رویداد۲۴- اجتناب از الگوهای تبلیغاتی غربی، لزوم پرهیز از وعده‌های دروغ و غیر واقعی، ضرورت اجتناب کاندیداها از ایراد افترا ، توهین و تخریب، کاندیداها برای جلب آراء و لزوم اجتناب از یأس آفرینی، غلو و افراط‌گویی، از مهمترین بایسته‌های اخلاق‌مداری در انتخابات هستند.
دفتر آیت‌الله مکارم شیرازی با جمع‌آوری سخنان این مرجع تقلید به انعکاس و تبیین الزامات و بایسته‌های اخلاق‌مداری در تبلیغات انتخاباتی پرداخته که به شرح ذیل به آنها اشاره شده است:
تبلیغات انتخاباتی در عین ضرورت برای شناخت مردم و روشن شدن برنامه‌ها و اهداف، آسیب‌هایی دارد، که باید با اخلاق‌مداری از این چالش رهایی یافت.
شکی نیست که مردم باید افراد را بشناسند تا سبک و سنگین کرده و اصلح را انتخاب کنند و این فرع بر این است که اشخاص برای جامعه شناخته شوند و تبلیغات درست داشته باشند.
در این بین، دو نوع تبلیغات وجود دارد، یک نوع تبلیغات به معنای صحیح و اسلامی و یک نوع تبلیغات غربی که برای رسیدن به هدف هر نوع وسیله‌ای را مباح می‌داند.
حال آنکه مشکل تبلیغات در انتخابات، الگوگیری از غربی‌هاست. نباید در این زمینه از غرب الگو بگیریم. انتخابات باید به گونه‌ای باشد که در شأن جمهوری اسلامی باشد. لذا نباید فرهنگ ما در عرصه انتخابات، فرهنگ غربی و وعده‌های توخالی و عوام فریبی باشد؛ بلکه باید اصول اسلامی در تبلیغات و برنامه‌ها و هزینه‌ها رعایت شود و افراد مراعات این مسائل را بکنند.
در غرب برای کسب رای دست به هر اقدامی می‌زنند، اما ما نباید برای جلب آرای گروه‌های منحرف دست به هر اقدامی بزنیم، در یک کلام باید مراقب باشیم تبلیغات از شکل اسلامی به شکل غربی درنیاید.
یکی از عواملی که بعضاً هم در کشور ما و هم در کشوری مانند آمریکا باعث پیروزی می‌شود، عوام فریبی و بلوف زدن است. افراد متدین نمی‌توانند چنین رفتارهایی از خود بروز دهند اما این مسائل منعی برای غیرمتدینین ندارد؛ متاسفانه این رفتارها برآمده از فرهنگ غربی بوده که جامعه ما هم از آن نمونه گرفته است.
امروز اگر عده‌ای وارد صحنه انتخابات شوند و وعده‌های دروغین به مردم بدهند ممکن است جمعیت زیادی را مجذوب خود کنند. رئیس‌جمهور جدید آمریکا با همین بازی‌ها وارد میدان شد و ما امروز می‌بینیم که برترین کشور دنیا به لحاظ مادی، بدترین رئیس‌جمهور را انتخاب کرد زیرا دست به عوام فریبی زد و دروغ پردازی کرد. این نوع رفتارها از ما ساخته نیست چرا که طبق گفته امیر المومنین (ع) سیاستمداری با تقوای ما همواره در مقابل با سیاستمداری بی‌تقوای معاویه قرار دارد.
لذا آسیب تدلیس و مسائل را بر خلاف واقع نشان از جمله آسیب‌هایی است که روند انتخابات را تهدید می کند؛ لیکن انتظار این است که در تبلیغات انتخاباتی دروغ گفته نشود، وعده‌های غیر عملی و نادرست داده نشود، دادن وعده‌های دروغین گناه کبیره و حرام است؛ افرادی که در مسیر انتخابات هستند هم خودشان و هم ستادهایشان باید این نکات را رعایت کنند.
تأسف آور است که بعضی از نامزدها در تبلیغات انتخاباتی خود وعده‌های می‌دهند که فراتر از اختیارشان هست آیا این وعده‌های مصداق دورغ نیست؟
این وعده ها مصداق یعنی یک نوع تقلب است که برای بدست آوردن آراء، دروغ می‌گوید و تدلیس می‌کند به این دلیل که چهره واقعی کارش را بر خلاف نشان می‌دهد حتی می‌شود اسم ریاکاری را بر این افراد گذاشت. نامزدهای انتخابات باید مراقبت کنند که چیزی نگویند که قابل عمل نباشد خدا نکند کسی چنین کاری انجام دهد که مسئولیت الهیه سنگینی دارد.
