رویداد۲۴- دو وزارتخانه مهمی که سالهاست با مشکلات زیادی دستو پنجه نرم میکنند و حداقل از دید افکارعمومی وزارتخانههای موفقی نبودهاند وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم هستند. در آستانه تشکیل اکنون فرصت مناسبی برای انتخاب وزیر مناسب برای این دو وزارتخانه است.
در آستانه آغاز به کار دولت دوازدهم یکی از داغترین بحثها، انتخاب کابینه است. بسیاری معتقدند که دولت در 4سال گذشته در بین گزینههای موجود میتوانست انتخابهای بهتری داشته باشد چراکه همه وزرا با رئیسجمهور همراه و همسو نبوده و مطالبات بخشهای مختلف جامعه اعم از زنان، فرهنگیان، دانشجویان و... پاسخی در خور دریافت نکردهاند.
در خصوص کابینه احتمالی گمانهزنیهای متفاوتی صورت گرفته، اما بهتر است که پیش از این به برخی مشکلات و برنامهها در این دو حوزه توجه شود و اینکه که چه کسانی میتوانند گزینه مناسبی برای پستهای وزارت باشند و مهمتر از آن هر کدام از وزارتخانهها چه نقاط ضعف و قوتی دارند. بررسی نقاط ضعف و قوت راه را برای انتخابی کارآمد هموار میکند.
دو وزارتخانه مهمی که سالهاست با مشکلات زیادی دستو پنجه نرم میکنند و حداقل از دید افکارعمومی وزارتخانههای موفقی نبودهاند وزارت آموزش‌وپرورش و وزارت علوم هستند.
بیشتر انتقادها متوجه این دو وزارتخانه است، فرهنگیان سالهاست به میزان حقوق و مزایا و حتی نحوه پرداخت حقوقشان اعتراض دارند و مشکلاتشان هنوز حل نشده است، از طرف دیگر اوضاع بحرانی مدارس در زمینه پرورشی و تربیت دانش آموزان افکارعمومی را نگران کرده است.
دانشجویان نیز هنوز مانند سابق از فضای امنیتی دانشگاه و همچنین پایین بودن سطح علمی دانشگاهها رنج میبرند. با وجود اینکه انتظار میرفت در دولت حسن روحانی دانشگاه فشارهای کمتری را چه از نظر علمی و چه از نظر امنیتی متحمل شود؛ ولی این اتفاقات یا نیافتاد و یا آنقدر کم رنگ بود که نتوانست دانشجویان را راضی کند.
وزیر علوم باید نگران دانشجوها باشدیک فعال دانشجویی میگوید: «وزیرعلوم باید بتواند در برابر فشارها تدابیر درست بیاندیشد، باید بتواند با دستگاههای امنیتی تعامل مناسب برقرار کند تا فشار کمتری روی فعالان دانشجویی باشد. وزیرعلوم باید نگران دانشجوها باشد نه اینکه به بهانه استقلال، دانشگاه را به حال خود رها کند.»
دانشگاه را می‌توان از ابعاد علمی، سیاسی و فرهنگی-اجتماعی بررسی کرد. به نظر میرسد کابینه مطلوب برای وزارت علوم کابینهای است که بتواند تعامل مناسب برای کارآمدی هر کدام از این بخشها ایجاد کند.
مساله مهمی که درخصوص دانشگاه وجود دارد «استقلال آن است» این استقلال نباید به رها کردن دانشگاه تعبیر شود، باید در کنار اینکه به استقلال دانشگاهها احترام گذاشته میشود سازوکارهای مشخصی هم وجود داشته باشد.
در انتخاب وزیرعلوم باید به بعد علمی دانشگاهها نیز توجه شود، بسیاری از دانشجویان نخبه نسبت به عملکرد وزارت علوم در خصوص پروژههای علمی و پژوهشی اعتراض دارند و معتقدند این وزارتخانه آنطور که باید پیگیر پروژههای علمی و پژوهشی نبوده است. ما در تعامل با دیگر دانشگاههای دنیا، کشور موفقی نبودهایم و همین امر سطح علمی دانشگاههای ما را پایین آورده است. درصد بالای فرار مغزها در کشور گواه ناکارآمدی این وزارتخانه در جذب نخبه هاست.
