منع نمایندگی مجلس بیش از ۳ دوره متوالی، خلاف قانون اساسی است؟

رویداد۲۴ یکشنبه هفته جاری بود که مجلس در جریان اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس مصوبه‌ای از نظر گذراند، مصوبه‌ای که نمایندگی مجلس بیش از سه دوره متوالی را ممنوع کرد.

مصوبه ممنوعیت نمایندگی مجلس بیش از سه دوره متوالی در حالی به تصویب رسید که عده‌ای آن را خلاف قانون اساسی دانسته و بر این باورند که قانون اساسی اجازه محدودیت انتخاب مردم در زمینه نمایندگان مجلس را نداده است. با این حال، اما موافقان مصوبه مجلس را فرصتی برای گردش نخبگان و مهیا شدن فضا برای نیرو‌های کارآمدتر می‌دانند.

اما اینکه مصوبه مجلس درباره ممنوعیت نمایندگی مجلس بیش از سه دوره متوالی خلاف قانون اساسی است موضوعی است که باید تا اعلام نظر شورای نگهبان منظر آن ماند. با این حال برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این مصوبه به سراغ حسین میرمحمدصادقی معاون قوانین مجلس رفتیم.

حسین میرمحمدصادقی درباره مغایرت مصوبه مجلس با قانون اساسی گفت: از دو منظر می‌توان مصوبه مجلس را تفسیر کرد؛ مطابق یک نظر از آنجا که قانون اساسی درباره برخی مقامات از جمله رئیس‌جمهور نامزد شدن را به دو دوره محدود کرده اگر بنا داشت راجع به نمایندگان مجلس هم چنین محدودیتی قائل شود آن را در متن قانون ذکر می‌کرد پس بنابراین درباره نمایندگی مجلس نوعی سکوت در مقام بیان وجود دارد، مطابق با این دیدگاه هر محدودیت دیگری غیر از آنچه در قانون آمده برای نمایندگی مجلس می‌تواند خلاف قانون اساسی باشد.

وی ادامه داد: عده‌ای دیگر، اما از منظر دیگری به مساله نگریسته و بر این باورند که اصل بر جواز است به این معنی که اگر در جایی محدودیتی وجود نداشته و اقدامی ممنوع اعلام نشده باشد علی الاصول می‌توان قانونگذاری کرد، بنابراین در این مورد هم اصل بر این است که نمایندگان مجلس می‌توانند قانون وضع و محدودیت‌هایی برای کاندیداتوری مجلس اعمال کنند، بر این اساس محدود کردن نمایندگی به سه دوره جایز است همان طور که در گذشته هم مجلس شرط داشتن مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد را برای نمایندگی قرار داد بنابراین مصوبه مجلس را می‌توان از هر دو دیدگاه تفسیر کرد، اما با همه این تفاسیر باید منتظر ماند تا شورای نگهبان اعلام نظر کند.

وی افزود: البته شخصا معتقدم ایجاد محدودیت در حق انتخاب مردم مجاز نیست، بر اساس همین نگاه با گذاشتن شرط داشتن مدرک کارشناسی ارشد جزو شروط نمایندگی نیز موافق نبودم و نیستم، زیرا فردی ممکن است مدرک کارشناسی ارشد نداشته، اما سواد خواندن و نوشتن داشته و مورد اعتماد مردم باشد و بتواند مشکلات حوزه انتخابیه را حل وفصل کند.

معاون قوانین مجلس با بیان اینکه نمایندگی مجلس مقام اجرایی نیست، ادامه داد: ایجاد محدودیت در قانون اساسی برای مقام اجرایی به این دلیل بوده که شائبه قدرت گرفتن به دلیل تداوم حضور از بین برود همانند آنچه در برخی کشور‌های عربی وجود داشت که روسای جمهور خود را کم کم مادام العمر کردند، اما به واقع این شائبه در مورد نمایندگان مجلس وجود ندارد.

میرمحمدصادقی با طرح این سوال که با چه استدلالی ما باید حضور فردی که نقش موثری در بررسی طرح‌ها و لوایح مجلس داشته را به سه دوره محدود کنیم. افزود: تاکید می‌کنم خطری که راجع به مقام اجرایی در صورتی که سال‌های متمادی مسئولیت داشته باشند وجود دارد راجع به نمایندگان مجلس وجود ندارد که تصویب چنین قانونی را توجیه کند.

معاون قوانین مجلس درباره اظهارنظر‌هایی مبنی بر اینکه مصوبه اخیر، مجلس را از افراد باتجربه و استخوان‌دار و کارشناس تهی می‌کند، گفت: این نقد چندان وارد نیست، اگر این مصوبه، نمایندگی را به یک دوره محدود می‌کرد می‌توانستیم ایراداتی متوجه آن بدانیم، اما وقتی نمایندگی را تا سه دوره مجاز دانسته افراد می‌توانند تجربه لازم را کسب کنند.