چرا ترکیه به دنبال احداث دیوارمرزی با ایران است؟
رویداد۲۴ ترکیه درحال ساخت یک دیوار مرزی بتنی به طول ۶۳ کیلومتر در استان شرقی وان و در امتداد مرز‌های مشترک با ایران است. آنکارا می‌گوید این دیوار بتنی که شرایط امنیتی بالایی دارد عملا هرگونه عبور از مرز رادر این منطقه غیرممکن می‌کند. این اولین بار نیست که دولت اردوغان چنین تصمیم میگیرد. پیش از این و درسال‌های ابتدایی بحران سوریه، آنها دیوار مشابهی کشیدند تا از موج مهاجرانی که از شرایط جنگی می‌گریختند کم کنند.
چهار سال قبل که برای اولین بار زمزمه ایجاد دیوار بین ایران و ترکیه به وجود آمد، فرماندار وقت «چالدران» به «آناتولی» در ترکیه گفته بود هدف از ساخت این دیوار «جلوگیری از انواع قاچاق، مبارزه با تروریسم، مهاجرت غیرقانونی، تامین امنیت مرزی و آرامش شهروندان» است. در ۱۷ مرداد ۱۳۹۶ هم مقامات ترکیه اعلام کردند احداث دیوار بتنی در مرز مشترک با ایران در جریان است تا از تردد تروریست‌ها و شبه نظامیان پ ک ک بین دو کشور جلوگیری شود. اما ماجرا واقعا چیست؟
برای نخستین بار در سال ۱۳۹۶ ترکیه شروع به ساخت دیوار ۱۴۴ کیلومتری در مرز ایران-ترکیه کرد. دولت ترکیه این دیوار مرزی را در استان‌های ایغدیر و آگری بنا کرد. در تیر ۱۴۰۰ ترکیه ساخت دیوار امنیتی ۶۳ کیلومتری در مرز وان با ایران را اغاز کرد. در همان زمان شروع به ساخت دیوار، رییس جمهور سابق کشورمان، حسن روحانی در یک همایش اقلیمی منطقه‌ای گفت «زمان دیوارکشی‌ها پایان یافته است.» با این حال کمی بعد بهرام قاسمی سخنگوی وقت وزارت خارجه ایران در جریان نشست خبری در پاسخ به سوالی پیرامون قصد ترکیه برای احداث دیوار در مرز مشترک با ایران گفت: «مقامات آنکارا ما را در جریان این ایده قرار داده‌اند و این دیوار در منطقه صفر مرزی نیست و در درون عمق خاک ترکیه است و ما از هر اقدامی که بتواند به ثبات مرز‌های دو کشور کمک کند، استقبال می‌کنیم و امیدواریم نهایتا در یک چارچوب با هماهنگی بیشتر صحبت کنیم»
شبکه دولتی تی‌آرتی ترکیه، زمستان امسال از رضایت مسئولان ترکیه نسبت به دیوار‌های مرزی با ایران خبر داد و به نقل از آنها گفت که این دیوار‌ها "به شکل قابل ملاحظه‌ای" در "کاهش" عبور مهاجران غیرقانونی و قاچاق کالا موثر بوده‌اند.
ترکیه با چه کسانی سر جنگ دارد؟
ترکیه از یک سو می‌خواهد از حجم مهاجران غیر قانونی بکاهد و از سوی دیگر به دنبال محدود کردن برخی گروه‌های کردی است. در هفته‌های اخیر نگرانی‌ها بابت افزایش حضور مهاجران افغانستانی در ترکیه بیشتر شده است. طالبان بخش‌های عمده‌ای از این کشور را گرفته و حالا ترکیه می‌خواهد هر چه سریع‌تر مرز‌هایی که ممکن است از آنها مهاجران وارد ترکیه شوند را مسدود کند. یکی از مهم‌ترین مرز‌ها بخشی است که به ایران مرتبط می‌شود.
«خبرگزاری فرانسه»، چندی پیش گزارشی درباره مهاجرت افغانستانی‌های ساکن ایران به ترکیه منتشر کرد که نشان می‌داد برخی از شهروندان افغانستانی، با وجود آنکه بیش از ۳۰ سال در ایران زندگی کرده‌اند، اکنون ایران را به مقصد ترکیه ترک می‌کنند. هر چند که ترکیه بالاترین میزان پناهجو در جهان را در خود دارد، اما به نظر می‌رسد که ادامه این سیاست را به نفع خود نمی‌داند. منتقدان حضور مهاجران در ترکیه می‌گویند که هر چقدر میزان پناهجویان افزایش یابد، مشکلات اقتصادی که در این کشور وجود دارند گسترش خواهند یافت و اقتصاد را تضعیف می‌کنند.
به تازگی انکارا بر فشار خود بر روی گروه پ ک ک افزوده است. ناظران تشدید مبارزه دولت ترکیه با شبه نظامیان «پ. ک. ک» (PKK) را هم دلیل دیگری می‌دانند که موجب شده ترکیه برنامه ساخت دیوار مرزی خود با ایران را جلو بیندازد. به نظر می‌رسد که ایران هم از این نظر و برای محدود کردن گروه پ ک ک از تصمیم ترکیه ناراضی نیست.
ترکیه معذوریت‌های خود را برای مقابله با قاچاق، تروریسم و موج مهاجران دارد. اما اقدامش برای احیای سنت دیوار کشی در مرز‌ها بسیاری را ناراضی کرده است. به ویژه وقتی نوبت به ایران می‌رسد که دو کشور از سابقه خوب روابط با یکدیگر برخوردارند. با این حال ناظران می‌گویند راه چاره‌ای برای انکارا برای جبران ضرر‌هایی که از جنگ سوریه و افغانستان برده است، وجود ندارد. دولت اردوغان همواره سیاستی آمرانه را در قبال مهاجران و مسئله کرد‌ها انتخاب کرده است و دیوار کشی در مرز با ایران هم در راستای چنین سیاستی تعریف می‌شود. در حالی که دید عموم نسبت به دیوارکشی‌ها در جهان منفی است و حتی دونالد ترامپ برای چنین ایده‌ای بار‌ها شماتت شده است، اما مخالفت با تصمیم انکارا چندان شدید نبوده است. برای اروپایی‌ها که از افزایش تعداد مهاجران از کشور‌هایی مانند افغانستان و سوریه و.. نگرانند، این دیوار می‌تواند اتفاق خوبی به حساب بیاید و به همین دلیل اعتراضی از سوی آنها شنیده نمی‌شود. اما در ذهنیت ملت‌ها این اتفاق می‌تواند به معنای جدایی ملت‌ها و مرز‌ها بر روی یکدیگر تعبیر شود.
