انتخابات مجلس دهم سرآغاز فصلی نوین

مشارکت در انتخابات و حضور پرشور مردم در این عرصه از ویژگی های مهم رفتار سیاسی شهروندان محسوب می شود. رای دادن، موثر ترین  و عملی ترین وسیله برای شهروندان است تا افکار و عقاید خود را در اداره امور عمومی و اجتماعی اعمال کنند. اما چه عواملی سبب افزایش و کاهش مشارکت مردم در انتخابات خصوصا در شهر تهران می تواند باشد.

در انتخابات های برگزار شده این موضوع بسیار جالب توجه به نظر می رسد که در کلانشهرتهران مشارکت عمومی از فراز و نشیب زیادی برخوردار بوده است؛ به طوری که در مقایسه میزان مشارکت مردم در کل کشور با میزان مشارکت مردم تهران، درصد مشارکت تهرانی‌ها همواره از درصد مشارکت مردم در کل کشور کمتر بوده و تنها در دوره اول مجلس شورای اسلامی درصد مشارکت مردم تهران نسبت به کل کشور بیشتر بوده است.

در این نوشتار با نگاهی گذرا به آمار مشارکت مردمی طی دهه های گذشته در تهران قصد داریم این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم که کدام عوامل اجتماعی و روانی مشارکت مردم را به طور خاص تحت تاثیر قرار می دهند.

 

عمده ترین عاملی که جامعه شناسان سیاسی در بررسی موانع مشارکت سیاسی در تهران به آن پرداخته اند بحث نا امیدی از وضع موجود کشور است، همچنین آنان مهمترین عوامل انگیزشی شرکت در انتخابات تهران را «بهبود وضع اقتصادی و معیشتی مردم»، «بهبود وضعیت و جایگاه ایران در عرصه بین المللی»، «احساس مسئولیت نسبت به سرنوشت کشور» و «تقویت انسجام ملی در مقابل دشمن» می دانند. باید به این موضوع نیز اشاره کرد که در تهران همواره میزان مشارکت در مجلس با عملکرد دولت رابطه مستقیم دارد. در واقع هرچه افراد از عملکرد دولت رضایت بیشتری داشته باشند به همان اندازه میزان مشارکت سیاسی آنها بیشتر می شود. با فرض قرار دادن صحت این موضوع می توان مشارکت سیاسی پنجاه درصدی مردم تهران را در انتخابات دهم مجلس مورد مداقه قرار داد و به تحلیل و آسیب شناسی کنش سیاسی رای دهندگان تهرانی از این نگاه پرداخت. 

مسئله دیگری که بعد از انتخابات مهم به نظر می رسد تحلیل های افرادی است که نسبت به رای نیاوردن لیست جناح خود واکنش نشان داده اند و به کنش سیاسی رای دهندگان تهرانی خرده گرفته اند. این قبیل تحلیل ها را باید هیجانی و احساسی دانست. این شکست مطلق در تهران برای اصولگریان یک تلنگر است! که پیام مهمی را از سوی رای دهندگان تهرانی در بردارد.

انتخابات مجلس دهم شروع حرکت عظیم نیروهای اجتماعی در شبکه های مجازی برای اثر گذاری در عرصه سیاسی کشور بوده است. این تحول شگرف حاوی پیام مهمی از سوی جامعه برای سیاستمداران می باشد که باید از آن به عنوان قابلیت شهروند مجازی در تغییر جریان آب یاد کرد.

 این تحولات سیاسی _ اجتماعی فصل نوینی در مناسبات جامعه و دولت در ایران خواهد بود که انتخابات مجلس دهم سرآغاز آن است.

*کارشناس مسائل سیاسی