تخریب دیگران از طریق تهمت، دروغ بستن، غیبت و تحقیر کردن از جمله مهمترین آسیب‌های تبلیغات انتخاباتی است؛ حال آنکه کاندیداها باید در انتخابات از تهمت به یکدیگر و غیبت دیگران دوری کنند.
بی‌شک هر گونه اهانت به کاندیداهای رقیب شرعاً حرام است؛ خواه از طریق کاریکاتور باشد یا نام بدی به کار برده شود، یا عیب دروغینی گفتن یا انتشار شب نامه برضدشان این اعمال خلاف شرع است، شرع مقدس اهانت به مسلمان را منع کرده است، از این روتخریب دیگری نه در انتخابات و نه در غیر آن نه با نشر اکاذیب و اهانت و نه بدون آن جایز نیست؛ بلکه فرد باید به صورت صحیح به معرفی خود بپردازد.
در حال حاضر مردم در شرایط سخت فشار اقتصادی هستند و قیمت‌ها به صورت لجام گسیخته در حال افزایش است و آمارهایی که داده می‌شود گاهی با مسامحه است و گاهی نیز با واقعیات تفاوت دارد.
نباید مردم را نسبت به آینده مایوس یا بیش از اندازه امیدوار کرد اما باید این مسئله به طور کامل در جامعه تبیین شود که، افتخارات نظام اسلامی از مشکلاتش به مراتب بیشتر است و با وجود بحرانهای کنونی منطقه و دنیا، امنیت را برای مردم به ارمغان آورده است.
با این تفاسیر نامزدهای انتخاباتی باید واقعیات را مطرح کنند، اما این که سیاه نمایی شود و تخم یاس برای پیشرفت خود در آینده بپاشند گناه کبیره است بلکه کاندیداها باید به معرفی و تبیین برنامه‌های خود بپردازد.
من نمی خواهم کسی را متهم کنم، لیکن متاسفانه هم اینک شاهد هستیم که فضای انتخابات ناسالم شده و برخی برای رسیدن به این هدف از هر وسیله‌ای بهره می‌گیرند.
باید اذعان کرد ریاست جمهوری آش دهن سوزی نیست که برخی این گونه برای رسیدن به آن از همه نوع ابزار و وسیله بهره می‌گیرند تا به آن برسند؛ زیرا این پست مسؤولیت سنگین مردمی در دنیا و مسؤلیت الهی و اخروی دارد و کسانی که به این میدان می‌روند لحظه‌ای آسایش ندارند و باید هدف و مقصدشان را الهی کنند تا تحمل سختی‌ها را داشته باشند.
خودپوشاندن از مردم و جواب سؤال مردم را ندادن از رذایل اخلاقی است که در زندگی شخصی و جمعی، سیاسی، اقتصادی جاری می‌شود و نتیجه همه آنها لعن خدا را در پی‌خواهد داشت و خداوند با کسی شوخی ندارد.
واضح است که استفاده از بیت المال در تبلیغات انتخابات جایز نیست، زیرا بیت المال متعلق به همه مردم است و یک شخصی نمی‌تواند به نفع خودش از بیت المال استفاده کند و منافع خصوصی خودش را در نظر بگیرد مسلماً جایز نیست وخلاف شرع و قانون است. برادران و خواهران عزیز مراقب باشند سرنوشت نظام و کشورشان را با هیچ چیز مبادله نکنند.
ما نباید برای به دست آوردن رأی مردم در انتخابات ریاست جمهوری یا دیگر انتخابات، این همه پول خرج کنیم، بلکه مردم باید بر اساس معیارهای برخواسته از نظام ارزشی اسلام همچون تقوا، ایمان، علم، دانش، سابقه مبارزاتی، حضور در میدان‌های جهاد و شهادت و مانند آن، فرد مورد نظر خود را انتخاب کنند.
در خاتمه باید گفت آیا سزاوار است برای رسیدن به چهار روز حکومت، دست به دروغ و تهمت بزنید؟ بیایید انتخابات اسلامی برگزار کرده و نامزدها فقط خدمات خود را اعلام نمایند؛ چرا پیشرفت خود را در نابودی دیگری می‌دانید؛ البته برخی نیز نظام را برای پیشرفت خود تخریب می‌کنند که حرکتی نادرست است؛ البته مردم هوشیار هستند و اگر ببینند کسی از مسیر باطل وارد می‌شود می‌دانند که او آدم درستی نیست.
امیدواریم همه به این نصایح عمل کنند و هر کس هر عقیده‌ای داشته باشد، در پای صندوق‌های رای حاضر شود؛ امیدواریم خداوند متعال به مردم توفیق دهد آبروی نظام، اسلام و دین را در این انتخابات حفظ کنند و این انتخابات پیروزی‌های فراوانی در آینده داشته باشد.