رویداد۲۴ | امیرحسین جعفری: دولت طرحی را با محوریت کاهش دو درصدی مصرف مطرح کرده است. این طرح چندان با استقبال جامعه مواجه نشده و حتی مردم از اهمیت این موضوع نیز آگاه نیستند. فارغ از درست یا غلط بودن ادعای مردم، آنچه در این زمینه با آن مواجه هستیم، نمایشی عینی از بی اعتباری دولت و سرمایه اجتماعی اندکی است که در مواقع بحران مردم را به عنوان بازوی کمکی دولت، همراه خود ندارد.
حامد فرنام، کارشناس بهینه‌سازی، معتقد است که طرح دولت برای کاهش ۲ درصدی درست است اما مردم تمایلی به این صحبت‌ها ندارند. او می‌گوید: «هر درجه کاهش انرژی به بهینه‌سازی کمک می‌کند اما اثرگذاری آن را در سطوح مختلف جامعه باید بسنجیم. دولت خواهان ایجاد پنل خورشیدی برای تامین انرژی ادارات در تابستان نیز شده است. سیاست پنل خورشیدی برای ادارات سیاست درستی است اما چند نکته وجود دارد. الان مصرف انرژی در کشور غیربهینه است اما عدم بهینگی مصرف انرژی در تمام زیرساخت‌های کشور از ساختمان و صنعت، رسوخ کرده است. این روند غیربهینه‌شدن اقتصاد و انرژی و صنعت کشور در طول چند سال ایجاد شده است. سیاست‌ها و حمایت‌ها از صنایع غیربهره‌ور انرژی و عدم الزام صنایع به بهینه‌سازی، باعث وضعیت فعلی شده است.»
بیشتر بخوانید:
عذرخواهی پزشکیان از مردم به‌خاطر کمبود گاز؛ سال آینده این اتفاقات نمی‌افتد
داستان ناترازی‌های زمستان | چرا هشدارها ناگهان جدی تر شد؟
این کارشناس درباره قوانینی که درباره بهینه‌سازی مانند تعویض بیست میلیون بخاری بخاری، اصلاح ساختار ساختمان سازی، استفاده از پنل‌های خورشیدی و خرید برق اضافه‌ی آن از مردم، وجود داشته می‌گوید: «از سال ۹۲ تاکنون قوانینی در حوزه‌ی بهینه‌سازی داشتیم اما جدی گرفته نشده است.»
او می‌افزاید: «کمپین دولت اگر به صورت سراسری اجرا شود، بخشی از مشکل را حل می‌کند اما چه کسی گوش می‌کند؟ وقتی به مردم در سیاست‌ها توجه نشود، تمامی طرح‌ها شکست می‌خورد. مردم می‌گویند خود شما به ساختمان‌سازی و وسایل گرمازا و سرمازا نظارت نکردید، بعد انتظار بهینه‌سازی دارید.»
او معتقد است که جامعه اعتباری برای راه‌حل‌های دولت‌ها قائل نیست و به همین خاطر این طرح چندان موفقیتی کسب نخواهد کرد. او می‌گوید: «در تئوری بازی‌ها شما بلند‌مدت نمی‌توانید به ملت دروغ بگویید. در سال‌های اخیر سیاست‌هایی گفته شده اما عمل نشده و اعتبار حرف دولت کاهش پیدا کرده است. وقتی اعتبار دولت کاهش یابد، اثرات آن را در عدم همراهی مردم در مصرف انرژی می‌بینیم. با وجود تلاش‌های دولت رفتار مؤثری از مردم نخواهیم دید. »
این کارشناس بهینه‌سازی معتقد است که دولت باید بهینه‌سازی را از صنایع و ساختار‌های خود شروع کند تا جامعه نیز رفتارش را اصلاح کند. او می‌گوید: «دولت و مرکز پژوهش‌ها محاسبه کرده‌اند که هر درجه کاهش دما، صرفه‌جویی قابل توجهی خواهد داشت و این حرف با مطالعه‌ی کارشناسی‌زده شده است. دولت باید از خودش این روند را شروع کند. اکثر صنایع بزرگ و ساخت و ساز‌ها، دست دولت است. دولت نفوذی در این شرکت‌ها دارد از شستا تا کارخانجات مختلف که زیر نظر دولت هستند و باید مشخص شود آن‌ها چند درصد مصرفشان را کم کرده‌اند. مردم در صورت دیدن رفتار صحیح از دولت، خودشان هم همراهی می‌کنند. دولت باید آرام آرام خودش و مردم را اصلاح کند. »
فرنام معتقد است که اقتصاد انرژی در ایران دچار آشفتگی و اقتصاد دستوری است که همین مسأله باعث عدم سرمایه‌گذاری در آن شده است. او می‌گوید: « در بحث انرژی ما سیگنال قیمتی و غیرقیمتی داریم. ما در اقتصاد با شاخص‌ها کار می‌کنیم. وقتی بدن مریض می‌شود، نخستین نشانه‌اش تب است. در اقتصاد اولین نشانه، قیمت است. قیمت یک گزاره خبری از شرایط بازار و تعادل بین عرضه و تقاضا است. این محصول می‌تواند انرژی باشد هم کالا‌هایی که ما مصرف می‌کنیم. وقتی قیمت را دستکاری می‌کنیم و ثابت نگه می‌دارید، اجازه نمی‌دهید آن نشانه از شرایط انرژی به جامعه برسد. مردم اگر به مرور می‌دیدند که با توجه به افزایش قیمت برق، این کالا کم هست، مردم کم مصرف می‌کنند اما دولت جلوی قیمت واقعی انرژی را گرفته بود. وقتی شما قیمت را بهم زدید، سرمایه‌گذار هم کاری انجام نمی‌دهد. ترکیه مصرف انرژی‌اش نصف ماست اما جی. دی. پی‌اش سه برابر ماست. در نتیجه با کم مصرف کردن می‌توان رشد اقتصادی بهتری داشت اما به شرطی که دولت‌ها در اقتصاد درست عمل کنند. ما باید اصلاح قیمتی را در کنار اصلاح ساختاری انرژی انجام دهیم.»