عربستان، بحرین، امارات و مصر روابطشان را با قطر قطع کردند/دوحه ابراز تاسف کرد/ابوطالبی: قطع رابطه دیپلماتیک راه خروج از بحران نیست

دولت «عبدربه منصور هادی» رئیس‌جمهور مستعفی یمن نیز قطع روابط دیپلماتیک خود با قطر را اعلام کرد.

دولت مستعفی عبدربه منصور هادی که دنباله‌ور سیاست‌های عربستان سعودی است، قطع روابط خود با قطر را اعلام و بر حمایت از اقدامات عربستان سعودی در این باره تأکید کرد.

دولت هادی همچنین اعلام کرد که از تصمیمات اتخاذ شده عربستان و متحدان آن برای لغو مشارکت نیروهای قطری در ائتلاف علیه یمن حمایت می‌کند.

رسانه‎های عرب زبان گزارش دادند که چهار کشور عربی قطر را به حمایت از گروه‌های تروریستی متهم و اعلام کردند که این کشور باعث بی ثباتی در منطقه می‎شود.

4 کشور مذکور همچنین حریم هوایی، دریایی و زمینی خود را به صورت دو طرفه با قطر بستند و شهروندان خود را از سفر به این کشور منع کردند.

وزارت خارجه قطر در بیانیه‌ای درباره اقدام 4 کشور عربی اعم از عربستان، امارات، بحرین و مصر مبنی بر قطع روابط با دوحه ابراز تأسف کرد.

وزارت خارجه قطر در بیانیه‌ای ضمن ابراز تأسف از اقدام ۴ کشور عربی در قطع روابط با دوحه، این اقدام آنها را غیر قابل توجیه و مبتنی بر ادعاهای بی‌اساس خواند.

در این بیانیه آمده است که قطر برای به شکست کشاندن تلاش‌های مربوط به تأثیرگذاری بر جامعه و اقتصاد قطر تلاش خواهد کرد.

طبق گزارش شبکه المیادین، در این بیانیه آمده است که این اقدامات هرگز در روند حیات طبیعی شهروندان و اتباع خارجی مقیم قطر تأثیری نخواهد داشت.

در این بیانیه اشاره شده است که قطر با موج اتهام‌زنی و افتراء‌ مواجه است که هدف از آن ضربه زدن به دولت قطر است.

وزارت خارجه قطر همچنین افزود که هجمه رسانه‌ای در متقاعد کردن افکار عمومی منطقه و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس شکست خورد و این علت حملات روزافزون و مستمر است.

قطر تأکید کرد که بیان کردن دلایل ساختگی برای اتخاذ اقداماتی علیه یک کشور عضو شورای همکاری خلیج‌فارس دلیل روشنی بر عدم وجود توجیهات قانونی برای این قبیل اقدامات است و هدف از اقدامات اتخاذ شده با هماهنگی مصر، تحمیل قیمومیت بر دولت قطر است و این امر نیز نقض حاکمیت ماست و لذا کاملا مردود است.

یک تحلیلگر سرشناس عربی می‌گوید، قطع روابط عربستان و سه کشور دیگر عربی با قطر، مقدمه‌ای برای حمله نظامی علیه این کشور است.

«عبدالباری عطوان» روزنامه‌نگار، تحلیلگر و نویسنده سیاسی مشهور دنیای عرب به قطع روابط چهار کشور عربی با قطر واکنش نشان داد.

عطوان که از روزنامه‌نگاران ملی‌گرای عرب است در اکانت توییتر خود نوشت که قطع روابط (عربستان و سه کشور عربی دیگر) و بستن مرز با قطر مقدمه‌ای برای منزوی کردن دوحه است. 

عطوان نوشت: گام بعدی شاید دخالت نظامی برای تغییر رژیم در قطر باشد. این جنگی است که ماه‌ها پیش برای آن برنامه‌ریزی شده است.

صبح امروز دوشنبه (5 ژوئن) عربستان به همراه مصر، امارات و بحرین، اعلام کردند که مناسبات رسمی دیپلماتیک با قطر را قطع کرده‌اند.

اختلافات عربستان و قطر که چند سالی است در خصوص مسائل منطقه و حمایت دوحه از اخوان المسلمین ادامه دارد، اخیرا پس از اظهارات امیر قطر در خصوص ایران، حزب‌الله، حماس، آمریکا و عربستان به اوج خود رسید.

