رویداد۲۴-هرازگاهی که حوادث طبیعی یا غیرطبیعی مانند زلزله یا آتشسوزیهای گسترده در کشور خسارتهای جانی فراوانی به بار میآورد اقشار مختلف مردم از هر نقطه این مرز و بوم برای اثبات همدلی، با مراجعه به سازمانها و مراکز انتقال خون، نسبت به اهدای خون مشتاقانه اقدام میکنند اما با گذشت مدتی کم کم شمار اهداکنندگان با کاهش شدیدی مواجه میشودآنچه نباید مورد بیتوجهی قرار بگیرد این نکته است که افراد زیادی در کشور وجود دارند که مصرفکننده دائمی خون هستند و در طول سال بنا به نیاز بارها برای دریافت خون به این مراکز مراجعه میکنند.
دکترمحمود هادیپور در گفتوگو با «ایران» در زمینه مصرف کنندگان، اهداکنندگان و شرایط اهدای خون توضیح میدهد: از هر واحد خون سه فرآورده (گلبول قرمز، پلاکت و پلاسما) به دست میآید که به مصرف بیماران میرسد؛ در کشور ما دو دسته مصرفکننده خون وجود دارد آن دسته که همیشه به فرآوردههای خونی نیاز دارند و دیگری مصرف کنندگانی هستند که نیازشان به فرآوردههای خونی به صورت حادثهای است مانند زنانی که در هنگام زایمان نیاز به خون دارند یا افرادی که در طول جراحی باید خون به آنها تزریق شود. از جمله افرادی که به صورت مستمر مصرفکننده خون هستند بیماران مبتلا به تالاسمی و هموفیلی هستند و چون تعداد این افراد در کشور ما زیاد است، بخش مهمی از نیاز سازمان انتقال خون به این افراد اختصاص پیدا میکند.
به گفته مشاور مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران، اهدای خون مشکلی برای فرد اهداکننده به وجود نمیآورد، اما مصرف برخی داروها ممکن است فرد را به صورت موقت از اهدای خون معاف کند، بهعنوان مثال حجامت یا داشتن روابط جنسی خارج از عرف از این دسته هستند و فرد برای مدتی نمیتواند خون اهدا کند، افرادی که مبتلا به تالاسمی مینور هستند نیز میتوانند خون اهدا کنند اما باید شرایط فرد قبل از اهدای خون به دقت مورد سنجش قرار بگیرد مثلاً میزان سطح هموگلوبین باید در حدی باشد که پزشک مطمئن شود مشکلی پیش نخواهد آمد اما افراد مبتلا به پلی سایتمیا که اصطلاحاً غلظت خون بالایی دارند به هیچ عنوان گزینه مناسبی برای اهدا نیستند در کل آنچه اهمیت بالایی دارد این است که هنگام پرکردن فرمها اطلاعات کامل و صحیح باید ارائه دهید.
او در ادامه با بیان اینکه اهداکننده خون یک خیر اجتماعی است میافزاید: میتوانیم چنین فردی را یک سرمایه اجتماعی بدانیم اگر شخصی در جامعه به خودی خود فقط با هدف کمک به دیگری خون اهدا کند شک نداشته باشید همین فرد در عرصههای دیگر اجتماعی وقتی برای همنوعش مشکلی پیش میآید پیش قدم میشود.
اهدای خون زمان نمیشناسد!
اهدای خون مسألهای گذرا نیست که فقط در وقوع زلزله افراد پیش قدم شوند اهدای خون امری همیشگی است که مصرفکنندگان مستمر زیادی دارد. دکترهادیپور با اشاره به اینکه نیاز به خون در پایگاههای مختلف کشور همیشگی است متذکر میشود: امر اهدای خون نیازمند فرهنگسازی بیشتری است تا فقط در صورت بروز مشکلات نخواهیم برای اهدای خون وارد عمل شویم سازمان انتقال خون نیازمند اهداکنندگان سیستمی و مستمر بیشتری است اهدای خون همیشه ذخیره مناسبی در سیستم است، کما اینکه اهداکنندگان در بازههای زمانی مشخص از سلامت خون خود مطمئن میشوند.
او در زمینه آزمایشهای مرتبط با اهدای خون میگوید: پزشکان حاضر در سازمان انتقال خون قبل از خونگیری شرایط جسمی افراد را ارزیابی میکنند، پایگاههای انتقال خون، خونهای دریافتی را کاملاً مورد بررسی و آزمایش قرار میدهند تا دریافتکنندگان دچار هیچ مشکلی نشوند شایان ذکر است که انجام این آزمایشها اجباری است، البته افراد اهداکننده باید در گروه سنی مشخصی باشند بهعنوان مثال افرادی که زیر سن بلوغ هستند و افراد سالمند نمیتوانند خون اهدا کنند.
وی در خاتمه توصیه میکند: اهدای خون باید در میان جوانان فرهنگسازی شود، متأسفانه مشارکت زنان در امر اهدای خون پایین است و لازم است با اطلاعرسانی و آگاهی بخشی بانوان هم برای انجام این امر مشتاقتر شوند، اگر هر فرد بحث انسانی و اجتماعی را بیشتر
مدنظر قرار دهد قطعاً آمار اهداکنندگان خون سال به سال افزایش پیدا میکند.