به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، نام بیماری ایدز را حالا دیگر
بیشتر افراد آن را شنیده‌اند، اما همچنان درباره راه‌های انتقال آن آموزش
كافی صورت نمی‌گیرد و شاید به همین دلیل است كه هر بار از یك موج انتقال به
موج دیگری می‌رویم. مخصوصا حالا كه با تابو بودن روابط جنسی، در موج سوم
انتقال یعنی همان انتقال از طریق روابط جنسی پرخطر قرار گرفته‌ایم و در
جامعه‌ای مانند ما كه در حال گذار است، لازم است آگاهی‌رسانی كافی و دقیق
مخصوصا به گروه‌های هدف در این زمینه انجام شود.
سال گذشته با توجه
به اهمیت این موضوع، از دكتر حمیرا فلاحی، كارشناس مسئول برنامه‌های آموزش
و اطلاع‌رسانی اداره ایدز وزارت بهداشت خواستیم تا با حضور در كافه‌خبر
توضیحاتی درباره وضعیت این بیماری در كشورمان بدهد. او در گفت‌وگویی مفصل
كه شرح آن را می‌توانید اینجا بخوانید به سوالات ما در این زمینه پاسخ داد. در ادامه، نگاهی به بخش‌های مهم این گفت‌وگو داشته‌ایم.
دكتر حمیرا فلاحی در پاسخ به این سوال كه در حال حاضر چه تعداد مبتلا به
اچ‌آی‌وی داریم؟ گفت: 33 هزار نفر شناسایی شده‌اند ولی این پیش‌بینی در
كشورمان وجود دارد كه حداقل 75 هزار نفر مبتلا باشند. حد فاصل 33 هزار تا
75 هزار نفر، بخش قابل توجهی هستند كه نمی‌دانند این بیماری را دارند و
امكان ابتلا به دیگران از طریق این عده زیاد است. در جهان 54 درصد مبتلایان
اچ‌آی‌وی از بیماری خودشان آگاهند ولی در كشور ما بین 30 تا 35 درصد افراد
مبتلا نسبت به بیماری‌شان آگاهی دارند. اینها نشان می‌دهد ما در شناسایی
مبتلایان از آمارهای جهانی عقب هستیم.
اما چرا در این شناسایی
عقبیم؟ این كارشناس ایدز در این زمینه توضیح داد: یكی از مهمترین نكات، بحث
انگ اجتماعی است. این انگی كه در جامعه وجود دارد باعث می‌شود افراد
فرافكنی كرده و از انجام آزمایش امتناع كنند. خیلی اوقات اگر بفهمیم
همكارمان اچ آی وی دارد با او طور دیگری رفتار می‌كنیم، در مدرسه بفهمند
دانش آموزی مبتلاست نگاه‌ها به او عوض می‌شود، درمانگرانی كه بفهمند
بیمارشان مبتلا به اچ آی وی است از ارائه خدمات سر باز می‌زنند و همه اینها
باعث می‌شود بیماران برای شناسایی و درمان اقدام نكنند. در این صورت هم
خودشان از ابتلا بی‌خبر می‌مانند و هم اگر آگاه باشند، به دیگران
نمی‌گویند و باعث ابتلای افراد دیگر هم می‌شوند. این موضوع مخصوصا درباره
انتقال از طریق روابط جنسی یا همان موج سوم پررنگ‌تر است.
