رویداد۲۴- انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی در شرایطی برگزار شد که اصلاح طلبان به رغم ردصلاحیت گسترده توانستند طی ائتلاف با جریان حامی دولت و اعتدالیون اکثریت کرسی های بهارستان دهم را بدون احتساب نتایج دوره دوم انتخابات از آن خود کنند. طبعا چنین نتیجه پیام هایی در عرصه سیاست داخلی و مشخصا آینده بهارستان خواهد داشت که محمد کیانوش راد یکی از نمایندگان اصلاح طلب دوره ششم مجلس شورای اسلامی در گفت و گوی نوروزی با رویداد24 به تحلیل و نقد آن می پردازد. کیانوش راد به ما می گوید که « مهمترین پیام این انتخابات را باید در کند شدن تیغ ردصلاحیت های شورای نگهبان دانست.» او در عین حال نیز حمایت مردم از اصلاح طلبان در انتخابات را چنین توصیف کرد که « به دلیل اعتمادی که نسبت به رهبران جنبش اصلاح طلبی داشتند به این لیست رای دادند.» این عضو حزب مشارکت که اعتقاد بر بهبود شرایط در مجلس دهم دارد ، آریش سیاسی مجلس را نیز تحلیل کرده و به این نتیجه اشاره دارد که « جدایی که میان افراطی و معتدلان اصولگرایان وجود دارد طبعا به بروز تحولات جدید در مجلس بعدی منجر خواهد شد. جناح تندرو بدون شک به اعمال فشار بیشتر و اتهام زنی به معتدلان اصولگرا مبادرت خواهد کرد و روش جداگانه خود را در مجلس خواهند داشت. » به گفته او، « جناح تندرو بخشی از ناکامی در عدم همراهی افرادی مثل آقای لاریجانی می داند و بدین ترتیب در موضع بی تفاوتی یا حتی مخالفت و لجاجت با آقای لاریجانی برخورد خواهند کرد. بدین ترتیب می توان شانس آقای عارف را از آقای لاریجانی برای ریاست دوره دهم مجلس شورای اسلامی بیشتر دانست.»
***
از نظر شما مهمترین پیام انتخابات برای عرصه سیاست داخلی چه بود و از نظر شما فکر می کنید این انتخابات چه تاثیری بر فضا عمومی کشور در سال 95 داشته باشد؟
من فکر می کنم که صرف نظر از اثبات راه حمایت از دولت اعتدال گرای روحانی و علاقه مردم به پذیرش رویکرد اصلاحی در جامعه ، مهمترین پیام این انتخابات را باید در کند شدن تیغ ردصلاحیت های شورای نگهبان دانست . البته متاسفانه در گذشته هنگامی که شورای نگهبان برخی چهر ها را ردصلاحیت می کرد مورد اقبال بیشتر مردم قرار می گرفت ولی در این دوره چنان روش های حذفی به لایه های سوم و چهارم جریان اصلاح طلبی رسید که مردم تنها راه را پاسخ به جریان فکری اصلاحات دانستند.
در این دوره مردم حداقل در حوزه تهران به تمامی اعضای لیست اصلاح طلبان رای دادند. ارزیابی شما از این حمایت مردم آن هم در شرایطی که برخی نامزدهای حاضر در لیستی ائتلافی اصلاح طلب موسوم به لیست امید برای مردم شناخته شده نبود و این احتمال می رفت که برخی از چنین افرادی در انتخابات حمایت نکنند؟
همان طوری که شما اشاره داشتید مردم در حالی از لیست اصلاح طلبان در انتخابات حمایت کردند که بسیاری از افراد در این لیست را نمی شناختند ولی به دلیل اعتمادی که نسبت به رهبران جنبش اصلاح طلبی داشتند به این لیست رای دادند. نتیجه ای که از این انتخابات باید مخالفان مردم بیاموزند تمکین در برابر رای مردم در تمامی عرصه های جمهوری اسلامی و مطابق قانون اساسی کشور است.
اصولگرایان نتوانستند به نتیجه مطلوب در انتخابات 92 و 94 برسند. شما فکر میکنید راه حل این معادله چیست که این جریان بتواند برای انتخابات بعدی خودش را آماده کند ؟
اصولگرایان راهی جز تعیین وتکلیف خودش برای پذیرش رای مردم نخواهند داشت و کلید هرگونه بازسازی در جریان اصولگرایی معطوف به اعلام نظر نسبت به واقعی دانستن رای و نظر مردم در تمامی ارکان اجرایی و نهادهای انتصابی جمهوری اسلامی است.
