رویداد۲۴-وزير
امور خارجه كشورمان كه به واسطه مذاكرات هستهاي و دستيابي به برجام بيش
از ديگر وزيران كابينه روحاني از سوي مخالفان دولت زير فشار قرار گرفته
است، در گفتوگو با پايگاه خبري، تحليلي «انتخاب» از اينكه برخي با تخريب
او و همكارانش در دستگاه ديپلماسي سبب شدند دست پايين را در مذاكرات داشته
باشد، گلايه كرد. او معتقد است مذاكره نيز نوعي از مقاومت است و برخي در
داخل با دركنكردن اين مسئله، سياست خارجي را به موضوعي داغ در داخل تبديل
كردهاند. محمدجواد ظريف با ابراز تأسف نسبت به اين موضوع گفت بابت تخريب
خود و همكارانش نگران نيست، زيرا به پيروي از آيتالله هاشمي آموختهاند كه
«ما باید هزینه نظام شویم نه نظام هزینه ما. ما باید هزینه رهبری شویم نه
رهبری هزینه ما».
به گزارش شرق، ناراحتي آقاي وزير از اين است كه
اين تخريبها روي مذاكرات اثر ميگذاشته است. به نظر او اگرچه طرح انتقادات
داخلي به خارجيها نشان ميداد كه در داخل كشور اختلاف نظر و ديدگاههاي
متفاوتي وجود دارد، اما بعضی وقتها نيز پيامهاي اشتباه به خارجیها داده
است. دليلش اين است كه «دوستان ما در تخریب از یک محدوده فراتر میرفتند و
وانمود میکردند که تیم مذاکرهکننده اصلا تعلقی به مقاومت و خواستههای
ملت ندارد». او با اشارهای غيرمستقيم به اقدام كريميقدوسي نماينده مشهد
در مجلس كه چنديقبل بخشي از صحبتهاي او در يك جلسه محرمانه را منتشر كرده
بود، گفت: «اقدامی که در مرحله آخر برای افشاکردن بحثهای سری و محرمانه
ما در جلسه خصوصی اعضای کمیسیون شد، دست همکاران من را در مذاکرات بعدی
خیلی پایین آورد. بالاخره یکسری حرفها از قول من منتشر کرده بودند که
درست خلاف حرفی بود که قرار بود همکاران من در مذاکرات مطرح کنند و این
فضاسازیها از این جهت برای ما سنگین بود».
حرفهايم محرمانه بودظريف
در پاسخ به اينكه بالاخره از عبارت «اشتباه كردم» استفاده كرده يا خير،
گفت: «آنجور که ایشان فرموده بودند من نگفتم؛ من نه در مذاکرات برجام و نه
در موارد دیگر، بلکه درباره یک اظهارنظر عمومی گفتم... مثل اینکه دوستان
ما از شنیدن کلمه اشتباه خیلی مشعوف شده بودند. من هنوز اعتقاد دارم
حرفهایی که در کمیسیون زدم حرفهای محرمانه است... از مردم محرمانه نیست،
از طرف مقابل محرمانه است و نباید استراتژی شما را بداند و شما ممکن است در
جلسه حرفي را بزنید که موضع مذاکرات باشد. بحثي كه در جمع خصوصي با
همکاران و هموطنان خودتان مطرح ميكنيد با آنچه در مذاكره ميگوييد تفاوت
دارد. طرف مذاكره نبايد بداند که حداقل و حداکثر شما چیست، در بحث خصوصی
کجاها را میگیرید و خط قرمزها کجاست زيرا دیگر نيازي به شما و مذاکره با
شما ندارد و ميرود همان بحثهاي خصوصي را میخواند و میگوید که شما تا
اینجا راضی هستید. مثل این است که شما و شریکتان میگویید که من این جنس را
حاضرم به هزار تومان بفروشم، روی آن قیمت دو هزار تومان گذاشتهاید. اگر
شریک شما به مشتری اعلام کند که شما حاضرید با هزار تومان آن جنس را
بفروشید، شما ضرر خواهید کرد، به خاطر اینکه مشتری حتما یک تخفیف از شما
خواهد گرفت، وگرنه با شما مذاکره نمیکرد».
چگونه با اعتقادات مردم بازي ميكنندخبرنگار
انتخاب به ماجراي انتشار عكس ظريف در حال گريهكردن (در مراسم امام حسين
عليهالسلام) و ربطدادن آن به نگرفتن جايزه صلح نوبل از سوي برخي رسانهها
اشاره كرد و ظريف از بازي با اعتقادات مردم ابراز تأسف كرد. او گفت: «یک
قصه معروف داریم که دزدی سر یک کیسه رفت و دید بسمالله روی آن نوشته و در
ادامه نوشته که خداوندا من مالم را به تو سپردم، دزد چیز را در همان جا
گذاشته و گفت: من دزد اموال هستم و دزد عقیده نیستم. من نمیدانم بعضی از
دوستان ما چطور حاضر میشوند با اعتقادات مردم بازی کنند و بعد ادعای
انقلابیبودن و طرفداری از ارزشها را داشته باشند». سعيد جليلي كه در
دورهاي رياست تيم مذاكرهكننده را برعهده داشته است، از منتقدان سرسخت
برجام كه آن را «واويلا» ميداند، به حساب ميآيد. او در انتخابات سال ٩٢
كانديداي رياستجمهوري شده بود و برخي ميگويند در انتخابات آتي نيز وارد
ميدان خواهد شد بنابراین انتقادات برجامي او را اظهارنظرهاي انتخاباتي
تعبير ميكنند. خبرنگار انتخاب در مصاحبه با ظريف از او ميپرسد كه اين جنس
انتقادات را از سر دلسوزی ميداند یا تصور ميكند كه جنبه انتخاباتی دارد؟
ظريف نيز با ابراز اميدواري نسبت به اينكه «از سر دلسوزي» باشد، ميگويد:
«حتما با ایشان موافق نیستم و سیاستهایی هم که ایشان دنبال کردند نهتنها
من موافق نیستم بلکه بخش عظیمی از جامعه ما موافق نیست وگرنه به او رأی
میدادند».
