تغییرات بی اثر نرخ ارز/ چرا کم شدن قیمت دلار، قیمت کالاها را کاهش نمی‌دهد؟
رویداد۲۴ ندا جعفری: پس از افزایش قیمت ارز در یک سال اخیر قیمت همه کالاها در کشور متناسب با آن افزایشی شد؛ قدرت خرید مردم به شدت کاهش یافت و بحران ارزی همه لایه‌های زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داد.
در روز‌های گذشته، قیمت دلار روند کاهشی داشت، به گونه‌ای که وارد کانال ۱۱ هزار تومان شده و فعلا قیمت دلار روی قیمت ۱۱ و ۴۰۰ تومان مقاومت نشان می‌دهد. بنابر پیش‌بینی‌ها امکان پایین آمدن آن در صورت شکستن مقاومت تا حدود ۱۰ هزار تومان نیز وجود دارد، حال آنکه در روز‌های اول ماه گذشته، قیمت ارز بیش از ۱۳۰۰۰ تومان بوده است.
کارشناسان می‌گویند این روند ادامه خواهد یافت و ممکن است دلار به کمتر از ۱۰ هزار تومان هم برسد. طبیعتا در چنین شرایطی انتظار این است که قیمت کالا‌هایی که با افزایش نرخ ارز به سرعت افزایش یافتند، کاهش یابد اما شواهد نشان می‌دهد هر چند روند کاهش نرخ ارز محسوس است، اما روند کاهش قیمت کالاها محسوس نیست و بسیار کند است.
سوال این است که چرا با وجود کاهش قیمت دلار قیمت کالاها هنوز بالاست؟ به گفته کارشناسان اصولاً هر چه کشور‌ها پیشرفته‌تر باشند و دارای بازار‌های باز و سیستم اطلاع‌رسانی قوی‌تر، چسبندگی قیمتی در آن کشور‌ها کمتر رخ می‌دهد و هر چه بازار‌ها ابتدایی، اطلاع‌رسانی در مورد وضعیت اقتصاد ضعیف‌تر و شکاف میان داده‌های ذهنی مردم و آنچه در عمل در اقتصاد رخ می‌دهد بیشتر باشد، چسبندگی قیمتی بیشتر خواهد بود.
مسعود دانشمند عضو اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار اقتصادی رویداد۲۴ درباره وضعیت قیمت‌ها در بازار می‌گوید: خرید بسیاری از کالاها به غیر از کالا‌های اساسی با دلار آزاد بوده و اگر انتقادی از قیمت‌ها شود، می‌گویند خرید قبل ماست و با دلار ۱۴ هزار تومانی یا بیشتر این کالاها را خریداری کرده‌ایم.
او ادامه می‌دهد: زمانی که قیمت دلار بالا می‌رود قیمت کالاها نیز به سرعت رشد می‌کنند، اما زمانی که قیمت دلار افت می‌کند برای اینکه قیمت‌ها کمی کاهش پیدا کند، دست کم ۶ ماه طول می‌کشد، زیرا تا جایگزینی اجناس جدید با خرید‌های قبلی، زمان بیشتری لازم است.
دانشمند می‌گوید: متاسفانه سیستم برخورد ما با گرانفروشی سیستم کارایی نیست و این شیوه برخورد با گرانفروشی در هیچ جای دنیا پاسخگو نبوده است. از زمان رضاخان میرپنج برخورد با گرانفروشی با پلمپ محل کسب و محکومیت همراه بوده و این قبیل اقدامات هیچ وقت مانعی برای گرانفروشی نبوده و تنها مکانیسمی که می‌تواند در خرید و فروش عادلانه موثر باشد، سیستم مالیاتی است.
عضو اتاق بازرگانی ایران می‌گوید: در همه دنیا تفاوت بین خرید و فروش را در جدول مالیاتی می‌برند و اگر در ایران نیز افزایش تا ۱۰ درصد مشمول مالیات نشود و بیش از این میزان مشمول مالیات شود هیچ کالایی رشد قیمتی زیادی را نخواهد داشت.
او با تاکید بر اینکه قیمت‌ها در همه جای دنیا با سیستم مالیاتی کنترل می‌شوند، می‌گوید: در صورتی که نظام مالیاتی ما درست شود و صندوق‌های فروش و فاکتور‌ها کنترل شوند و نظارت‌ها برون سپاری شوند و از سوی موسسات حسابرسی رصد شوند این موضوع را در کشور نیز می‌توان به مسیر درستی هدایت کرد.
دانشمند می‌گوید: با این روش در صورتی که کسی بخواهد کالایی را گران بفروشد باید تفاوت آنرا به اداره مالیات بپردازد البته این طرح نیاز به برنامه ریزی ۴ تا ۵ ساله دارد تا بتوان این مسئله را به صورت ریشه‌ای حل کرد.
