معلمان آمریکایی و گرفتاری های اقتصادی

رویداد۲۴ “نارضایتی روبه افزایش آموزگاران در برخی ایالت‌های آمریکا، پاشنه آشیل دولت ترامپ در انتخابات پیش‌رو در کنگره است ….. شورشی در حال شکل‌گیری است. پس از یک اعتصاب موفقیت‌آمیز در ویرجینیای غربی، اکنون آموزگاران در کنتاکی و اُکلاهما به خیابان‌ها ریخته‌اند. همچنین در آریزونا تدارکاتی برای اینکار در حال انجام است. در بسیاری از مناطق آموزگاران تقاضای افزایش حقوق دارند: آنها خواستار کلاس‌های کوچک‌تر و لوازم بهتر برای تدریس هستند…. در مدارس دولتی موش‌ها در کلاس درس این‌سو و آن‌سو می‌دوند، کتاب‌های درسی تاریخِ سال‌های نود را دارند و دروسی مانند هنر که نیاز به هزینه بیشتری دارند، تعطیل شده‌اند. اردوهای مدرسه ای اغلب برگزار نمی شود، زیرا پول برای کرایه اتوبوس به اندازه کافی موجود نیست. در برخی مناطق در اکلاهما مدارس تنها چهار روز در هفته باز هستند تا آموزگاران امکان داشته باشند روز پنجم هفته جای دیگری کار کنند…..” (محمد درویش)

همچنان که دیدیم یادداشت به اعتراضات آموزگاران آمریکایی در چند ماهه گذشته و در دولت جمهوری خواه ترامپ می پردازد. گرچه در آمریکا نیز هزینه کرد دولت ها در راه آموزش و بی توجهی به عدالت محور بودن آموزش در دولت های گوناگون چندان تفاوتی ندارد اما دفاع سرسختانه ی بیشتر جمهوری خواهان از آموزش پولی و مخالفت شدید آنان با مالیات برای گرداندن مدرسه ها ، آموزش در این کشور بیش از پیش در فشار قرار گرفته و ذینفعان گستره آموزش از جمله آموزگاران و اتحادیه های شان را وادار به واکنش های اعتراضی کرده است.
 
در همین راستا چند روزی ست که عکسی از نشریه نامدار تایم در فضای مجازی دست به دست می شود. در این عکس از زبان یک آموزگار آمریکایی آمده است که:
 
“من مدرک کارشناسی ارشد دارم با ۱۶ سال سابقه‌ی کار اما مجبورم دو جای دیگر هم کار کنم و پلاسمای خونم را هم بفروشم تا بتوانم قبض‌هایم را پرداخت کنم. من یک معلم آمریکایی هستم.”
 
برای کسانی که کمتر با ساختار آموزشی آمریکا آشنایی دارند این سخنان شگفت آور است اما باید بدانیم که آمریکا نسبت به دیگر کشورهای پیشروِ جهان دارای آموزش و پرورشی در سطح متوسط است. این کشور در آزمون های معتبر پیزا در رده های میانی یعنی جایگاه ۳۵ تا ۴۰ است. تنوع مدرسه ها در این کشور سبب جداسازی دانش آموزان و در نتیجه نوعی نخبه گرایی و بی عدالتی آموزشی شده است. تاکید بر سیاست های پولی سازی در آموزش، مدرسه های دولتی را به شدت ضعیف کرده و این روند بیش از همه بر دانش آموزان محروم در مناطق نابرخوردار و اقلیت های نژاری آسیب رسانده و می رساند؛ و البته این روند در زمان حاکمیت ترامپ گسترش و ژرفای بیشتری یافته است. میانگین دریافتی معلمان در آمریکا ۴۴ هزار دلار در سال و نزدیک ۳۷۰۰ دلار در ماه است و این در حالی ست که هزینه های یک زندگی متوسط در این کشور ۴۵۰۰ دلار است! بی گمان این فاصله، ریشه ی داشتنِ شغل دوم و سوم‌ برای معلمان آمریکایی ست. گسترش روند آزمون محوری و تاکید بیش از حد به سیاست های کمی سازی، مدرک گرایی و بی کیفیت بودن مدرسه های دولتی در آمریکا- که ریشه ی بخشی از افت آموزشِ کیفی در این کشور است- سبب شده که امروزه خانواده های نزدیک دو میلیون دانش آموز آمریکایی فرزندان خویش را در خانه نگه دارند و آموزش آنان را خود بر عهده گیرند! و این جدا از گرایش میلیون ها خانواده -و حتی سوق دادن آنان- به سوی مدرسه های پولی است. بی گمان روند کنونی آموزش در آمریکا وضع خوبی را برای دانش آموزان کنونی آن پدید نمی آورد و به شدت مورد انتقاد منتقدان داخلی و خارجی آن کشور است.
اما در این میان دو نکته را نباید نادیده گرفت.
نخست آن که کسانی که آشنایی چندانی با ساختار آموزشی آمریکا ندارند شکوفایی و درخشش نهادهای دانشکاهی و پژوهشی آن را پیامد سرمایه گذاری مادی و معنوی بر آموزش و پرورش اش می دانند. این نتیجه گیری بی گمان با واقعیت های امروز آموزش و پرورش آمریکا نمی خواند. آموزش عالی آمریک یکی از تجارت های پر سود این کشور به شمار می آید. ساختار دانشگاهی این کشور با جذب دانشجویان نخبه از سراسر جهان و به نمایش گذاشتنِ آنان، زمینه جذب میلیون ها دانشجوی متوسط و حتی ضعیف و البته پولدار از دیگر کشورها را فراهم کرده و از این راه سالانه میلیاردها دلار به جیب می زند. دهه هاست که سیاست گذاران آموزشی این کشور با سرمایه گذاری واقعی در نهادهای علمی- پژوهشی این بخش را به تجارتی پر سود و پر رونق بدل کرده و البته میلیاردها دلار از بغلش در می آورند. بنابراین پیوند دادن شکوفایی علمی آمریکا به آموزش و پرورش اش چندان درست نیست.
 
اما دوم. شوربختانه برخی سیاست گذاران آموزشی ما با توهم برتری آموزش و پرورش آمریکا رو به کپی برداری چشم بسته از این ساختار نموده و آموزش و پرورش کشور را به سوی پولی سازی و کمی نگری و آزمون محوری برده اند. به باور نگارنده بر خلاف سیاست های لیبرالی و نئولیبرالی آمریکا، کشورهای اسکاندیناوی می تواند الگوی ارزشمندی برای آموزش و پرورش هر کشوری باشند.‌ افزون بر آموزش کامیاب، یکی از مهمترین شاخصه های این کشورها عدالت آموزشی و آموزش رایگان و حتی پرداخت یارانه های آموزشی به همه دانش آموزان است. ساختار آموزشی بسیاری از کشورهای اسکاندیناوی افزون بر این که از شکاف طبقاتی موجود در آمریکا رنج نمی برند از کیفیت آموزشی- چه در گستره سواد آموزی و چه پرورش فردی و اجتماعی- برخوردارند. گرچه کپی برداری صرف در گستره های اجتماعی – فرهنگی پذیرفتنی نیست اما الگو بردای از تجربه های آموزشی کشورهای اسکاندیناوی و سپس بومی سازی آن در کشور، هم می تواند آموزش کشور را بالنده کند و هم عدالت آموزشی را به نسبت فراوانی گسترش دهد.

 

منبع: معلم ایرانی