رویداد۲۴- فائزه هاشمی همیشه پیشرو در حوزه زنان بود و نام او با این حوزه گره خورده است. حالا با عتاب به خانم ها و آقایان شورای عالی سیاست گذاری می گوید:" اعضای شورای عالی سیاست گذاری که دارند لیستها را تهیه میکنند، اولاً به این قضیه توجه داشته باشند که زیر حرفشان نزنند. ابتدا اعلام شد که 30درصد سهمیه برای خانمها پیشبینی میکنیم کما اینکه نگاه ما در شورای شهر 50درصدی بود اما گفته شد 30درصد و ما هم پذیرفتیم. 20درصد هم سهم جوانان است که شامل دختر و پسر میشود و گفته نشده پسران جوان اما زمزمههایی را میشنویم که آن 20درصد از مردان انتخاب میشوند و درباره خانمها هم شک دارند که سهم 30درصدی را به آنها بدهند و دارد تعداد پایین میآید که این بد است. میدانیم که خانمها تلاش میکنند که این اتفاق نیفتد. آقایانی که آنجا هستند هم حداقل روی حرف خودشان بایستند و به این صورت خانمها را دلخور نکنند"
دختر یکی از شخصیت های بزرگ تاریخ معاصر ایران و زنی تاریخ ساز بودن، هر کدام به تنهایی عاملی جذاب برای هر گفت و گوی رسانه ای است. همین جذابیت ها، باعث شد تا در آستانه ارائه لیست اصلاح طلبان و چند هفته مانده به انتخابات 29 اردیبهشت به سراغ دکتر فائزه هاشمی رفسنجانی برویم؛ مشروح بخش اول گفت و گوی پایگاه خبری و تحلیلی دیده بان ایران با فائزه هاشمی در ذیل آمده است :
در آستانه ارائه لیست اصلاح طلبان قرار داریم. سهمخواهی زنان از سیاست باید چگونه باشد که مؤثر واقع شود و صرفاً در حد شعار محدود نشود؟
باید خیلی جدی باشد و آنجایی که ما خانمها مطالبات را مطرح میکنیم، باید پیگری کنیم و اینگونه نباشد که آنها را رها کنیم؛ مخصوصاً اکنون که فضای مجازی بسیار فعال است. ممکن است رسانهها جرأت نکنند بعضی از حرفها را بنویسند یا خودسانسوری کنند اما باید این حرفها مدام بیان شود. معتقدم با تکرار چندینباره و پیگیریهای جدی میتوان مؤثر واقع شد. ممکن است حتی کار به تهدید بکشد، اشکالی ندارد. بالأخره ما خانمها باید تکلیفمان را با خودمان مشخص کنیم و جایی که لازم است از نظر نوع کلام تند شویم و جدیتر برخورد کنیم و موضوعات را مطالبه کنیم؛ نباید مسائل را رها کنیم. با پیگیری و ممارست این قضیه میتواند بهتدریج تحقق پیدا کند و راه دیگری هم ندارد.
نکته بعدی متحد شدن خانمها با یکدیگر است که خیلی مهم است. البته ما خوشبختانه این را داریم و مجمع زنان اصلاحطلب و نهادهای مدنی همگی در کنار هم هستیم. باید قدری انسجام و سازماندهی خود را قویتر کنیم که همگی یک حرف را بیان کنیم. چون آقایان از اختلاف بین خانمها سوء استفاده میکنند و هر زمان که این حرفها را به آنها میگوییم، پاسخشان این است که ابتدا اختلافهای داخلی خودتان را حل کنید. البته همه اینها در آقایان هم وجود دارد. مگر در بین آقایان همه از هم تعریف میکنند؟ آنها با هم مخالفت نمیکنند؟ بهنظر من اینها در جریان سیاست یک چیز طبیعی است، در سایر امور هم اینگونه است. اما با هم بودن و یک حرف را بیان کردن مؤثرتر است و ما اثر این را در سهمیه 30درصدی در انتخابات مجلس دیدیم. در انتخابات مجلس سال 94 همه خانمها با یکدیگر گفتیم که باید حداقل سهمیه 30درصدی برای خانمها در لیستهای اصلاحطلبان در نظر گرفته شود. همگی در همه جای کشور این را تکرار کردیم و اثرش را هم دیدیم. اکنون میبینیم که در مجلس تعداد نمایندگان خانم نسبت به دوره گذشته تقریباً دوبرابر شد، البته اگر خانم مینو خالقی رد صلاحیت نمیشد این موضوع تحقق پیدا میکرد. بنابراین یک حرف شدن خانمها هم خیلی مهم است؛ چون ما اکنون در اقلیت هستیم و ضعیفتریم. همینطور که اکنون میگوییم اصلاحطلبان با هم متحد بشوند، یک لیست بدهند و دچار تفرقه نشوند همین موضوع درباره ما خانمها که در کنار اصلاحطلبها هم در اقلیت قرار میگیریم مهم است که این استراتژی را دنبال کنیم و با یکدیگر همکلام شویم.
