بخشی از این مصاحبه را می خوانید:
یکی از مسائلی که مطرح میشود بر سر محرمانهبودن قراردادهاست که
محل مناقشه است. اینکه بین دو شرکت قراردادی بسته میشود و باید تا حدی
محرمانه باشد، منطقی است؛ اما بعضی کارشناسان معتقدند صنایع بزرگ یا در
حوزههای دیگر که به توسعه کشور برمیگردد نباید درجه محرمانگیشان در حدی
باشد که دور از انظار قرار گیرد. منظور من از انظار، عموم مردم نیست. نباید
در حدی محرمانه باشد که حتی کارشناسان هم از آن مطلع نباشند. پاسخ شما به
منتقدان قراردادهای محرمانه خودرو در کشور چیست؟
در هیچ جای دنیا معمول نیست حتی قرارداد همکاری یا سرمایهگذاری در اشلهای
کوچکتر به اطلاع عموم ميرسد. فرض کنید به یک صنعت غذایی داخلی يا خارجی
هم هیچگاه گفته نمیشود فلان شرکت چرا قرارداد خود را به رسانهها
نمیگویی. در تمام قراردادها، محرمانه ذکر میشود. اگر صنعت نظامی باشد،
حتی ممکن است سری هم باشد.
این طبیعت تمام قراردادهاست که میگوید شما بدون
اجازه من نمیتوانید اطلاعات را در اختیار دیگران قرار دهید و همه امضا
میکنند؛ اما چارچوب قرارداد را از روز اول مطرح کردهایم. اینکه باید
انتقال تکنولوژی با روشی که برای آن صنعت مناسب است، داده شود و بعضی
چارچوبها را هم اعلام عمومی کردهایم. باید توان طراحی مهندسی و بهبود
کیفیت را در آینده به وجود بیاوریم و اینطور نباشد که طبق نقشه چیزی را
بسازیم و مثل اتومبیل پیکان، درجا بزنیم و دنیا پیش برود؛ بنابراین تغییرات
باید مرتبا منتقل شوند و کار مشترکی است که نوشته شده و قراردادها هم از
اینها تبعیت میکنند. در نتيجه ما بهعنوان سیاستگذار صنعت، میگوییم
قراردادها چگونه باشد نه اینکه قرارداد را انتشار عمومی دهیم و بگوییم
اینچنین است؛ بنابراین این سیاستها نمیتواند غیر از این باشد.
بهعنوان
نمونه، گفتهایم بخشی از محصول امكان صدور داشته و طرف خارجی هم متعهد به
صادرات باشد؛ یعنی حتی جوینتوینچر هم نه؛ بلکه طرف خارجی چون شبکه توزیع و
فروش جهانی دارد بتواند محصول مشترک را در آن شبکه بفروشد. این چارچوبها
در همه قراردادها رعایت شده و اصلا محرمانه نیست. منتها اینکه قیمت قرارداد
چقدر باشد، یا پرداختها به چه صورت باشد و چند نفر از طرفین در
هیئتمدیره حضور دارند یا ساختار سازمانی چگونه باشد، جزء قرارداد
مشارکتنامه است؛ اما نه موردنیاز مردم است و نه صلاح است چون بالاخره
شرکتها رقیب دارند. فرضا ممکن است بگویند رنگ این اتومبیل چنین مشخصاتی
داشته باشد، این جزء اسرار آن شرکت است و شاید نخواهد رقیبش بداند مشخصات
رنگش چیست. یا مشخصات دیگری که بخشی از ضمايم قرارداد است. برای اطلاع شما،
برای پروژه مشارکت پژو با ایرانخودرو، ١٩ قرارداد امضا شده. فرض کنید
درباره نحوه فروش خودرو که این دو شریک چه مسئولیتی دارند و خدمات بعد از
فروش باید چطور باشد یا چقدر سود ببرند.
این به مردم کاری ندارد و جزء
روابط تجاری است. یا اینکه شریک خارجی میخواهد از امکانات تجهیزات طرف
ایرانی استفاده کند. قراردادی منعقد میشود که هزینههای استفاده از فضا،
مکان و آزمایشگاه در ایران به چه صورت باشد. قراردادی برای صادرات است که
مشخصات را نشان میدهد؛ اگر قیمتهای جهانی اینطور شد چه کار کنند و با
رقبایشان در خارج چطور رقابت کنند. اینها مسائل محرمانه است واِلا آنچه
برای مردم و توسعه اقتصادی مهم است، شاخصها و مطالب کلی است که اغلب هم از
طرف ما به سرمایهگذار خارجی و داخلی منعکس میشود و در جلساتی که داریم
بحث میکنیم. برای اطلاع شما چندین بار با شرکای خارجی بحث داشتیم چون
نمیتوانستند با طرف ایرانی توافق کنند. ما دخالت کردیم و اگر انعقاد
قرارداد به نفع طرف ایرانی بود، حتما با طرف خارجی مذاکره ميکردیم. حتی در
یک قرارداد در روز امضای قرارداد، کم مانده بود که قرارداد به هم بخورد.
کدام خودروساز؟
ماجرا بر سر قرارداد با سیتروئن بود. طرف خارجی میخواست به دلیل مسائل
سیاسی و اقتصادی، بار صادرات را از دوشش بردارد و به مشارکت هل دهد، اما ما
به هیچ عنوان قبول نکردیم؛ حتی به سفیر هم که برای امضای قرارداد حاضر شده
بود، گفتم اگر توافق نکنند ما امضا نمیکنیم. یکسری اصول است که ما به
طرف دیگر دیکته میکنیم. البته در قراردادهای جزئی، اگر سؤال کنند، ما
دخالت میکنیم. یا کرهایها درباره لوازم خانگی؛ متوجه شدم با طرف داخلی
کمی شیطنت میکنند.
با امضای خودم به صورت مکتوب ابلاغ کردم که هفت، هشت
بند باید در همکاری مشترک ما رعایت شود و اکنون در حال عمل به آن هستند یا
مثلا خودروسازهای کرهای کمی شیطنت میکردند که نیایند یا سطحی برخورد
کنند. ما صریح موضع ایران را اعلام کردیم و گفتیم همین است ولاغیر؛ حتی اگر
همکاری نکنید مجبوریم جلوی ورود خودروهایتان را هم بگیریم. اخیرا آمدهاند
و مذاکره میکنند و در یک مورد به توافق رسیده و قرارداد بستهاند. هیچ
نگرانی در این زمینه وجود ندارد و ما مسئولیتها را قبول میکنیم.