رویداد۲۴| امیرحسین جعفری: بازار مسکن آشفتگی عجیبی را در خرید و فروش و اجاره تجربه می‌کند. این آشفتگی در بخش خرید و فروش ناشی از رکود تورمی است. اگرچه با توجه به رشد قیمت طلا و دلار، مسکن هنوز از تورم عقب مانده، اما همین رشد نسبی نیز با رکود شدید همراه شده و در بازار خرید، کسی دیده نمی‌شود. از سوی دیگر مستأجرین تحت فشار مالکین قرار دارند تا با افزایش اجاره به سرمایه‌گذاری مالکین و یا تأمین هزینه‌های زندگی‌شان کمک کنند. بخشی از مالکین به دنبال کسب اجاره برای خرید طلا هستند و بخشی نیز تنها راه درامدشان، دریافت اجاره خانه است. با این وجود طبق گفته کارشناسان، این مالکین نیستند که آشفتگی فعلی و گرانی را در بازار مسکن به وجود آورده‌اند، بلکه بانک‌ها به عنوان مالک عمده، نقش تعیین‌کننده‌تری در بازار مسکن دارند.
سمانه محرمی، نائب رئیس اتحادیه مشاورین املاک تهران، معتقد است که بازار مسکن آخرین بازاری است که دچار تورم می‌شود و به علت قیمت‌های بالا در این حوزه و شرایط خاص منطقه، سرمایه‌ها بیشتر به سوی بازار‌هایی با نقد شوندگی بالا رفته‌اند. او می‌گوید: «بازار مسکن به جهت عدد بزرگ خود، همیشه آخرین بازاری است که در کنار بازار‌های موازی خود تغییر قیمت می‌دهد. مسکن نسبت به قیمت آب معدنی و کالا‌های معمولی هم کمترین تورم را داشته است. مسکن کالای اساسی زندگی مردم است و باید از رشد رویه تورم و سوداگری در آن جلوگیری شود. در حال حاضر بازار خرید و فروش مسکن دچار رکود شده است. با توجه به مسائل منطقه‌ای خیلی از افراد سعی می‌کنند اموال را به سمت نقدینگی ببرند و این باعث شده فایل‌های فروش زیاد شود، اما تعداد خریدار‌ها کاهش یابد. ما با یک رکود تورمی مواجه هستیم و نمی‌توانم بگویم افزایش قیمت نداشتیم. ما یک رکود تورمی با شیب کم را تجربه می‌کنیم.»
او معتقد است که بانک‌ها به علت دارا بودن تعداد بسیار زیاد مسکن، عامل تعیین‌کننده‌ای در این بازار هستند. او می‌گوید: «هزینه‌ی جواز و افزایش قیمت سیمان و آجر و آهن و... بر قیمت مسکن اثر گذاشته، اما با این وجود بازار هیجانی در حوزه‌ی مسکن نداریم. آنچه قیمت ملک را جا به جا می‌کند، مالکان نیستند، بلکه بانک‌ها و ارگان‌ها هستند که تعداد ملک زیادی دارند و قیمت ملک را تعیین می‌کنند. تورم روی اقلام اساسی دیگر نیز بر روی قیمت ملک اثر می‌گذارد.»
نائب رئیس اتحادیه املاک تهران، معتقد است که افزایش هزینه زندگی مالکین، باعث افزایش قیمت اجاره نیز شده و عدد ۲۵ درصد برای افزایش اجاره، در اصل کف افزایش قیمت است. او می‌گوید: «در سال‌های گذشته یک فرمول نانوشته‌ای برای اجاره وجود داشت و یک پنجم قیمت ملک، تبدیل به رهن و اجاره‌ی آن می‌شد. در دو سال اخیر قیمت رهن خانه به یک هشتم هم تقلیل پیدا کرده، اما باید این نکته را درنظر بگیریم، با توجه به بالا رفتن هزینه‌ی مالکین، افزایش اجاره طبیعی است. ما همیشه مالکین را عده‌ای ستمکار نشان داده‌ایم در حالیکه ما تعداد زیادی بازنشسته داریم که با تلاش فراوان یک خانه خریده و از رهن و اجاره‌ی آن خانه برای زندگی استفاده می‌کند. شما نمی‌توانید توقع داشته باشید یک شهروند که کالا‌هایش را هر سال ۳ برابر سال قبل می‌خرد، اجاره‌اش را افزایش ندهد. ۲۵ درصدی که دولت برای اجاره تعیین کرده، سقف قیمت نیست، بلکه کف قیمت است. صاحب خانه‌ها در مذاکره با ۲۵ درصد چانه زنی‌اش را آغاز می‌کند. قیمت‌گذاری و دستکاری هر بازاری از سوی دولت اشتباه است.»