حضور زنان در شورای شهر با توجه به لیست 30درصدی چهقدر میتواند مؤثر باشد؟ چه تفاوتی وجود دارد بین خانمی که میخواهد در شورای شهر اظهار نظر کند تا خانمی که میخواهد در مجلس اظهار نظر کند؟
فرقی نمیکند، چه در مجلس، چه کابینه، چه شورای شهر و سازمانهای دیگر مدیریتها مهم است و در همه اینها ضرورت دارد که خانمها حضور داشته باشند. مخصوصاً شورای شهر که بهنظر من نگاه خانمها را بیشتر میطلبد. آسیبهای اجتماعی، محیط زیست، آلودگی هوا، ترافیک، نقشه جامع شهر، ساختمانسازیها، صدور پروانه و... اکثراً موضوعاتی است که یک نگاه زنانه و لطیفتر میتواند باعث ساماندهی و مدیریت بهتر این قضایا شود و تخصصیتر با این مقولهها برخورد شود. بنابراین موضوعات شهری مانند مسائل ورزشی و فرهنگسراها بهنظر من زنانهتر است. البته تفاوتی ندارد و در کنار هم قرار گرفتن زن و مرد است اما بهنظرم حضور خانمها در شورای شهر مهمتر از مجلس است. ضمن اینکه مجلس هم کماهمیت نیست.
انتظار ما این است آقایان و خانمهایی که در شورای عالی اصلاحطلبان دارند لیستها را تهیه میکنند، اولاً به این قضیه توجه داشته باشند که زیر حرفشان نزنند. ابتدا اعلام شد که 30درصد سهمیه برای خانمها پیشبینی میکنیم کما اینکه نگاه ما در شورای شهر 50درصدی بود اما گفته شد 30درصد و ما هم پذیرفتیم. 20درصد هم سهم جوانان است که شامل دختر و پسر میشود و گفته نشده پسران جوان اما زمزمههایی را میشنویم که آن 20درصد از مردان انتخاب میشوند و درباره خانمها هم شک دارند که سهم 30درصدی را به آنها بدهند و دارد تعداد پایین میآید که این بد است. میدانیم که خانمها تلاش میکنند که این اتفاق نیفتد. آقایانی که آنجا هستند هم حداقل روی حرف خودشان بایستند و به این صورت خانمها را دلخور نکنند. ممکن است الآن فکر کنند که همه میروند و به یک لیست رأی میدهند اما این بر ذهن من بهعنوان یک زن اصلاحطلب اثر منفی میگذارد که نباید به آقایان اصلاحطلب هم اطمینان کرد و در واقع اینها سابقه خودشان را خراب میکنند. این بیتقوایی است که ما حرفی را بیان کنیم و بعداً بر خلاف آن عمل کنیم. چگونه است که به مردها نمیتوانند جواب منفی بدهند اما به خانمها میتوانند چنین بگویند؛ مگر چه تفاوتی وجود دارد؟ اگر قرار است مردها راضی شوند، به همان میزان هم وظیفه دارند که زنان را راضی کنند. اگر آن توانایی و قابلیت در زنان متخصصی که آمدهاند ثبت نام کردهاند وجود دارد، نباید این بیتقوایی وجود داشت باشد که ما ابتدا حرفی بزنیم و همه را در کنار یکدیگر قرار دهیم و بعد مورد به مورد از موضوع خود کوتاه بیاییم.
از حضور و عملکر زنان در مجلس دفاع کردید اما من حضور زنان را در مجلس ملموس و مؤثر ندیدم. دلیل این را چه میدانید؟
من علت استنباط شما را این میدانم که مجلسی حدوداً 300 نفره داریم که 16 نماینده زن دارد. این یعنی 5درصد و به همین میزان صدای زنان را میشنوید و فکر میکنید که زنان اصلاً حضور ندارند و حرف نمیزنند. اما من که مسائل را دنبال میکنم اعتقاد دارم که زنها نسبت به مجالس قبلی فعالیت بیشتری دارند.