شأن رهبري ورود به جزئيات مذاكرات نبوديكي
ديگر از محورهاي اين گفتوگو ميزان اطلاع مقام معظم رهبري از جريان
مذاكرات بود. ظريف در پاسخ به سؤالي مبني بر اينكه ايشان در جريان كليات
مذاكرات بودند يا ريز آن، گفت: «موضوعات مهمی که در مذاکرات جریان داشت، به
محضر مقام معظم رهبری گزارش میشد. جزئیات را نيز گزارش میدادیم؛ اما شأن
رهبری ورود به آن جزئیات نبوده و ایشان خطوط کلی را مشخص میکردند و ما
خدمت ایشان میرفتیم. به صورت مکتوب و شفاهی گزارش تقدیم میکردیم، ایشان
با توجه به اصول و چارچوبهای مذاکرات درباره موضوعات مذاکرات صحبت
میکردند». اعتقاد ترامپ نسبت به اينكه برجام بدترين توافق تاريخ است، محور
سؤال ديگري از اين گفتوگو است و ظريف در پاسخ با اشاره به دستاوردهاي
ايران در جريان مذاكرات گفت: «آقای ترامپ میگوید که چرا ایرانیها اینها
را به دست آوردند؟ متوجه نیست که وقتی آدم وارد مذاکره میشود، نمیتواند
همه آن چیزی را که میخواست به دست آورد». ارتباط ظريف با سردار سليماني و
نظرش درباره او، محور ديگري از اين گفتوگو بود كه ظريف با اشاره به سوابق
همكارياش با او در مذاكرات عراق و افغانستان، گفت: «بنده و همه دوستان
ازجمله سردار سلیمانی ممکن است تفاوت دیدگاه داشته باشیم؛ اما توانستهایم
یک رابطه کاری مناسب را دنبال کنیم و در بحث سوریه و آتشبس حلب ارتباط
خیلی خوبی داشته باشیم و توانستیم مقداری به مردم محروم و مظلوم فوئه و
کفریا که در محاصره بودند، کمک کنیم». بخش ديگري از اين گفتوگو حول محور
بياعتماديهاي ايران به آمريكا، انگليس و روسيه گذشته است. ظريف در پاسخ
به سؤالي درباره نتايج نزديكي ترامپ و پوتين براي ايران، گفت: «ما باید این
واقعیت را بدانیم که کشورها منافع دارند و این منافع کشورها را در موضوعات
ویژهای ممکن است به همدیگر نزدیک کند... نباید ناراحت شویم از اینکه
کشورهای دیگر منافع ملی خودشان را دنبال میکنند و متعجب نشویم، بلکه باید
با واقعنگری نگاه کنیم و منافع خودمان را دنبال کنیم؛ البته ما معتقدیم
اشتراک منافع درخورتوجهی با روسیه در مسائل منطقهای و بینالمللی داریم».
براي جلسه با رهبري درخواست نميدهمخبرنگار
انتخاب كه گفتوگو را از چگونگي باخبرشدن از رحلت آيتالله هاشمي و ارتباط
ظريف و با ايشان آغاز كرده بود، از ارتباط ظريف و مقاممعظم رهبري و اينكه
هر چند وقت با ايشان جلسه خصوصي دارند نيز پرسيد. ظريف گفت: «من معمولا یک
عادت دارم که درخواست جلسه نمیکنم، مگر اینکه بفرمایند کاری با من دارند
که به خدمت ایشان برسم؛ اما یک سعادتی من دارم، ملاقاتهای خارجی آقا که
قبل از آن من فرصتی میکنم و چند دقیقهای خصوصی خدمت ایشان بودهام، زیاد
است؛ بنابراين این فرصت همیشه برای ما غنیمت بود و جلساتی که در خدمت ایشان
بودیم، کموبیش هست، هر وقت هم که نیاز باشد، ایشان بخواهند یا بنده
درخواست کنم، به محضر ایشان شرفیاب میشویم». پرسش پاياني اين گفتوگو قبول
تصدي دوباره وزارت خارجه در صورت پيروزي روحاني در انتخابات آتي است و
ظريف ترجيح ميدهد راجع به شرایط فرضی صحبت نکند. او همچنين با قطعيت گمانه
نامزدشدن خود در انتخابات رياستجمهوري سال ٩٦ را رد كرد.