رویداد۲۴-برادران، فرزندان و جمعی از بستگان سببی و نسبی آیت الله هاشمی رفسنجانی که برای زیارت بارگاه ملکوتی حضرت معصومه (س) و تشکر از آیات و مراجع عظام به خاطر ابراز همدردیها و صدور پیام در مصیبت ارتحال مبارز نستوه، امین امام و رهبری، فرمانده 8 سال دفاع مقدس و ملجأ مردم در همه مقاطع تاریخ به شهر مقدس قم رفته بودند، با حضور در بیوت شش تن از آیات، مراجع و علما، از آنان تشکر و قدردانی کردند و فرخنده میلاد سالروز مولی الموحدین علی (ع) را تبریک گفتند.
آیت الله مکارم شیرازی، ارتحال آیت الله هاشمی رفسنجانی را "ضایعهای مولحه" دانست و گفت: یکی از عاقبت بخیری ایشان، کوچ ناگهانی است که رنج بیماری و بستر نداشتند.
این مرجع تقلید "حجاب معاصر" را اصطلاحی برای مردان نیک روزگار خواند و افزود: هنگامی که افراد زنده هستند، بعضیها، موانعی برای رویت نیکیهایشان دارند و حتّی انتقاد میکنند، امّا پس از رفع این حجاب، نیکیها ظاهر میشود و در ارتحال آقای هاشمی رفسنجانی دیدیم و شنیدیم که همه، حتّی منتقدان نظام، زبان به نیکیهای ایشان گشودند.
او با اشاره به حضور میلیونی مردم و حضور مسئوولین همه سطوح نظام در تشییع پیکر آیت الله هاشمی رفسنجانی و آرامش ایشان در کنار مرقد مطهر امام راحل، گفت: اگرچه آن تقدیر مردم و مسئوولین جای شکر دارد، امّا حق ایشان بهطور کامل ادا نشده است.
مکارم شیرازی با بیان این جمله که "عالم سیاست، عالم بیرحمی است و گاهی انصاف نمیدهند، بر نقش آیت الله هاشمی رفسنجانی در همه مقاطع تاریخ انقلاب تأکید کرد و گفت: بخش مهمی از تاریخ انقلاب، با زندگی ایشان گره خورده که باید روشن شود.
وی در ادامه سخنان مهندس محسن هاشمی که گفته بود: "تا کنون بیش از 100 جلد کتاب مربوط به خاطرات 13 ساله ایشان (از سال 60 تا 1373) منتشر شد"، گفت: درباره آثار ایشان خبررسانی کافی نشده است که باید فهرست وار، در تیراژ بالا و به زبانهای مختلف، منتشر شود.
***
آیت الله صافی گلپایگانی نیز با یادآوری جنبه های دینی و تقوای آیت الله هاشمی رفسنجانی در زندگی سیاسی، گفت: مراسم تشییع پیکر پرشور ایشان نشان داد که در قلوب مردم جای داشت، درحالی که در روزگار ما کمتر سیاستمداری اینگونه محبوب ملت میشود و محبوب میماند.
این مرجع تقلید با تأکید بر این نکته که "آیت الله هاشمی رفسنجانی تحت تأثیر دیگران قرار نمی گرفت"، گفت: کارهای ایشان براساس تشخیص خودشان بود و حضور اقشار مختلف مردم در تشییع پیکر ثابت کرده که مواضع ایشان برای مردم و جامعه محترم بود.
آیت الله یوسف صانعی نیز در دیدار خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی، با اشاره به سوابق آشنایی خویش با ایشان، در سالهای قبل از پیروزی انقلاب و بهویژه در اوج مبارزات نهضت روحانیت، گفت: مبارزی نستوه بود که بدیل و جایگزینی برای او متصوّر نیست.
او با تأکید بر بُعد مردمی روحیات آیت الله هاشمی رفسنجانی و با اشاره به حضور میلیونی مردم در مراسم تشییع پیکر ایشان، گفت: آقای هاشمی نسخه بدل امام خمینی (ره) درهمه عرصه های علمی، معنوی، فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و مردمی بودن، است.
وی با بیان روایتی از معصومان که "شهادت 40 مؤمن برای ارتقای جایگاه انسان مسلمان در درگاه خداوندی کافی است"، گفت: حضور میلیونی مردم مؤمن و مؤمنه در برنامه های وداع، تشییع و مراسمی که در اقصی نقاط کشور گرفته اند، گواهی صادق بر حسن عمل و رفتار خداپسندانه آیت الله هاشمی رفسنجانی، آن هم پس از 38 سال مسئوولیت های متعدد بوده است.
آیت الله جوادی آملی نیز در دیدار برادران و فرزندان آیت الله هاشمی رفسنجانی با تسلیت مصیبت ارتحال این مرد بزرگ، گفت: "ناراحتیم، امّا میدانیم که قبر ایشان روضه ای از رضوان بهشت است.