این در حالی است که قطر میزبان جام جهانی 2020 است و بسیاری از لوازم مورد نیاز خود را برای آماده سازی این رویداد ورزشی از طریق خاک عربستان وارد می کند که اکنون با بسته شدن مرزها تمام این مراودات قطع شده است

با توجه به بحران پیش آمده میان کشورهای عربی و قطع ارتباط دریایی، هوایی و زمینی کشورهای مصر، بحرین، عربستان و امارات با قطر اقتصاد این کشور دستخوش تغییات زیادی خواهد شد.

 هواپیمایی قطر در چند سال اخیر همواره میان ایرلاین‌های برتر هوایی جهان قرار داشته است. با توجه به بسته شدن آسمان مصر اکنون این کشور برای سفرهای اروپایی خود فقط می تواند از آسمان ایران و ترکیه به اروپا پرواز داشته باشد که همین امر سبب خواهد شد که این شرکت هواپیمایی بنزین بیشتری مصرف کند و در نهایت هزینه بلیت قطر ایرلاین بیشتر از شرکت‌های رقیب همچون الامارات خواهد شد و در نهایت مشتریان این شرکت به سمت دیگر شرکتهای هواپیمایی خواهند رفت.

 در حوزه دریایی نیز این کشور شدیدا به ایران وابسته خواهد شد و تنها راه ورود و خروج کشتی‌ها استفاده از آب‌های ایران و سپس ورود به آب‌راهای آزاد است.

 قطع مراودات مالی قطر با کشورهای همسایه و عدم جابجایی پول و اسناد مالی سبب خواهد که سرمایه‌گذاران قطری و شرکت‌های بین المللی که در این کشور مشغول به کار هستند استراتژی اقتصادی خود را تغییر دهند و به طور حتم این تغییر به نفع  قطر نخواهد بود.

 اما مهم‌ترین مسئله برای قطری ها وابستگی شدید این کشور به مصر است. قطر واردات برخی از کالاهای استراتژیک خود را از مصر تامین می کند و اکنون با قطع روابط با این کشور دچار فشار زیادی خواهد شد.

 عربستان سعودی و امارات متحده دو شریک اصلی دیگر قطر هستند و در بخش مواد غذایی تامین کننده اصلی، به طوری که در سال گذشته میلادی این دو کشور به قطر 310 میلیون دلار  در حوزه مواد غذایی صادرات مجدد داشتند.

 در بخش فروش دام (گوشت قرمز) این دو کشور 416 میلیون دلار به قطر صادارت مجدد داشتند و در بخش غلات و صیفی جات 178 میلیون دلار صادارات مجدد داشته‌اند. عربستان و امارات با صادارت 200 میلیون دلار سوخت(بنزین و گازوئیل)اولین تامین کننده قطر هستند و در بخش صادارت مواد معدنی امارات متحده عربی در سال گذشته نیم میلیارد دلار به قطر صادارت داشت. این در حالی است که قطر میزبان جام جهانی 2020 است و بسیاری از لوازم و تجهیزات مورد نیاز خود را برای آماده سازی این رویداد ورزشی از طریق خاک عربستان وارد می کند.

معاون سیاسی رییس‌جمهور نسبت به اقدام اخیر چهار کشور عربی در قطع رابطه با قطر واکنش نشان داد.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایلنا، حمید ابوطالبی نسبت به قطع رابطه چهار کشور عربستان سعودی، مصر، امارات متحده عربی و بحرین با قطر در یک رشته توییت واکنش نشان داد.

معاون سیاسی رییس‌جمهوری در این رشته‌توییت نوشت:

۱) نوشته بودم دوران ائتلاف‌سازی و برادر بزرگتری به پایان رسیده و سلطه‌گری سیاسی، قبیله‌بازی امنیتی، اشغال و تجاوز نتیجه‌ای جز بی‌ثباتی دربرندارد.

۲) امروز می‌نویسم زمان تحریم نیز به پایان رسیده و قطع رابطه دیپلماتیک، بستن مرزها، محاصره کشورها، اخراج از همان ائتلاف و... راه خروج از بحران نیست. 

۳) سوال این است چگونه کشور کوچک توانسته سرنگونی حکومت قانونی بحرین، حمایت از داعش و القاعده و افراط‌گری در صحرای سینا، و شکاف در ائتلاف را رقم بزند؟! 

۴) شکاف و فروپاشی ائتلاف نخستین نتیجه رقص شمشیر در ریاض است؛ نمی‌توان یک‌جا با شمشیر رقصید و جای دیگر به معاشقه پرداخت! جای برادر بزرگتر عوض شده است؟!

