حتماً در ماه‌ها و سال‌های اخیر با پدیده فرونشست زمین‌ها در تهران، مواجه شده‌اید و یا درباره آن مطالبی را شنیده‌اید. خبری منتشر میشود و اعلام میشود که در فلان نقطه تهران، زمین فرورفته است که گاها علاوه بر خسارت‌های مادی، خسارت‌های جانی هم به همراه دارد. این فرونشست‌ها که عموماً در مناطق غربی تهران رخ می‌دهد، نگرانی‌های بسیاری را برای شهرودان ایجاد کرده است.
تهران در چند دهه اخیر به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی که دارد، همواره برای سکونت و اشتغال مورد استقبال بوده است و باعث شده تا مردم از سایر شهرهای ایران، به پایتخت مهاجرت کنند، همین موضوع باعث شده تا امروزه شاهد حضور بیش از ده میلیون شهروند در تهران باشیم. طبعاً این حجم گسترده جمعیت به‌مرور باعث بروز مشکلاتی از قبیل آلودگی، ترافیک، آسیب‌های اجتماعی و غیره میشود.
کم شدن حجم آب سفره‌های زیرزمینی، ساختوسازهای بی‌رویه و غیراستاندارد، ساختوسازهای درون زمینی مانند مترو غیره فقط گوشه‌ای از عواملی است که به‌مرور باعث سست شدن خاک و زمین میشود که حوادث خطرناکی همچون فرونشست زمین را به همراه دارد. همین سال گذشته بود که قسمتی از منطقه شهران در غرب تهران فرونشست و کارشناسان پس از کنکاش و بررسی‌های لازم، مهم‌ترین دلیل این فرونشست را نداشتن تمهیدات لازم بعد از اجرای حفاری‌های مترو دانستند.
طبعاً نمی‌توان جلوی این ساخت‌وسازها که برای سهولت در حمل‌ونقل شهروندان صورت می‌گیرد را بگیریم، اما قطعاً می‌توان با مطالعات و بررسی‌های کارشناسانه، از وقوع چنین حوادثی جلوگیری کرد.
زهرا صدراعظم نوری، رئیس كميسيون سلامت، محيط‌زيست و ایمنی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با
رویداد۲۴، با اشاره به بحران فرونشست زمین در تهران، گفت: آنچه امروز در خصوص شدت و ميزان فرونشست‌ها در تهران گفته میشود، حرف دقیقی نیست؛ زیرا باید بر اساس اطلاعات و مستندات کافی این موضوع بررسي شود. وضعیت شهر تهران به‌گونه‌ای است که به‌صورت طبیعی فرونشست‌هایی دارد، اما آن‌طور که امروزه مطرح می‌کنند و می‌گویند فرونشستهای زیادی در تهران رخ می‌دهد، مطلب دقيقی نیست.
صدراعظم نوری ادامه داد: فرونشست‌ها در سطح شهر، می‌تواند عوامل متعددی داشته باشد. این عوامل ناشی از نحوه موقعیت زمین، سست بودن خاك محدوده، ساختوسازهای بی‌رویه، خاک‌برداری‌های غیراستاندارد و غیراصولی و ... است که اتفاقاتی مانند فرونشست زمین‌ها را به دنبال دارد. با توجه به قنات‌های به‌جامانده از گذشته وضعیت زمین، هنگام کار و گودبرداری باید تمام جوانب کار موردبررسی قرار بگیرد و ایمنی لازم نیز تأمین شود تا شاهد اتفاقات خطرناک این‌چنینی در سطح شهر نباشیم.
عضو شورای شهر تهران بابیان اینکه حتی یک فرونشست هم موجب ایجاد نگرانی است و نباید رخ دهد، خاطرنشان کرد: زمانی که گفته میشود فرونشستهای زیادی در تهران اتفاق می‌افتد ممکن است باعث نگرانی مردم شود و در حقیقت یک ناامنی و اضطراب را در میان مردم ایجاد می‌کند. رخ دادن «یک» فرونشست با فرونشستهای «زیاد»، کاملاً متفاوت است و بالطبع نباید نگرانی و ناامنی را در ميان مردم به وجود بیاوریم.