او با بیان برخی از آیات تاریخی قرآن و مخصوصاً آیات مربوط به خصر نبی که داشتن پدر خوب را دلیل ارتقای برخی انبیا در کارگاه آفرینش میدانند، خطاب به بیت آیتالله هاشمی رفسنجانی گفت: شاخه های سرسبز و پربار درخت، ریشه سالمی دارند و شما قدر این ریشه سالم را در خانه، خانواده و خاندان خود بدانید.
این مفسّر قرآن کریم با اشاره به آیات مربوط به صبر و صلاة و همچنین صبر آیت الله هاشمی رفسنجانی در برابر نامهربانی های مکرر، گفت: صبر در قرآن به همراه نماز آمد که اقامه کردنی است و آقای هاشمی با همه سختیها، صبر و صلاة اقامه میکرد.
این مرجع تقلید با یادآوری خاطرات فراوانی که با ایشان در سالهای پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی داشت، گفت: در دیدار آخری که با او در دماوند داشتم، صبر را که چون نماز ستونی برای دین و دینداران است، در رفتار و گفتار ایشان دیدم.
او با بیان فرازی از خطبه 221 نهج البلاغه که درباره جاودانگی روح انسانهاست، گفت: "مرگ، آیت الله هاشمی را نبرده است، بلکه او مرگ را احاطه کرده که همچنان زنده است و به قول حضرت امیر (ع)، انسان چه شب کوچ کند و چه روز، سرمدی میشود."
او آه و آهن را در تعبیر حضرت علی (ع)، دو سلاح انسان برای مقابله با دشمنان روح انسانی دانست و گفت: " انسانهای مؤمن علیه دشمنان ظاهری با آهن و علیه دشمنان درونی با آه میجنگند."
این مرجع تقلید با بیان این جمله که "انسان بهعنوان مخلوقی جاویدان باید کاری ماندگار نماید"، به مجموعه آثار گفتاری، رفتاری و نوشتاری آیتالله هاشمی رفسنجانی اشاره کرد و گفت: او علماً و عملاً ممتاز بود.
او با اشاره به وصیت نامه علامه حلّی به فرزند خویش، فخرالمحققین که در پایان "قواعد" آمده که "مرا بعد از مرگ فراموش مکن" خطاب به فرزندان آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: مرا زنده پندار چون خویشتن/ بیایم به جان گر بیایی به تن
آیت الله شبیری زنجانی نیز در دیدار خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی، با تسلیت ارتحال ایشان به برادران و فرزندان، گفت: او در درگاه خداوندی مأجور است و مطمئنم به خاطر زحماتی که برای جامعه کشیده، مأجورتر خواهد بود.
این مرجع تقلید محقق با اشاره به آثار نوشتاری آیت الله هاشمی رفسنجانی گفت: این روزها دارم کتاب امیر کبیر را میخوانم. قلم جالبی دارد و چه خوب منابع و مآخذ را در مطالب خویش آورده است!!
حجت الاسلام والمسلمین شهرستانی (نماینده آیتالله العظمی سیستانی) هم در دیدار خانواده آیتالله هاشمی رفسنجانی، با گرامیداشت یاد و نام ایشان، گفت: رحلت ایشان نه فقط برای ایران، بلکه برای مکتب اسلام و مذهب تشیّع خسارت بود.
او با بیان این جمله که "همه علمای اسلام برای آیت الله هاشمی عزادار شدند"، گفت: آیت الله العظمی سیستانی با خبر ارتحال ایشان خیلی ناراحت شدند و همان روز پیام تسلیت فرستادند.
شهرستانی با اشاره به مقطعی که مسایل اختلافی شیعه و سنی افزایش یافته بود، گفت: وقتی قرار شد که آیت الله هاشمی رفسنجانی با آقای قرضاوی مباحثه کنند، در آن مصاحبه نشان داد که همه ظرایف را میداند و بر وحدت مسلمین تأکید میکرد.
خانواده آیت الله هاشمی رفسنجانی همچنین در مجتمع آیت الله العظمی سیستانی از موزه امام علی (ع) بازدید کردند که هدایای مردم و مسئوولین اقصی نقاط جهان به آیت الله سیستانی بود.
محمد هاشمی در دیدار آیات و مراجع عظام قم گفت : در روز میلاد امام مظلوم به قم آمدیم تا هم تبریک عرض کنیم و هم بگوئیم پیامهای تسلیت و حضور شما در مراسم متعدد و بیانات ارزشمندتان ، مایه آرامش خاطر ما در این مصیبت بزرگ بود.
محسن هاشمی در دیدار هر یک از علما و مراجع عظام قم ، وقتی از آثار منتشر شده و در دست انتشار می پرسیدند ، گفت : علاوه بر تفسیر راهنما در بیست جلد ، فرهنگ قرآن در سی و یک جلد، سرگذشت امیرکبیر (قهرمان مبارزه با استعمار)، ترجمه سرگذشت فلسطین (کارنامه سیاه استعمار) ، آزاد اندیشی دینی، روایت هجران ، بعثت و ...، خاطرات روز نوشت تا سال 73 منتشر شد و بعدها به ترتیب خاطرات تمام سالهای ایشان منتشر می شود که حتی تا یک روز قبل از رحلت ، یعنی 18 دی 95 را نیز نوشته بودند.