۵) عربستان، مصر، امارات و بحرین که در برابر کشوری کوچک به این میزان شکننده‌اند، راهی جز دموکراسی در داخل، و گفت‌وگو در منطقه ندارند؛ عصر قبیله پایان یافته است! 

تارنمای روزنامه فرامنطقه ای الحیات وابسته به سعودی روز دوشنبه به نقل از برخی از منابع شورای همکاری خلیج فارس تاکید کرد که موضوع میانجیگری جهت ازسرگیری روابط عادی عربستان با قطر در حال حاضر منتفی است.

 روزنامه الحیات چاپ لندن به نقل از این منابع که نام آنها را ذکر نکرد، نوشت: لازمه ازسرگیری مناسبات میان قطر از یک سو و عربستان، امارات، بحرین و مصر از سوی دیگر آن است که دوحه سیاست های خود را تصحیح کرده و به وعده هایی که به کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس داده بود، عمل کند.

 

این روزنامه سعودی همچنین به نقل از یک منبع مصری افزود: عادل الجبیر وزیر امور خارجه سعودی و سامح شکری همتای مصری وی امروز در حاشیه نشست های کمیته مشورتی دوجانبه، پیامدهای بحران به وجود آمده بر اثر اظهارات اخیر شیخ تمیم بن حمد امیر قطر و همچنین شانه خالی کردن دوحه از تعهداتش در بیانیه اجلاس 'عربی، اسلامی، آمریکایی' ریاض را مورد بحث و بررسی قرار خواهند داد.

منبع مزبور خاطرنشان کرد: وزیران امور خارجه مصر و عربستان همچنین در باره تلاش برخی از کشورها جهت پادرمیانی به منظور حل و فصل بحران یاد شده تبادل نظر خواهند کرد.

منبع مذکور در ادامه تاکید کرد: بر اساس توافق به عمل آمده میان مصر و عربستان، تغییر سیاست های قطر در مورد ایران و حمایت مادی و معنوی دوحه از سازمان های تروریستی و حضور سران گروه اخوان المسلمین و تندروها در این کشور، شرط اصلی پذیرش وساطت های به عمل آمده جهت حل و فصل بحران میان قطر با کشورهای عربی حوزه خلیج فارس و مصر به شمار می آید.

رسانه های خبری بامداد دوشنبه در خبری فوری از قطع روابط عربستان سعودی، بحرین، امارات و مصر با قطر خبر دادند.

یک مقام مسئول عربستان سعودی اعلام کرد که دولت این کشور برای حفظ امنیت ملی خود در برابر خطر تروریسم و افراطی گری تصمیم گرفت روابط دیپلماتیک خود را با قطر قطع کند.

بحرین نیز قطر را به حمایت از تروریسم و دخالت در امور داخلی این کشور متهم کرد.

منامه، دیپلمات های خود را از دوحه فرا خواند و به تمامی کارکنان نمایندگی های سیاسی قطر 48 ساعت مهلت داد، خاک بحرین را ترک کنند.

دولت ریاض از دیگر کشورهای همپیمان خود خواست که روابط شان را با قطر قطع کنند.

کشورهای امارات و مصر نیز در تبعیت از دولت سعودی روابط خود را با قطر قطع کردند.

روابط عربستان و امارات با قطر در روزهای اخیر به دلیل انتشار اخباری منتسب به «تمیم بن حمد آل ثانی» امیر این کشور، دچار تنش و اختلافات شدید شده بود.

قاسم محبعلی، مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه معتقد است که ایران باید رفتار محتاطانه ای داشته باشد.

محبعلی در گفتگو با خبرنگار «انتخاب» اظهار داشت: همواره بین عربستان و قطر اختلاف کهنه و قدیمی وجود داشته است. این تنش ها به نوع نگاه انها به سلفی گری یا وهابیت بر می گردد. بعلاوه، ال ثانی و ال سعود قبایلی بودند که از گذشته اختلاف داشته اند. 

وی افزود: در دوران اخیر اما حمایت قطری ها از اخوان المسلمین در کشورهایی مثل مصر و سودان و تونس و یمن و سوریه باعث بروز تنش شده است. عربستان تلاش کرد در کنفرانس اخیر در ریاض با حمایت امریکا هژمونی جدید علیه ایجاد کند و بازیگران دیگر را در اختیار خود بگیرد. پیام سعودی ها به قطر این بود که از بازی خارج شوند و روابط شان با حماس و اخوان المسلمین را قطع کند.در واقع، با عدم تمکین قطر از عربستان پس از کنفرانس ریاض بود که تنش ها اوج گرفت.

