انتخاب اشتباه محصولات قدیمی پژو در قرارداد جدید

رویداد 24- پژو در حالی با ۳ محصول قدیمی خود به ایران بازمی‌گردد که اگر مقاومت همیشگی‌اش را مقابل داخلی‌سازی قطعات کنار بگذارد، این خودروها ۱۳ سال دیگر به مرحله داخلی‌سازی و صادرات خواهند رسید. باید پرسید در آن زمان و در بازار پرتحول خودرو دنیا کدام بازار صادراتی حاضر خواهد بود محصول قدیمی بخرد؟

قرارداد بازگشت پژو به ایران با هدف تولید و عرضه سه محصول قدیمی فرانسوی با حضور روحانی به امضا رسید. طبق این قرارداد سه محصول پژو 2008، 208 و 301 در ایران به تولید خواهد رسید که محصولات قدیمی هستند و جزء خودروهای جدید پژو محسوب نمی شوند.

پژو 2008 حدود 5 سال پیش به تولید رسیده که پیش‌بینی می شود قیمت آن در ایران حدود 70 میلیون تومان باشد. پژو 208 نیز متعلق به حدود 8 سال پیش و برآورد قیمتی آن بین 60 تا 65 میلیون تومان است.

در مورد پژو 301 هم باید گفت که این خودرو فقط مخصوص بازار چین تولید شده و هم اکنون فقط در این کشور تولید می شود. حدود 4 سال از تولید این محصول می‌گذرد و قیمت آن در ایران نزدیک به 50 میلیون تومان برآورد شده است.

از سرگیری تولید پژو 207 نیز جزء تولیدات مشترک ایران خودرو و پژو دیده شده است. این محصول قدیمی 6 سال پیش همزمان با تولیدش در ایران مورد انتقاد زیادی قرار گرفت و بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که این خودرو در واقع فیس لیفت پژو 206 است و نمی توان آن را محصول جدیدی به شمار آورد و نام متفاوتی برایش انتخاب کرد.

در چنین شرایطی طبق مصوبه وزارت صنعت تولید خودروهای مشترک باید با حداقل 40 درصد داخلی سازی آغاز شود. از این رو اگر قرار باشد داخلی سازی خودروهای تولیدی با پژو در سطح بالاتر و با سودآوری تولید صورت گیرد برای این کار حداقل 4 تا 5 سال زمان نیاز است. در نتیجه خودرویی که در حال حاضر 4 تا 8 سال از عمرش می‌گذرد وقتی به داخلی سازی برسد عمری 9 تا 13 ساله خواهد داشت.

البته باز هم باید دید این داخلی سازی در چه بخش‌هایی صورت می گیرد و آیا به تزئینات، بدنه و رنگ محدود می‌شود یا خیر؟

تجربه قبلی همکاری با پژو که نشان دهنده سنگ اندازی همیشگی فرانسوی ها مقابل داخلی سازی قطعات است.

طراحی پژو 206 صندوق‌دار از جمله این موارد بود که با وجود اینکه این کار توسط کارشناسان ایرانی و با هزینه دهها میلیون دلاری انجام شد، اما در نهایت شرکت پژو حاضر به پرداخت این هزینه طراحی نشد و علاوه بر این، مالکیت معنوی این خودرو نیز در اختیار شرکت پژو قرار داشت. به این ترتیب ایران‌ خودرو نتوانست نام ایرانی برای پژو 206 اس‌دی انتخاب کند و حتی آرم ایران‌ خودرو نیز بر روی این خودرو نصب نشد.

نمونه های دیگر این مسئله در سنگ‌اندازی پژو در برابر تولید برخی قطعات مهم خودرو مانند شاتون، پیستون، میل‌لنگ، سیلندر و سرسیلندر دیده می‌شد، به طوری که وقتی کارشناسان ایرانی بعد از 2 سال موفق به طراحی برخی از این قطعات شدند آن را برای تأیید به کارشناسان پژو ارائه کردند.

طبق اعلام پژو، یکی از قطعات مهم خودرو باید 500 ساعت تست دوام طی می‌کرد که قطعه طراحی شده توسط کارشناسان ایرانی بعد از 150 ساعت تست شکسته شد و نتوانست تست دوام اعلام شده از سوی کارشناسان پژو را پشت سر بگذارد، این در حالی بود که پس از 2 سال رد شدن قطعات طراحی شده توسط کارشناسان ایرانی، کارشناسان کشورمان به فکر تست قطعه مشابه موجود در پَک قطعات پژو افتادند که پس از امتحان، مشاهده شد که قطعه فرانسوی بعد از 140 ساعت تست شکسته می‌شود!

حقیقت این بود که قطعه تولید شده توسط کارشناسان ایرانی 10 ساعت هم بیشتر از قطعه فرانسوی دوام داشت، اما کارشناسان پژو هیچ گاه حاضر به تأیید این قطعه نشدند.

یکی دیگر از نکات جالب توجه در تولید محصولات پژو در ایران، تأمین و واردات مواد اولیه لازم برای تولید پیچ و مهره بود که به عنوان یک ماده اولیه بسیار ساده از طریق واردات تأمین می‌شد.

در چنین شرایطی، قرارداد جدید بازگشت پژو به ایران بدون شفاف سازی در خصوص داخلی سازی محصولات به امضا رسیده است.

صادرات خودروهای تولیدی پژو در ایران یکی از مفاد قرارداد جدید با پژو است و بر این اساس قرار است محصولات مشترک به منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا صادر شوند.

صادرات خودرو زمانی سودآوری مناسب خواهد داشت که داخلی سازی قطعات در محصولات صادراتی سهم مناسبی را دارا باشد. به این ترتیب باید گفت که به شرط داخلی سازی قابل قبول در تولید محصولات پژو و در شرایطی که فقط به تزئینات، بدنه و رنگ محدود نشود و بخش های اصلی موتور را نیز در بر گیرد، حدود 5 سال دیگر صادرات این محصولات برای ایران سودآور خواهد بود که در آن زمان هم عمر این خودروها به 9 تا 13 سال می‌رسد.

در نتیجه خودروهایی در سبد صادرات ایران خودرو قرار می‌گیرند که عمر آنها بیش از یک دهه است و در این صورت خریداری در بازارهای صادراتی برای این خودروهای قدیمی وجود نخواهد داشت.

بررسی این مسائل نشان می‌دهد که انتخاب محصولات پژو برای تولید مشترک به درستی صورت نگرفته و خودروهای مد نظر بازار صادراتی مناسبی نخواهند داشت و دوباره تجربه قبلی همکاری با پژو که شامل تولید محصولات قدیمی و از رده خارج بوده، تکرار خواهد شد.

در این شرایط مشخص نیست انتخاب سه محصول قدیمی پژو برای تولید در کشور بر چه مبنایی صورت گرفته و این انتخاب چه مزیتی برای کشورمان خواهد داشت.

اصولاً در تولیدات مشترک بهترین روش، طراحی و تولید پلت فرم و محصولات جدید است تا تکنولوژی تولید قطعات در کشور بر مبنای آن تعریف شود و صادرات مدت دار به نفع صنعت قطعه سازی و خودروسازی کشور باشد.

در عین حال، با برنامه‌ریزی که خودروسازان اعلام می کنند قرار است تنوع تولید در این صنعت صورت گیرد که در این خصوص باید دید چقدر به داخلی سازی قطعات توجه می‌شود و وعده‌های داده شده در مورد داخلی سازی خودروها با گذشت زمان و تغییر وزیر یا مدیران دستخوش تغییر خواهد شد.