600 واحد تولیدی تخریب شد، 4 هزار نفر بیکار شدند، بیش از 2 هزار میلیارد تومان سرمایه از بین رفت، 700، 800 میلیارد تومان پارچه سوخت؛ این نتیجه آتش‌سوزی و آوار شدن ساختمانی است که یک روزی نماد تهران مدرن بود. ساختمانی با ایمنی اندک که حتی به شبکه گاز شهری متصل نبود و هر روز و هر شب میزبان کارگران و کارفرمایانی بود که نان خود را به هر قیمتی می‌خواستند؛ بدون بیمه و امکانات کافی و تجهیزات ایمنی. به گفته رییس‌کل بیمه مرکزی، از مجموع 600 واحد این مجتمع تجاری، تنها 160 واحد صنفی بیمه بودند و مجموع تعهد صنعت بیمه در رابطه با این حادثه 40 میلیارد تومان است؛ آن هم بیمه اموال و نه ملک. این یعنی چند هزار میلیارد تومان از خسارات آوار پلاسکو بیمه نبوده است.
آینده گنگ در انتظار اهالی پلاسکو
از ثانیه‌های اولیه این حادثه، مغازه‌داران و کارفرمایان پلاسکو، طعم ورشکستگی را می‌چشند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که از زمان آتش‌سوزی تا فرو ریختن ساختمان، نزدیک به ٨ نفر از کسبه شاغل در پلاسکو به دلیل شوک این اتفاق و مشکل قلبی به بیمارستان منتقل شدند.
حالا آینده گنگ و مبهمی در انتظار اهالی پلاسکو است و تعداد عظیمی از کسبه و کارگران این مجتمع تجاری، دل‌نگران آینده خود هستند؛ از چک‌هایی که برگشت خواهند خورند و کارگرانی که به دلیل بیمه نبودن، اغلب مشمول بیمه بیکاری نخواهند شد. از سوی دیگر، معلوم نیست سرنوشت سرقفلی این واحدهایی كه تا دو هفته پیش فقط یك واحد ٣٨متری آن، یك‌میلیارد و ٩٩٠ میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بود، چه خواهد شد.
این دل‌نگرانی‌ها حتی باعث شد که جلسه روز گذشته مالکین و کسبه پلاسکو که در حسینیه فاطمه زهرا برگزار شد، پس از چند دقیقه به‌دلیل فریادهای پی در پی کسبه به تنش کشیده شود. (این جا) کسبه فریاد می‌زدند زندگی ما از بین رفته است و چرا بنیاد مستضعفان پاسخگوی ما نیست؟ آنها به این مساله اعتراض داشتند که چرا رییس بنیاد مستضعفان در جلسه حضور ندارد تا تمام مطالبات ما در این جلسه بیان شود. یکی از کسبه ساختمان پلاسکو می‌گوید: «تمام زندگی‌ام دود شد رفت هوا. از این پس هزاران هزار چک در سراسر کشور برگشت می‌خورد و سندی برای میلیون‌ها یا میلیاردها تومان پول روی هوا وجود ندارد.»
خسارات جبران می‌شود؟
آوار شدن پلاسکو و زندگي‌هايي که در كسري از ثانیه از بین رفت، به حدی دردآور بوده است كه براي التیام آن، در روزهای گذشته مسوولان به بازديد از محل حادثه رفته‌اند و برنامه‌ريزي‌هایی داشته‌اند تا بلكه بخشي از خسارت‌ها جبران شود. رييس‌جمهور صبح روز شنبه ساختمان فروريخته را ديد و ضمن همدردي با حادثه‌ديدگان، از اقدام فوري تامين‌اجتماعي براي كارگران بيكار شده خبر داد. او اين حادثه را درس و هشداري براي مسوولان دانست و از تاسفش براي از دست رفتن جان هموطنان گفت. پس از آن، کابینه اقتصادی روحانی یک به یک سیاست‌ها و برنامه‌های خود را برای کاستن حجم خسارات مطرح کردند.
وزیر صنعت، معدن و تجارت از برنامه این وزارتخانه برای ارائه پیشنهادی به دولت در خصوص مرتفع شدن بدهی‌های کسبه پلاسکو خبر داد. وی گفت ـکسبه نباید نگران باشند؛ چراکه چندین ساختمان برای کسبه پلاسکو پیش‌بینی شده است.« محمدرضا نعمت‌زاده در بازدید از محل ساختمان پلاسکو عنوان کرد: «حدود 2200 نفر در پلاسکو کارگر بودند که با حساب مالکان در مجموع حدود 3000 نفر بیمه بیکاری می‌شوند. همچنین حدود 100 میلیون تسهیلات ارائه می‌شود.» (این جا)
وعده وام‌های 100 و 300 میلیونی
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم در بازدید از محل حادثه ساختمان پلاسکو گفت: «محلی را در تهران برای مرکز تولید موقت راه‌اندازی خواهیم کرد و با همکاری صندوق کارآفرینی امید، مقرر شد وام‌های۱۰۰ میلیون تومانی با بهره ۴درصد به مجموعه تولیدی پلاسکو ارائه دهیم.» علی ربیعی اعلام کرد: «کارگران بیکار شده ساختمان پلاسکو نیز می‌توانند برای دریافت بیمه بیکاری به اداره‌های کار مراجعه کنند.» (این جا)
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان تهران در تشریح جزییات نحوه برقراری بیمه بیکاری شاغلان پلاسکو گفته است: «در این زمینه طبق دستور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی کمیته‌ای متشکل از اداره کل تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مدیر کل سازمان تامین اجتماعی غرب تهران تشکیل شد.» (این جا)
به این ترتیب، براساس تصمیمات اتخاذ شده، چندین ایستگاه پذیرش تقاضای برقراری بیمه بیکاری مستقر شد.