زهرا صدراعظم نوری در ادامه افزود: بخشی از این فرونشست‌هایی که در سطح شهر تهران مشاهده می‌کنیم، به دلیل عوامل طبیعی رخ می‌دهد و زمین نیز هرساله نشست‌هایی را دارد، بخش دیگر آن‌هم به دلیل عوامل غیرطبیعی و حاصل فعل‌وانفعالاتی است که به دست انسان صورت می‌گیرد و عمدتاً به ساختوسازهای گسترده برمی‌گردد. قطعاً اگر هنگام ساخت‌وساز، خاک‌برداری‌ها عمیق باشد و در پی آن تمهیدات و آزمایشات لازم اتخاذ نشود، باعث میشود تا در نقاطی از شهر، شاهد ریزش و فرونشست باشیم که علاوه بر خسارت‌های مالی ممکن است خسارت‌های جانی را هم به دنبال داشته باشد.
رئیس كميسيون محيط‌زيست و ایمنی شهر با تأکید بر اینکه این‌گونه اتفاقات در هر سطحی قابل تقبیح است و باید از آن جلوگیری شود، خاطرنشان کرد: سازندگان باید برای ساخت‌وساز تمهیدات لازم را اتخاذ کنند، دستگاه‌های نظارتی باید نظارت‌های دقیق‌تری اعمال كنند، مهندسین ناظر باید روی پروژه‌هایی که قرار است شروع شود، نظارت کافی و لازم را داشته باشند و شهرداری هم باید نظارت عالیه خود بر این پروژه‌‌ها را داشته باشد. طبعاً اگر همه این نهادها به وظایف خود به‌خوبی عمل کنند ما شاهد اتفاقات نامطلوب کمتری در تهران خواهیم بود.
صدراعظم نوری با اشاره به نقش مترو در بروز این‌گونه حوادث، گفت: زمانی که می‌خواهند تونل مترو را از یک مسیری عبور دهند، طبیعتاً مشاوران پروژه، مطالعات زیادی انجام می‌دهند. به‌طور قطعی می‌گویم یکی از مواردی که مطالعه و بررسی‌های بسیاری در مورد آن صورت می‌گیرد، پروژه «مترو» است؛ زیرا مترو یک پروژه عظیم و ريسك‌پذير است، طول مسير هم چندين كيلومتر است. ازاین‌رو بايد مطالعات ارزيابی انجام شود و ایمنی کار در آنجا باید در عالی‌ترین سطح خود صورت بگیرد. با بررسی‌های انجام‌شده، فرونشستهای زمين به دلیل احداث مترو به‌مراتب کمتر از موارد ديگر بوده است، زیرا در مسير احداث مترو مطالعات و بررسی‌های کافی در خصوص وضعیت زمین، خاک، قنات‌ها و غیره صورت می‌پذیرد.
صدراعظم نوری ادامه داد: به‌هرحال شهر بزرگ تهران با حجم عظیمی از جمعیت و فعل‌وانفعالات متعددی که در آن رخ می‌دهد، هرلحظه امکان دارد شاهد یک حادثه خطرناک باشد و اگر استانداردها و ایمنی لازم فراهم نشود، کوچک‌ترین حادثه‌ای می‌تواند زیان‌های بسیار بزرگی ازلحاظ مالی و جانی، به همراه داشته باشد.
زهرا صدراعظم نوری با اشاره به برنامه‌های شورای شهر برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی، تصریح کرد: در شورا ذيل كميسيون سلامت و محیط‌زیست، یک کمیته ایمنی و مدیریت بحران داریم که این‌گونه موارد در آن موردبحث و بررسی قرار می‌گيرد. کمیته ایمنی، اماكن و ابنيه تهران در سطوح مختلف را مورد شناسایی قرار می‌دهد و با همکاری سازمان آتش‌نشانی و نهادهای مربوطه، تمهیداتی را پيش‌بيني می‌کند و ابلاغیه‌های لازم را برای مالكين و ذی‌نفعان اماكن ناايمن ارسال و در پی آن دستورالعمل‌ها نیز صادر میشود و اگر اقدامي نشود، کمیته از طریق مراجع قضایی به این‌گونه موارد ورود خواهد کرد تا تمهیدات و تدابير لازم برای جلوگیری از بروز حوادث خطرناک و ايمن شدن فضاها ايجاد شود.