محرمی معتقد است که قانون رشد ۲۵ درصدی اجاره، باعث آشفتگی در مناطق فقیرنشین و گران تهران شده و این عدد تنها در نقاط مرکزی تهران قابل اجراست. او می‌گوید: «در منطقه ۱۸ و ۱۷ تهران ملک‌هایی را داریم که ارز ۸ تا ۱۰ درصد بالارفتن اجاره هم ندارند و شاید اگر بین دو نفر توافق می‌شد، ۱۰ درصد اجاره زیاد می‌شد، اما دولت می‌گوید ۲۵ درصد اجاره باید زیاد شود. دولت به جای اینکه ۲۵ درصد را سقف درنظر بگیرد، کف در نظر گرفته است. در مناطق شمالی تهران اجاره‌های بالای ۵۰-۶۰ میلیون تومان پرداخت می‌شود. به دلیل گرانی بیش از حد، نمی‌توان در این نقاط هم ۲۵ درصد را اضافه کرد. شاید افزایش ۲۵ درصد را در مرکز تهران اعمال کرد، اما در شهرستان‌ها و نقاط پایین و بالا تهران، نمی‌توان این عدد را اجرا کرد.»
مهدی حجازی، رئیس اتحادیه املاک اصفهان، معتقد است که نقدینگی به سمت بازار‌های طلا و دلار متمرکز شده و بازار مسکن در این بین درگیر رکود تورمی است. او می‌گوید: «تا زمانیکه نقدینگی در بازار باشد، وضعیت رکود در بازار مسکن تداوم می‌یابد. نقدینگی سمت دلار و طلا است، لذا باید این نگاه از سمت ارز و طلا به سمت مسکن بیاید. ماشین و مسکن اولویت مردم نیست و با توجه به رشد قیمت طلا، مردم بیشتر پول‌هایشان را در آن بازار می‌برند. وقتی در یک هفته طلا ۸۰۰ هزار تومان گران می‌شود، مسلماً کسی سمت بازار مسکن نمی‌آید. مگر اینکه یک نفر نیاز خاص به مسکن داشته باشد که به جای طلا به سمت بازار مسکن بیاید. یک فرد شاید نیازمند مسکن باشد، اما خانه‌ی خود را به طور موقت حل می‌کند و سرمایه خرید خانه را به سمت بازار طلا ببرد».
او معتقد است که مالکین برای سرمایه‌گذاری در بازار‌های نقدشونده، اجاره بهای بیشتری طلب می‌کنند. او می‌گوید: «کلمه‌ی بازار نمایانگر عرضه و تقاضا است. وقتی من خانه‌ام را اجاره بدهم یا خانه نرخ، پول را در بورس و طلا و دلار قرار می‌دهم و تقاضای اجاره بیشتر می‌کنم. ما کمبود و کسری مسکن در کشور داریم و با توجه به این شرایط، کمبود مسکن و افزایش اجاره بیشتر خود را نشان می‌دهد. هرچقدر وضعیت فعلی تداوم یابد، اجاره‌ها نیز رشد بیشتری خواهد یافت.»
حجازی معتقد است که درصد مشخصی را نمی‌توان برای تورم مسکن در کلانشهر‌ها در نظر گرفت، اما رشد ۲۰ درصدی، قطعی است. او می‌گوید: «تورم در بازار وجود دارد، چون اقلام مسکن شامل آهن و سیمان و... گران شده است. نمی‌توان درصد مشخصی برای افزایش قیمت مسکن در کلانشهر‌ها اعلام کرد، اما به طور میانگین، زیر ۲۰ درصد تورم نداشته‌ایم. باید مشکل کمبود مسکن را حل کنند تا این وضعیت آشفته برطرف شود.»