به نظر میرسد وزارت علوم به مشاورانی نیاز دارد که همدلی بیشتری با دانشجویان داشته باشند. مشاورانی که بتوانند جلوی فشارهای امنیتی مقاومت کنند. مشاورانی که بتوانند دانشگاه را به مثابه دانشگاه به جایگاه علمی خود بازگردانند.
بیشترین نارضایتیها از وزارت آموزش وپرورشوزارت آموزش و پرورش یکی از دستگاههایی است که بیشترین اعتراضها به آن میشود. جامعه فرهنگیان مدتهاست به حقوقهای معوقه ، دستمزهای پایین و همچنین امکانات کمی که دارند معترضاند.
مدارس دولتی چه در آموزش و چه در پرورش ضعفهای بسیار زیادی دارد. بخصوص در بحث پرورش که تقریبا می‌توان گفت این بخش از سیستم آموزش جدا و به فراموشی سپرده شده است، وقوع اتفاقاتی مانند خودزنی دانشآموزان در مدارس می تواند گواه این امر باشد.
امروز وضعیت مدارس دولتی به حدی بحرانی است که اکثر خانوادهها سعی میکنند فرزندانشان را به مدارس خصوصی بفرستند.از طرفی کارشناسان آموزش و پرورش به روند پولی شدن مدارس اعتراض دارند.
با وجود اینکه بیشترین بودجه به وزارت آموزش و پرورش تعلق میگیرد مشکل کمبود بودجه همیشه در این وزارتخانه وجود دارد. یکی از مهمترین علتهایی که باعث اتلاف بودجه میشود. فرسوده بودن مدارس است. وزارت آموزش و پرورش اگر بتواند در مقاومسازی مدارس و پایین آوردن مصرف انرژی برنامه جامعی تهیه کند بخش عمده از مشکلات اقتصادی این دستگاه حل خواهد شد.
به نظر میرسد در درجه اول وزارت آموزش و پرورش به یک برنامه جامع و کامل نیاز دارد، برنامهای که همه بعدهای علمی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی را در برگیرند و بتواند مشکلات این دستگاه را حل کند.
انتظار میرود وزیر آمورش و پرورش بعدی بتواند برای سازوکار پذیرش معلمان چارهای جدی بیاندیشد و در استخدام معلم تاکید را بر آموزش و میزان سواد و کارآیی بگذارد. همچنین بتواند آموزش رایگان را برای همه پیگیری کند، آموزش رایگان برای همه یکی از اصول قانون اساسی است که عملا در حال از بین رفتن است. عدم اجرای این قانون برای هم ممکن است در آینده فاجعهآفرین باشد.
کمپین انتخاب وزیر زن برای آموزش و پرورش
در راستای انتخاب کابینه ریاستجمهوری کمپینی به نام «کمپین انتخاب وزیر زن برای وزارت آموزش و پرورش» از سوی جمعی از فعالان صنفی و رسانهای و معلمان سراسر کشور تشکیل شده است، از مدتها قبل انتصاب وزیر زن و همچنین انتصاب زنان در پستهای مدیریتی بالا به عنوان یک مطالبه برای آنها مطرح بوده و حالا «کمپین انتخاب وزیر زن برای وزارت آموزش و پرورش» نتیجه این مطالبه چند ساله است.
در بخشی از بیانیه این کمپین آمده است؛ «یکی از وعدههای انتخاباتی جناب آقای روحانی، سپردن حداقل 30درصد از اعضای کابینه، اعم از وزارت و معاونان، به دست توانمند مدیریت زنان بود. علاوه بر این در حالیکه بیش از نیمی از جامعه ایرانی را زنان توانمندی تشکیل میدهند که از تحصیلات عالیه برخوردارند سهم آنان از مدیریت سیاسی جامعه بسیار ناچیز است. همچنین باید به یاد داشت که اهمیت حضور زنان در مدیریت ساختار آموزشی کشور از این جهت اهمیت بیشتری دارد که آموزش و پرورش به حق زیربنای توسعه کشور و تعیینکننده مسیر آینده جامعه و اصلیترین نهاد فرهنگساز جامعه است.»
فارغ از حمایتی که می‌توان از حضور زنان در عرصههای بالای مدیریتی داشت به نظر میرسد بهتر است وزارت یکی از مهمترین دستگاهای کشور که در سالهای اخیر هم توفیق چندانی نداشته فارغ از زن یا مرد بودن به مدیری لایق سپرده شود تا برنامه جامعهای برای مشکلات ریزودرشت در حوزه آموزش وپروش ارائه کند.