رویداد۲۴-کارگردان نمایش «رفقا رقبا» با اشاره به اینکه این نمایش یک نقاشی تئاتر است درباره بی‌توجهی به محتوا و دلایل شکل گیری تعزیه بین گروه های تعزیه گردان سخن گفت.روح الله ایرجی نویسنده و کارگردان نمایش «رفقا رقبا» که از ۲۳ مردادماه در تماشاخانه استاد انتظامی به صحنه رفته است درباره بازخوردهایی که تا امروز از جانب مخاطبان دریافت کرده است به خبرنگار مهر گفت: متاسفانه این روزها تئاتر کار کردن برای امثال ما سخت است چون سلیقه تماشاگران تغییر کرده و بیشتر به دنبال رنگ و لعاب و اسم و رسم هستند. باید واقعیت را پذیرفت که کارکردن برای افرادی که تحصیلکرده تئاتر هستند و به این هنر به شکل دیگری نگاه می کنند مشکل شده است اما خوشبختانه تا امروز مخاطبان لطف داشتند و بازخوردهای خوبی به ما منتقل شده است.وی با اشاره به اینکه تلاش کرده که در حد بضاعت قصه را جذاب و درست تعریف کند، عنوان کرد: امیدوارم در ادامه استقبال از نمایش بیشتر شود تا بتوانم به تعهداتم به گروه عمل کردم. البته این اثر نمایشی قرار است شب آخر جشنواره نمایش های آیینی و سنتی نیز ۲ اجرا داشته باشد.ایرجی درباره شکل گیری این اثر نمایشی توضیح داد: سال ۸۹ - ۹۰ پژوهشی درباره تعزیه انجام دادم و مقالات و کتب های بسیاری در این زمینه مطالعه کردم. نکته ای که در این پژوهش ها جلب توجه می کرد این بود که از اواخر زندیه و اوایل قاجاریه که تعزیه به شکل کامل رشد می کند رقابت در گروه های تعزیه نیز پررنگ می شود تا جایی‌که بسیاری از آنها بر سر مکان اجرا و یا اینکه چه گروهی زودتر کارش را اجرا کند با هم درگیر می شدند.
وی متذکر شد: با این رقابت ها پاکی و خلوص تعزیه و اینکه از ابتدا به عنوان یک امر قدسی و ایمانی به آن نگاه می شده، از بین می رود و تبدیل به کالایی دنیایی و این جهانی می شود. همه افرادی که تعزیه اجرا می کنند در حال روایت سرگذشت امامی هستند که به دلیل ایمان و اعتقادش دست به یک کار بزرگ زده است اما برخی از برگزارکنندگان تعزیه کمتر توجهی به محتوای چیزی که اجرا می کنند، دارند و به تعزیه به عنوان ابزاری برای به دست آوردن جایگاه نگاه می کنند. بدون تعارف در روزگار معاصر نیز این مسایل جریان دارد و سال به سال علم و کُتل ها بزرگ تر می شود اما وجوه معرفتی این مساله کمتر مورد توجه قرار می گیرد.
این کارگردان تئاتر یادآور شد: نمایشنامه «رفقا رقبا» را بر همین مبنا در سال ۹۰ نوشتم و در طول این سال ها از استادان این حوزه کسب نظر کردم تا اینکه پاییز گذشته متن را برای حضور در جشنواره آیینی و سنتی ارایه دادم که تایید شد و از ابتدای اردیبهشت ماه نیز تمرین ها را آغاز کردیم. برای جذاب تر و دراماتیک تر شدن نمایش گپ و گفت های زیادی داشتیم و کار چندبار بازنویسی شد.
وی درباره داستان نمایش توضیح داد: نمایش داستان رقابت دو خانواده تعزیه خوان در اواخر قاجاریه است. البته اشاره دقیقی به زمان نمی شود اما لباس ها و فضاسازی دوران قاجاریه را تداعی می کند. پدران این دو خانواده روزگاری با هم رقیب بودند و حالا پسرانشان نیز راه آنها را در پیش گرفته اند. با وارد شدن قنبر؛ نوکری که از جنس سیاه تخت حوضی است، مسیر داستان دچار تغییراتی می شود.ایرجی درباره طراحی و فضاسازی نمایش بیان کرد: طراحی صحنه و لباس نمایش را خودم برعهده داشتم. گروه نمایش ما «نقاشی تئاتر» نام دارد و در همین راستا در نمایش هایی که به صحنه می بریم نقاشی نقش پررنگی در طراحی صحنه برعهده دارد. نقاشی در این نمایش نیز در برخی لحظات عهده دار روایت و بازگویی قصه و شکل گیری معنا است. تلاش ما استفاده از نقاشی است که در داستان کارکرد دراماتیک پیدا می کند.وی در پایان صحبت هایش متذکر شد: «رفقا رقبا» تلفیقی از تعزیه و نمایش های ایرانی است است و حتی در لحظاتی شخصیت ها همانند اجراگران تعزیه اشتلم خوانی و رجزخوانی می‌کنند و در بخش‌هایی شاهد ضربی خوانی و مطربی که ویژه نمایش های تخت حوضی است، هستیم و به این ترتیب هر دو گروه نمایش خودشان را معرفی و روبه روی یکدیگر قرار می گیرند. به عنوان نمونه در صحنه ای از این نمایش زمانی که پهلوان داستان تیر می خورد زخم ها روی تن‌پوشش نقاشی می شود. همچنین هر شب در طول اجرای نمایش یک نقاش نقل های مذهبی را روی بوم نقاشی می کند که این نقاشی ها یادآور نقاشی های پرده خوانی است و به خلاقیت مخاطب کمک می کند.نمایش «رفقا رقبا» کاری از گروه نمایش «نقاشی تئاتر» به کارگردانی و نویسندگی روح الله ایرجی است که از ۲۳ مردادماه در تماشاخانه استاد انتظامی روی صحنه رفته و تا ۱۳ شهریور ادامه دارد.این نمایش کمدی در ۹۰ دقیقه همراه با سیاه بازی و همنوازی زنده توسط نوازندگی مشترک یاسر بیات کمانچه، نغمه مرادآبادی تار و سعید خسروی تنبک به صحنه می رود. جمشید صفری، سهیل ساعی، فاطمه سرلک، هادی شیرمحمدی، مهرداد باقری، مهدیس توکلی، رها آرشید، سعید خسروی، فرشته شیرآقایی، عباس کاکاوند و شهاب راحله در این اثر نمایشی ایفای نقش می کنند.
این نمایش حول قصه حاج شعبان عطار که در پی تدارک و برگزاری مجلس تعزیه با شکوهی است، می گردد. حاج شعبان عطار در تدارک برگزاری مجلس تعزیه باشکوهی با حضور رجال درباری و سفرای فرنگ است که دسته رقیب یعنی اسماعیل شمر قصاب و خواهرزاده اش با گروگان گرفتن قنبر، نوکر حاج شعبان سعی در برهم زدن مجلس او و ناکامی اش دارند اما در جدال میان این رفقا و رقبا با حضور رندانه و تدبیر قنبر ماجرا به گونه ای دیگر رقم می خورد ...