اکنون در کمیسیونهای مختلف نایب رییس، دبیر و سخنگوی زن داریم. یعنی در جاهای مختلف سِمت گرفتهاند که این خوب است و در جایگاه خودشان حرف میزنند. بهنظرم خانمها فعالند اما 5درصد نمایندههای ما زن هستند. این 5 درصد چقدر باید فعالیت کنند که شما صدای آنان را بشنوید؟ عملاً ممکن نیست، چون در آن تعداد کلی درصد اندکی را خانمها تشکیل میدهند، طبیعی است که فکر کنیم زنها خیلی فعال نیستند. آنها اگر در حد 5 درصد خودشان هم فعالیت کنند، در مقایسه با مردان صدایشان شنیده نمیشود. در واقع موضوع کمیت است، نه کیفیت. کما اینکه من فکر میکنم زنها فعالیت خوبی دارند و در موضوعات مختلف یک یا دو زن اظهار نظر میکنند که با عنایت به تعدادشان بهنظر من قابل قبول است.
چون خودم با خانمهای نماینده ارتباط دارم، میبینم که دارند چه تلاشی میکنند تا شرایط برای جایگاه مدیریتی زنان در وزارتخانهها ایجاد شود. حداقل در قسمت زنان و ورزش در جریانم که چه اتفاقاتی دارد میافتد. بهنظرم خوب فعالیت میکنند و تا حدی برش هم دارند.
چرا زنان نماینده در رسانهها کمتر حضور پیدا میکنند؟
بهخاطر رد صلاحیتها و لیستی که تهیه شد خانمهایی که به مجلس راه پیدا کردند، افرادی با تجربه سیاسی، مجلسی و مدیریتی نبودند. اینگونه موضوعات نیاز به یک سابقه کاری، تجربه و مهارتهایی دارد که بهتدریج باید جمع شود. این نکتهای است که باید به آن توجه کنیم. مورد دوم فضای موجود کشور ماست، فضایی که افراد کمتر جرأت اظهار نظر میکنند. فکر میکنم مردها هم این شرایط را دارند و نمیتوان گفت که این فقط مختص به زنان است. مثلاً خود من وقتی مصاحبه میکنم، معمولاً میگویم که متن به من برگردانده شود تا قبل از انتشار آن را چک کنم. این یک چیز خیلی عادی است چون ما فضا برای همه اظهار نظر ها فراهم نیست و بعضا بد اخلاقی هایی می شود. به هر حال خانمهایی هم که به مجلس آمدهاند، افراد باسابقه سیاسی نیستند. اگر هم بودند، افرادی هستند که تازه در سیاست به این شکل وارد شدهاند. بنابراین طبیعی است که این اتفاق بیفتد. بهعلاوه فضای رسانه ایی مناسبی وجود ندارد و سر هر چیزی میخواهند فضای جدیدی را به وجود آورند. افرادی مانند آقای صادقی را دارند به دادگاه میبرند. این کارها مسلما بر رفتار نمایندگان اثر می گذارد. آدمها باید بهتدریج در سیاست خبره شوند و شاید بعداً نسبت به این قضایا عادیتر برخورد کنند و مهارت بیشتری پیدا کنند. بالأخره خیلیها دارند کارآموزی میکنند، بهخاطر قضیه مجلس و رد صلاحیتها و لیستی که بسته شد و دلایلی که برای آن لیست وجود دار بالأخره آنها هم باید تجربه کسب کنند. اما من ایراد اصلی را به فضای کشورمان برمیگردانم که آنقدر این فضا را غبار آلود نشان داده اند که نمایندگان مجلس هم تا حدودی نگرانند که چه چیزی بگویند تا داستانی درست نشود.
آیا اصلاح طلبان فقط باید به حضور افراد سیاسی در لیست نگاه کنند؟
خیر؛ یکی از مواردی که نیاز است اصلاح طلبان در بستن لیست مد نظر قرار دهند حضور افراد در نهادهای مدنی است. داشتن تجربه در مسائل حزبی و سیاسی برای حضور در لیست شورای شهر کافی نیست بلکه لازم اصلاح طلبان از حضور افرادی که در نهادهای مدنی حضور داشته اند بهره ببرند. لازم نیست فقط سیاسیون در لیست حضور داشته باشند و فقط آنها لیست را ببندند. بخشی از مسائل شهری به مسائل فرهنگی، ورزشی و فعالیت های مدنی است. از اصلاح طلبان خواهش می کنم که در صورتی که در لیست قرار نگرفتند لیست مجزا ارائه ندهند. اصلاح طلبان به لیست واحد پایبند باشند به نظر من اتحاد اصلاح طلبان سبب پیروزی آنها می شود.
منظور شما از سیاسی بودن چیست؟
متاسفانه درچک لیستی که اخیرا تهیه شده است و بنابر آن چک لیست امتیاز داده می شود بهای زیادی به حضور در احزاب و فعالیت های سیاسی داده شده است و مسائل عمومی، فرهنگی و فعالیت های مدنی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. به نظر من این رویکرد شورای سیاست گذاری غلط است.
منبع: دیده بان ایران