رویداد۲۴ | مازیار وکیلی: سریال سوجان با نام اولیه مادر سوجان یک سریال ایرانی است که از ۱۹ آبان ماه هر شب در ساعات ۲۲:۱۵ دقیقه از شبکه یک سیما پخش میشود. این سریال قرار است در ۶ فصل و ۳۰۰ قسمت از تلویزیون پخش شود که به این ترتیب تبدیل به طولانیترین سریال درام صدا و سیما خواهد شد و سریال کیمیا را که پیش از ازین با ۱۱۰ قسمت این عنوان را در اختیار داشت پشت سر خواهد گذاشت. این سریال که تولیدی مفصل و پیچیده دارد و بازیگران زیادی در آن بازی میکنند قرار است تبدیل به گزینه اصلی صدا و سیما برای رقابت با محصولات قدرتمند شبکه نمایش خانگی باشد. فعلاً تهیه و تولید ۶۰ قسمت از این مجموعه انجام شده است و قرار است تولید قسمتهای بعدی هم به زودی آغاز شود.
سوجان روایت گر زندگی عاشقانه و خانوادگی دختری بنام سوجان است. نویسنده این سریال در خلال روایت این زندگی عاشقانه و خانوادگی این دختر نگاهی جامعه شناسانه به وقایع تاریخی ایران و اُستان گیلان دارد. داستان این سریال به دوران مختلف زندگی سوجان از جمله دوران نوجوانی، مادری و مادربزرگی این دختر میپردازد و روایتگر زندگی سه نسل از یک خانواده گیلانی است که حوادث سیاسی و اجتماعی مختلفی را پشت سر میگذارند.
نویسنده سریال سوجان یکی از باسابقهترین نویسندگان و کارگردانان سینمای ایران یعنی فریدون حسن پور است. حسن پور دانش آموخته تئاتر از دانشگاه تهران است و کار رسمی خود در سینما را از سال ۱۳۶۵ و با دستیاری در فیلم شیرسنگی مسعود جعفری جوزانی آغاز کرد. این همکاری دو سال بعد و با دستیاری جعفری جوزانی در فیلم در مسیر تندباد تکرار شد. حسن پور تا سال ۱۳۷۲ در پنج فیلم دیگر هم به دستیاری پرداخت تا این که در سال ۱۳۷۱ و با نویسندگی فیلم سینمایی پیشونی سفید که توسط اکبر منصور فلاح ساخته شد نویسندگی را هم تجربه کرد. حسن پور سرانجام در سال ۱۳۷۴ توانست اولین فیلم سینمایی خود بنام تعطیلات تابستانی را کارگردانی کند. فیلمی در ژانر کودک که حسن پور فیلمنامه آن را با کمک حمید جبلی نوشته بود. حسن پور تا به امروز نه فیلم سینمایی و تعدادی سریال تلویزیونی کارگردانی کرده که او را تبدیل به یکی از کارگردانان پرمخاطب سینما و تلویزیون ایران کرده است.
بیشتر بخوانید: نقد و بررسی فیلم صبحانه با زرافه ها ساخته سروش صحت؛ بازیگر بد، کارگردان خوب، نویسنده بهتر
کارگردان سریال سوجان عادل تبریزی است. تبریزی متولد اول شهریور ۱۳۴۹ است و فیلمسازی را با ساخت فیلم ۱۶ میلیمتری روز مریم آغاز کرد. تبریزی که فارغ التحصیل رشته فیلمسازی از انجمن سینماگران جوان و مرکز اسلامی آموزش فیلمسازی است دوره فیلمنامه نویسی را هم در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی پشت سر گذاشت و خیلی زود تبدیل به یکی از کارگردانان پرکار تلویزیون ایران شد. تبریزی تاکنون فیلمهای تلویزیونی و سریالهای زیادی را کارگردانی کرده است که از میان آنها میتوان به بوی بارون، افسونگر و موچین اشاره کرد.
سوجان سریال بسیار پربازیگری است و حدود ۸۰ بازیگر نقشهای اصلی و فرعی این سریال را بازی کردهاند. تیم بازیگری مجموعه تلویزیونی سوجان تلفیقی از بازیگران بومی و محلی گیلان و بازیگران مشهور است که قرار است نقشهای مختلف این سریال را بازی کنند. ثریا قاسمی، بهزاد فراهانی، مهران رجبی، بهنام تشکر، رامین راستاد و سید مهرداد ضیایی از جمله بازیگران مطرحی هستند که در سریال سوجان بازی میکنند. بازیگرانی که قرار است که در کنار بازیگران بومی اُستان گیلان تیم بازیگران این سریال را تشکیل دهند.
اکثر منتقدانی که درباره سریال سوجان نقد نوشتهاند به شباهتهای این سریال با پس از باران اشاره کرده و این سریال کپی ضعیفی از پس از باران دانستهاند. مثلاً یکی از منتقدان در روزنامه هفت صبح بعد از تماشای هفت قسمت از این سریال درباره آن نوشته است: «فعلا همه چیز باسمهای به نظر میرسد و «سوجان» فاقد هویتمندی است. مورد مهمتر به فیلمنامه برمیگردد که به اتفاقات زیادی نوک میزند، اما چون گرهافکنی، گرهگشایی و نقاط عطف قوی ندارد، منجر به خسته شدن بیننده میشود. واقعیت این است که دوران چنین روایتهایی سرآمده و سازندگان باید برای تعریف ماجراهای آشنا، زاویه نگاه متفاوتی انتخاب میکردند.» یا منتقد دیگری درباره این سریال نوشته است: «یکی دیگر از نقطه ضعفهای مهم «سوجان» که مانع از درگیری مخاطب با فضای سریال و قصه میشود، روایت نامنسجم آن است. «سوجان» قصه سه زن یک خانواده از نسلهای مختلف را روایت میکند و در حال رفت و آمد به گذشته و حال است، در نتیجه انسجام کلی قصه و مرز مشخص روایت در زمانهای مختلف، اهمیت زیادی دارد تا مخاطب سردرگم نشود، اما این اتفاق رخ نداده است. نسبت شخصیتهای متعدد سریال با یکدیگر به صورت واضح ترسیم نشده و گاهی مرز گذشته و حال گُم میشود، در نتیجه تماشاگر نمیتواند به اندازه کافی با فضای قصه و کاراکترهای سریال ارتباط برقرار کند.» این نقدها و نظرات تماشاگران نشان میدهد سریال سوجان که قرار بود برگ برنده صدا و سیما برای جذب مخاطب باشد تا این جا نتوانسته انتظارات را برآورده کند.