رییس‌کل بانک مرکزی نیز از اعطای تسهیلات 300 میلیون تومانی به هر یک از واحدهای آسیب‌دیده در حادثه پلاسکو خبر داده است. ولی‌الله سیف در حاشیه بازدید از محل حادثه پلاسکو اعلام کرد: «مکانیزم دریافت این وام‌ها اعلام خواهد شد وشرایط بهره‌مندی از این وام به این گونه است که ابتدا وام به این افراد تعلق می‌گیرد، اما پس از یک سال نیازی به پرداخت اقساط نیست و پس از آن مبلغ با سود 18 درصد در اقساط سه ساله پرداخت می‌شود.» (این جا)
تشکیل کمیته ویژه برای حمایت از کسبه
به دنبال حادثه پلاسکو، وزیر امور اقتصادی و دارایی، دستور تشکیل کمیته ویژه‌ای برای مساعدت به واحدهای فعال در مجتمع پلاسکو را صادر کرد. بر این اساس مقرر شد سازمان امور مالیاتی اقدام قانونی عاجل برای بخشودگی مالیاتی ناشی از فعالیت کسبه در محل مجتمع پلاسکو صورت دهد. بانک‌ها نیز برای راه‌اندازی مجدد واحدهای آسیب‌دیده به طور ویژه همکاری کرده و با سرعت سرمایه در گردش لازم برای فعالیت دوباره این واحدها را فراهم کنند. (این جا)
علی طیب‌نیا در همین حال از رییس کل بیمه مرکزی و معاون امور بانکی، بیمه و شرکت‌های دولتی وزارت اقتصاد خواست، با همکاری شرکت‌های بیمه، برای حمایت از خانواده‌های آتش‌نشانان شهید، خدمات بیمه‌ای لازم از قبیل بیمه عمر را تسهیل کنند و همچنین نسبت به پرداخت خسارت‌های وارده در چارچوب تعهدات با فوریت و نهایت مساعدت اقدام کنند.
در همین راستا، رییس‌کل سازمان امور مالیاتی کشور خبر داد که «پیشنهاد بخشودگی مالیات کسبه پلاسکو تا سال ۹۴ به دولت تقدیم شد.» بنا به گفته سیدکامل تقوی‌نژاد، «سازمان امور مالیاتی پس از دریافت تاییدیه‌های مورد نیاز، بخشودگی مالیاتی را برای کسبه و مالباختگان پلاسکو در نظر خواهد گرفت.» (این جا)
پلاسکو دو ساله ساخته می‌شود؟
در این میان، بنیاد مستضعفان و مالک ساختمان پلاسکو این امیدواری را داده که پلاسکوی جدید دو ساله ساخته می‌شود. رییس بنیاد مستضعفان گفته است: «خطاب به کسانی که این‌جا کسب‌وکار داشتند، اعلام می‌کنم که این ساختمان را با کیفیت بسیار خوب و منطبق با مشخصات خوب ظرف دو سال می‌سازیم و پس از آن این واحدها را طبق ضوابطی به ذینفعان واگذار خواهیم کرد.» (این جا)
به گفته سعیدی‌کیا، «این ساختمان قبل از انقلاب ساخته شده و سرقفلی همه واحدهای آن به مردم واگذار شده بود، بنابراین سازمان هیچ چیزی در اختیار نداشته جز اصل مالکیت ساختمان.»
کمپین حمایت از کارگران و کسبه پلاسکو
پس از سانحه آتش‌سوزی و فروریختن ساختمان پلاسکو به عنوان یکی از مراکز بزرگ تولید پوشاک تهران، کمپینی در فضای مجازی برای حمایت از کارگرانی که در این مجتمع مشغول به کار بودند، تشکیل شد. (این جا) از سوی دیگر، برخی از کسبه و مدیران مجتمع‌های تجاری بازار بزرگ تهران در اقدامی خودجوش و حرکتی خداپسندانه اعلام کردند که برای جبران بخشی از خسارات مالی ساکنین پلاسکو مغازه‌های خود را به صورت رایگان به آنها اجاره می‌دهند. (این جا)
دستور رسیدگی فوری از سوی رییس جمهور
و درنهایت آنکه شب گذشته، حسن روحانی رییس جمهور در جریان جلسه هیات دولت، تسریع در اتمام مراحل آواربرداری، خارج کردن اجساد و تجلیل شایسته از آن عزیزان و خانواده آنان را اولویت اول برشمرد و با توجه به مرکزیت تجاری این منطقه، بر آماده کردن محیط جهت شروع هر چه سریعتر کسب و کار تأکید کرد.
رییس‌جمهوری همچنین گروهی از وزرا و مسئولان را مأمور کرد تا از فردا تصمیمات لازم را جهت بازسازی فرصت شغلی برای اصناف و کارگران شاغل در این ساختمان؛ از قبیل پوشش بیمه‌ای، تأمین سرمایه در گردش، بخشودگی مالیاتی و تأمین فضای مناسب جهت از سرگیری فعالیت‌های کسب و کار اتخاذ و اعلام نمایند و مواردی که نیاز به تصویب هیات وزیران دارد، به جلسه روز چهارشنبه دولت ارایه کنند