رویداد۲۴- عربستان سعودی اخیراً تلاش هماهنگی را برای افزایش روابط خود با همسایگان شمالیاش آغاز کرده است.
به گزارش
رویداد۲۴ به نقل از روزنامه اسرائیلی جروزالم پست، عراق به تازهترین جبهه کشمکش برای برتری میان ایران و عربستان تبدیل شده و ریاض مصمم است که بغداد را از مدار تهران خارج کند.
اما با توجه به میزان نفوذ ایران در عراق، این اقدام اگر غیرممکن نباشد، بسیار دشوار خواهد بود.
سلمان، پادشاه عربستان روز یکشنبه در نخستین نشست شورای همکاری مشترک که برگزاریاش بهمنزله برقراری دوباره روابط پس از سالها تنش است، میزبان حیدرالعبادی، نخستوزیر عراق بود. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا در این جلسه شرکت داشت و این در حالی است که ایالاتمتحده آشتی عربستان-عراق را ابزار کلیدی منزوی کردن ایران میداند. تیلرسون گشایش مرز عرعر میان عراق و عربستان و از سرگیری پروازهای مستقیم میان دو کشور را اعلام کرد.
روز یکشنبه خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان به بغداد سفر کرده و خواستار روابط اقتصادی مستحکمتر برای تقویت قیمت نفت شد.
ریاض که در حال مبارزه با نفوذ ایران در یمن و سوریه است و مدعی شده ایران در ناآرامیها در بحرین دست دارد، بهطور آشکار از نزدیکی به عراق نفع میبرد. گابرین بن دور، کارشناس خاورمیانه در دانشگاه حیفا گفت: «سعودیها میخواهند دولت عراق را از مدار ایران خارج کنند و روابط ایران و عراق را تخریب کنند یا دستکم دولت عراق را قادر سازند که تا این اندازه به حمایت ایران وابسته نباشد.»
روابط عربستان با عراق در سال 1990 پس از حمله صدام به کویت قطع شد، و طی سالهای اخیر نیز این روابط به دلیل تأثیرگذاری ایران بر دولت شیعه عراق سرد بوده است. عراق دارای اکثریت شیعه است و پیوندهای مذهبی مزیت طبیعی را به ایران بر عربستان سنی وهابی میدهد.
حیدر العبادی در مقایسه با نوری الم الکی، نخستوزیر سابق عراق تمایل بیشتری به برخورداری از یک سیاست خارجی مستقلتر دارد. براندون فریدمن، محقق مرکز مطالعات خاورمیانه و آفریقای دایان در دانشگاه تلآویو گفت: «او در تلاش است با تقویت روابط با عربستان، آزادی عمل بیشتری کسب کند و استقلال عراق را افزایش دهد. هنوز همگروهی از عراقیها هستند که وجود یک عراق مستقل و محکم را ممکن میدانند.»
آنچه عبادی واقعاً میخواهد یک حمایت دیپلماتیک و پذیرفته شدن در افکار عمومی جریان اصلی عرب و صحنه داخلی عرب است. اما علیرغم تمایل دو طرف، مخالفت ایران میتواند مانع از استحکام روابط میان دو کشور شود. فریدمن دراینباره گفت: « نمیتوان در مورد نفوذ ایران در عراق اغراق کرد. اگر ایران نخواهد شاهد اتفاقی در عراق باشد، سؤال این نیست که چه اهرمهایی در اختیار دارد، بلکه باید دید چه اهرمهایی ندارد. ایران تقریباً در تمام نهادهای دولتی عراق عمیقاً نفوذ کرده است.»
قاسم الاعرجی، وزیر کشور قدرتمند عراق روابط عمیقی با ایران دارد که به دهه 1980 برمیگردد. ایران دارای متحدان بانفوذی در پارلمان عراق است که میتوانند دستورکارش را پیگیری کنند. گرگوری گاوس، در مدرسه علم حکومت بوش در دانشگاه اِی اند ام گفت: «در حال حاضر، اگر عبادی بخواهد روابط را قطع کند، ایرانیها او را از پا درمیآورند. دستکم آنها آنقدر بر اکثریت پارلمان عراق نفوذ دارند که کار حکمرانی را برای او سخت کنند.»
ایران همچنین دارای نفوذ گستردهای بر نیروهای شیعهای است که در جنگ علیه داعش از آنها حمایت کرد. عبادی در دیدار با تیلرسون که گفته بود نیروهای نزدیک به ایران باید از عراق بروند، تأکید کرده بود که این نیروها بخشی از نهادهای عراقی است. وی تصریح کرد: «نیروهای حشد الشعبی باید تشویق شوند چراکه امید کشور و منطقه خواهند بود.»
به عقیده گاوس کاهش نفوذ ایران در عراق غیرممکن نیست اما زمان میبرد. اما فریدمن دراینباره میگوید: «از دید من شاید خیلی دیر شده باشد.»