او درباره
موج‌های انتقال بیماری ایدز هم توضیح داد: سه موج برای انتقال اچ آی وی
مطرح می‌شود؛ موج اول مربوط به حدود سال 1365 بود كه خون‌های وارداتی آلوده
وارد شد و موج اول انتقال را تشكیل داد، بعد از آن سازمان انتقال خون
برنامه‌ریزی گسترده‌ای كرد و الان چندین سال است مورد جدیدی از انتقال اچ
آی وی از طریق فراورده‌های خونی نداریم. به حوالی سال 1374 كه رسیدیم، در
زندان‌ها بررسی شد كه موارد زیادی اچ آی وی گزارش شده و دلیل آن استفاده از
سرنگ مشترك بود. از آن زمان دولت سرمایه‌گذاری زیادی برای كنترل انتقال اچ
آی وی از طریق سرنگ آلوده كرد تا این كه می‌توانیم بگوییم ایران یكی از
كشورهای بسیار موفق در این زمینه است و یك تجربه موفق جهانی در این زمینه
محسوب می‌شویم. در این روش، با جایگزین كردن متادون خوراكی به جای مواد
مخدر و در اختیار قرار دادن سرنگ سالم، موج دوم كنترل شد. حالا به موج سوم
رسیدیم كه انتقال ایدز از طریق ارتباط جنسی است. آمارهای كشوری نشان می‌دهد
در این موج هستیم و می‌توانیم بگوییم به دلایل مختلف مثل پنهان بودن، انگ
اجتماعی یا محدودیت‌های آموزش، این موج خطرناك‌تر از موارد قبلی است و لازم
است آن را جدی‌تر بگیریم و اقدامات لازم را درباره آن انجام دهیم.
اما
حالا چه باید كرد؟ توضیح دكتر فلاحی این است: درمورد انتقال جنسی آنچه
لازم داریم، در درجه اول آموزش، در درجه دوم آموزش و در درجه سوم آموزش
است. با آموزش و اطلاع‌رسانی است كه می‌توانیم به جامعه‌مان هشدار دهیم كه
مراقب باشند مبتلا نشوند، اگر رفتار پرخطر داشتند هرچه زودتر آزمایش بدهند و
اگر مبتلا شدند درمان را شروع كنند.
او همچنین درباره راه‌های مهم
پیشگیری از ابتلا به ایدز گفت: حرف اول را در الفبای پیشگیری، خویشتنداری
می‌زند، مساله دوم وفاداری به شریك جنسی است و اگر هیچكدام نباشد باید از
وسایل محافظتی استفاده كنند. در این كه می‌گوییم وفاداری به شریك جنسی،
گاهی تصور می‌شود كه اگر این رفتار در قالب شرعی باشد مشكلی ندارد اما برای
ویروس ایدز، شرعی یا شرعی نبودن تفاوتی نمی‌كند، وقتی رفتاری خارج از
چارچوب خانواده و در قالب شركای جنسی متعدد باشد، احتمال ابتلا وجود دارد.
دكتر
حمیرا فلاحی درباره این كه آیا می‌توان آزمایش اچ‌آی‌وی را پیش از ازدواج
اجباری كرد؟ گفت: آزمایش اچ آی وی جزو آزمایش‌هایی است كه نمی‌تواند اجباری
باشد، یكی از اصول این آزمایش، داوطلبانه بودن است. تنها جایی كه این
آزمایش اجباری است در سازمان انتقال خون و اهدای عضو است ولی در بقیه موارد
نمی‌تواند اجباری باشد. وقتی زن و مرد برای این آزمایش مراجعه می‌كنند، در
موردی مثل تالاسمی یا اعتیاد می‌توان به آنها گفت این موارد وجود دارد یا
ندارد، اما درمورد اچ آی وی اینطور نیست و نمی‌توان با قاطعیت تضمین داد كه
فرد مبتلا هست یا نیست. در اچ‌آی‌وی یك دوره پنجره وجود دارد كه در این
دوره فرد ممكن است مبتلا باشد ولی نتیجه آزمایش او منفی باشد. بنابراین
نمی‌شود یك گواهی به فرد داد و به او گفت مبتلا نیستی. در این زمینه، اصل
باید بر شناخت طرفین باشد. توصیه ما این است كه زوجین تا جایی كه ممكن است
سعی كنند روی بحث اطمینان متقابل اساس زندگی را شروع كنند، به شریك
جنسی‌شان وفادار باشند، از وفاداری شریك‌جنسی‌شان اطمینان حاصل كنند و
رفتارهای پیشگیرانه داشته باشند. در عین حال می‌توانند به مراكز مشاوره
مراجعه كرده و به صورت اختیاری آزمایش دهند هرچند كه باید دوره پنجره را در
نظر داشته باشند.