محبعلی اضافه کرد: ما باید در این میان توجه داشته باشیم که قطر  از تروریسم حمایت می کند و بخشی از نیازهای مالی داعش و طالبان و .. از سوی این کشور تامین می شود. 

وی در پاسخ به این سئوال که ایران باید در واکنش به بحران پیش آمده چه سیاستی را اتخاذ کند، گفت: قطر در این سال ها جزئی از یک طراحی و بازی بودند که امنیت و منافع ما را در سوریه و عراق به خطر انداخته بود. منظورم این است که دوحه کشوری نیست که بی گناه باشد و ما حالا بخواهیم در کنار قطر قرار بگیریم و جانب آنها را بگیریم.

مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه ادامه داد: باتوجه به اینکه قطر در طول این سال ها، همواره ما را تحت فشار قرار داده، ایران باید با احتیاط با این مسئله پیش آمده برخورد کند. از نگاه من، این یک مناقشه خانوادگی بین حامیان افراطی گری است، البته اگر قطری ها یا طرف های دیگر بخواهند، به نظرم ایران حاضر به حل و فصل ماجرا و اختلافات است.

وی در پاسخ به این سئوال که ایا بحران فعلی میتواند در جهت منافع ایران تلقی شود،اظهار داشت: اصولا ثبات و امنیت در منطقه در حوزه خلیج فارس و  در منطقه، بخشی از امنیت ملی ماست. وقتی در اطراف ما درگیری باشد، امنیت ما را تحت تاثیر قرار می دهد، اگر قرار باشد قطر در بحران قرار بگیرد، سرمایه گذاری در این طرف با احتیاط مواجه خواهد شد. امنیت ما با همساگاه بهم پیوسته است و عدم مناقشه و همبستگی میان کشورهای منطقه جزئی از امنیت منطقه و در میان ارمان های جمهوری اسلامی است. بنابراین نباید از تنش میان دیگران استقبال کنیم.

وی در مورد امکان ورود ایران به بحران پیش امده گفت: بعید می دانم ایران ورودی داشته باشد. این مداخله، کار عقلانه ای نیست. این به سرعت بخشیدن و حل و فصل مسائل بین انها منجر می شود.البته قطر کشوری استراتژیک برای امریکا به حساب می اید و واشنگتن نمی گذارد نفوذ ایران در دوحه افزایش پیدا کند.

محبعلی در پاسخ به سئوالی در مورد تحلیل برخی رسانه های عربی در مورد افزایش تنش ها بین قطر و عربستان پس از تماس تلفنی امیر قطر با دکتر روحانی، خاطرنشان کرد: قطر یک بازیگر کوچکی است و همواره  سعی مکند از شکاف ها به خوبی بهره برداری کند. او به ابزار ایران نیازمند است برای اینکه بتواند از طرف مقابل امتیاز بگیرد. سعودی ها هم طبیعتا این را در همین چارچوب تلقی میکنند. در واقع، این منطقی است که کشورهای کوچک در بین شکاف ها حرکت کنند و سعی در ایجاد توازن داشته باشند تا امنیت شان حفظ کنند. قطر هم از این قاعده مثتنا نیست و بین ایران و عربستان قرار گرفته است.

وی در مورد گمانه زنی ها در مورد امکان حمله نظامی یا کودتا در قطر یاداورد شد: قطر کشور کوچکی است و عمق پایداری ندارد. باید ببینیم نقش قدرت های فرامنطقه ای از جمله امریکا و انگلیس در این ماجرا چیست؟ ایا قطر می تواند در برابر عربستان پایداری کند یا به سمت مصالحه می رود؟ به نظرم ممن است قطر به نوعی به مصالحه تن دهد یا شاید بالاجبار به این امر رضایت دهد. 

وی افزود: این رژیم های خلیج فارس اکثرا خانوادگی هستند. بنابراین طبیعی است وقتی فشاری بیاید، یکی از افراد خانواده برای اینکه فشار را بردارد وارد عمل شود و کودتا کند. اما به نظرم مداخله نظامی از سوی عربستان بعید است چراکه هامنطور که پیشتر گفتم قطر کشوری اتسراتژیک برای امریکاست و واشنگتن نمیخواهد همه ی تخم مرغ هایش را در منطقه، در سبد عربستان بگذارد.