یکی از مشکلات اصلی دولت در دو سال ابتدایی عمرش ، مانع تراشی مجلس نهم بود. حجم بالای طرح سوالات، استیضاح ها و همچنین موضع گیری های تند در صحن علنی مجلس نشان دهنده همین مساله بود. فکر می کنید در مجلس بعدی این فرصت برای دولت فراهم است که وعده های باقی مانده خود را محقق کند ؟
مجلس شورای اسلامی و نمایندگان آن نه ابزار بی اراده دولت ها و نه رقیب سرسخت و متعصب آنان هستند بلکه مجلس و نمایندگان آن می بایست با عطف نظر به منافع ملی و مصلحت مردم و خواست اکثریت شهروندان جمهوری اسلامی به تدوین قانون و نظارت بر اجرای آن اهتمام ورزند. در واقع مجلس نماینده روح جمعی جامعه ایران است که البته اکثریت آن باید بتوانند مطاببق با خواست اکثریت مردم برنامه ها را اجرا و با دادن فرصت به اقلیت در درون مجلس و درون جامعه به طرح نقادی از اکثریت مبادرت ورزند. به تعبیری نظام مردم سالارانه حقیقی نظامی است که در آن اکثریت اجازه اجرای برنامه و اقلیت امکان نقد و مخالفت با اکثریت را داشته باشند.
شما مجلس بعدی را چگونه ارزیابی می کنید؟ خیلی از چهره های سیاسی اعتقاد بر آن دارند که مجلس دهم به مراتب کارآمدتر و متعادل تر از مجلس نهم بوده و این مساله در تلطیف فضای عمومی کشور تاثیر به سزایی خواهد داشت.
مجلس دهم مجلسی همراه با رفتار تعاملی با دولت خواهد بود و احتمالا تنش های جدی و اساسی در مجلس دهم کمتر خواهد بود.
شما فکر می کنید که آرایش سیاسی مجلس آینده چگونه است. آیا مانند مجلس نهم اصولگرایان دچار انشقاق خواهند شد یا طیف متحدی برابر اصلاح طلبان هستند؟
جدایی که میان افراطی و معتدلان اصولگرایان وجود دارد طبعا به بروز تحولات جدید در مجلس بعدی منجر خواهد شد. جناح تندرو بدون شک به اعمال فشار بیشتر و اتهام زنی به معتدلان اصولگرا مبادرت خواهد کرد و روش جداگانه خود را در مجلس خواهند داشت.
یعنی این جدایی در مجلس دهم نیز ادامه خواهد داشت ؟ اگر قائل به چنین جدایی باشیم قطعا اضلاع سیاسی بیشتری در مجلس شکل خواهد گرفت .
تحقق اتحاد میان اصولگرایان به دلیل سست بودن مبانی بعضا نظری و عموما عملی در کوتاه مدت انتظار دور از دست است ولی در بلند مدت مجموعه اعتدالی از همراهی بیشتری با یکدیگر برخوردار خواهند شد و به یک وحدت در آینده خواهند رسید.
شما موضوع ریاست مجلس در دوره دهم را چگونه پیش بینی می کنید ؟ برخی معتقد هستند که همچنان لاریجانی رییس مجلس بود و در مقابل این فرضیه نیز مطرح است که محمدرضا عارف کاندیدای اصلی و جدی ریاست مجلس است.
باید صبر کنیم تا دیگر نمایندگان مجلس در دوره دوم انتخابات مشخص شوند که در آن صورت با اطلاع دقیق از وزن سیاسی مجلس می توان پیش بینی نزدیک تری از رییس مجلس آینده مجلس شورای اسلامی ارائه کرد. با این حال من تصور می کنم که فضا برای توجه بیشتر به آقای محمدرضا عارف رای اول تهران در انتخابات برای ریاست مجلس دهم بیشتر شده است.
فکر می کنید چه شرایطی باعث شده تا فضا به نفع آقای عارف باشد ؟ این مساله به حذف جریان تندرو برمی گردد یا منحصر به شرایط کنونی جامعه بعد از انتخابات است؟
جناح تندرو بخشی از ناکامی در عدم همراهی افرادی مثل آقای لاریجانی می داند و بدین ترتیب در موضع بی تفاوتی یا حتی مخالفت و لجاجت با آقای لاریجانی برخورد خواهند کرد. بدین ترتیب می توان شانس آقای عارف را از آقای لاریجانی برای ریاست دوره دهم مجلس شورای اسلامی بیشتر دانست.