هم حفظ حریم آثار باستانی، هم حفظ حرمت شهدا

رویداد۲۴- خبر تدفین پیکر شهدای گمنام در پاسارگاد با مخالفت‎های زیادی روبرو بوده است. کارشناسان میراث فرهنگی با هرگونه دخل و تصرف در میراث فرهنگی مخالفت کرده و این تصمیم را اشتباه دانسته‎اند.

هنوز زمان زیادی از انتقاد زهرا احمدی پور، معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی از دفن شهدای گمنام در پاسارگاد نگذشته بود که مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان فارس از خاکسپاری پیکرهای مطهر ۲ شهید گمنام دوران دفاع مقدس در محدوده حریم درجه ۲ محوطه تاریخی پاسارگاد خبر داد.

احمدی پور گفته است: انتخاب حریم پاسارگاد برای دفن شهدا در درجه اول بی‌احترامی به خود شهداست. مگر قرار است شهدا به واسطه رجوع مردم به پاسارگاد محل زیارت مردم شوند؟ این موضوع به شکل ویژه ای در حال پیگیری است.

سید محمد بهشتی، رئیس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز  این کار را بی‎احترامی به پیکر شهدا دانسته و گفته است، تدفین شهدای گمنام در نقاط شاخص که خود شناخته شده‌ هستند و هویت تاریخی دارند، احترام به شهدای گمنام نیست، بلکه می‌تواند بی‌احترامی نیز باشد، زیرا حضور شهدای گمنام می‌تواند هر ناکجایی را تبدیل به جایی به عنوان مقصد حضور مردم تبدیل کند.

او افزوده است: دلیل ندارد بخواهیم چیزهایی که خود واجد ارزش هستند را به رخ جاهایی که ارزش متفاوتی دارند، بکشیم؛ این کار بی‌احترامی به شهدا است.

طبق قانون مجازات اسلامی، براساس مواد ۵۵۸، ۵۶۰ و ۵۶۳ هرکس به تمام یا قسمتی از ابنیه، اماکن، محوطه‌ها و مجموعه‌های فرهنگی – تاریخی یا مذهبی که در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، یا تزئینات، ملحقات، تأسیسات، اشیاء و لوازم و خطوط و نقوش منسوب یا موجود در اماکن مذکور، که مستقلاً نیز واجد حیثیت فرهنگی – تاریخی یا مذهبی باشد، خرابی وارد آورده علاوه بر جبران خسارات وارده به حبس از یک الی 10 سال محکوم می‌شود.

محمد حسن طالبیان،معاون میراث فرهنگی سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری به ایسنا گفته است: به عنوان یک مقام رسمی در حوزه‌ی معاونت میراث فرهنگی اعلام می‌کنم تا امروز هیچ مجوزی از سوی ما به عنوان دفن در عرصه انجام نشده است.

حمید فدایی، مدیر پایگاه پاسارگارد در گفت‎وگو با رویداد۲۴ گفت: علت دفن شهدای گمنام را باید از جای دیگری جز میراث فرهنگی جویا شد. مجوز را میراث فرهنگی صادر نکرده است. در کل کشور چنین برنامه‎هایی طرح ریزی شده است. این مساله در حال حاضر سطح جهانی پاسارگاد و قوانین میراث فرهنگی را زیر سوال نمی‎برد اما اگر در توسعه و گسترش قرار بگیرد ممکن است مشکل ساز شود.

او بیان کرد: پاسارگاد به عنوان میراث فرهنگی یک طرف قضیه است، تعهدات کشور به یونسکو طرف دیگر است که مسلما این تعهدات برای میراث فرهنگی بسیار مهم است، از دیدگاه قانونی در حال حاضر در تقابل با این تعهدات قرار نگرفته‎ایم.

علیرضا ابراهیمی، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص به رویداد۲۴ گفت: شهدا هرجا هستند، چراغ راه هدایت هستند. وجود پیکر مطهر آنها در پاسارگاد حال و هوای معنوی به آن فضا می‎دهد و سطح و ارزش پاسارگاد را نیز بالا می‎برد.

مهدی شیخ دیگر عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی نیز به رویداد۲۴ گفت: شهدا هر کجا دفن شوند جایگاه خودشان را در دل مردم دارند و مردم به آنها مراجعت می‎کنند.

اما علی ابراهیمی نماینده مردم استان مرکزی در مجلس شورای اسلامی در این خصوص به رویداد۲۴ گفت: به نظر من این کار حرمت شهدا را کم می‎کند زیرا پاسارگاد نماد فرهنگی ماست و شهدای دفاع مقدس نماد مذهبی ماست. باید حرمت شهدا حفظ شود و برای این کار باید محل جدایی برای شهدای گمنام در نظر گرفته شود.

پاسارگاد اولین و آخرین بنای تاریخی نیست که پیکر مقدس شهدا را در خود جای داده است. قبل از آن نیز در تپه حفاظت شده‎ای در گلستان و در نقاط دیگر کشور شاهد چنین چیزی بوده‎ایم. کارشناس میراث فرهنگی با چنین عملی مخالف هستند و هرگونه دخل و تصرف در میراث فرهنگی را اشتباه می‎دانند ولی گویا تاکنون راهی برای جلوگیری از چنین اقداماتی پیدا نکرده‎اند.