دردسر فراکسیون ولایت با تندروهای آچمز شده و میانه‌روها

فراکسیون ولایت تنها یک نام و یک رئیس دارد. نه هیات رئیسه آن مشخص شده و نه مجمع عمومی برای تصویب اساسنامه آن تشکیل شده است. اما همین نام و رئیس توانست در انتخابات هیات رئیسه مجلس و روسای کمیسیون‌ها دست بالا را داشته باشد به طوری که هفت عضو هیات رئیسه از مجموع 12 عضو و 12 رئیس کمیسیون از مجموع 14 کمیسیون برخواسته از این فراکسیون هستند. انتخابات که تمام شد اما اختلافات پیشین دوباره ظهور و بروز پیدا کردند، همان اختلافاتی که براساس آن طیف اعتدالی این فراکسیون را راضی به نشستن دور میزی که تندروها هم نشسته بودند نمی کرد. اینگونه بود که فراکسیون هنوز پا نگرفته دچار انشعاب شد و طیفی تحت عنوان مستقلین از آن جدا شدند.

حتی بعد از این انشعاب هم آنقدر از این فراکسیون خبری نشد که زمزمه انشعاب دوم به گوش رسید. گفته می‌شد که تعدادی از اعضای فراکسیون که اکثر آنها نسبت به بقیه تندروتر بودند، تهدید کرده‌ بودند اگر فراکسیون جانی نگیرد مجبور می‌شوند آنها هم به صورت مستقل عمل کنند. فراکسیونی که گفته می‌شود شاید نامش فراکسیون «انقلابی» باشد. اعتراض آنها بیش از هر چیز به دست بالای اصلاح طلبان در انتخابات ناظران مجلس در نهادها و سازمان‌های مختلف بود. موسوی لارگانی در همین زمینه به خبرآنلاین گفته بود که انتظار داشتیم حداقل یک جلسه می‌گذاشتند تا اصولگرایان هماهنگ‌تر عمل کنند.

البته جلسه گذاشته شد اما پس از اتمام این انتخابات‌ها. جلسه‌ای که نتوانست رضایت منتقدان از عملکرد فراکسیون ولایت را تامین کند، اما زمزمه تشکیل فراکسیون چهارم مجلس توسط تندروها را شاید برای یک مدتی خواباند.

فراکسیون ولایت و بازگشت به خانه اول

داستان اختلافات در فراکسیون ولایت تا به آنجا ادامه یافته که حالا سخن از ثبت‌نام مجدد در این فراکسیون در میان است. این ثبت‌نام پس از آن صورت می‌گیرد که برخی اعضای فراکسیون ولایت از انفعال این فراکسیون گلایه‌مند بودند. مثلا محمدعلي پورمختار، نماينده بهار و كبودرآهنگ در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان با انتقاد از حركت انفعالي فراكسيون ولايت در مجلس گفته بود: متاسفانه برخي اهداف ديگري در تشكيل فراكسيون ولايت در مجلس داشتند كه اين امر مي‌تواند آسيب‌رسان باشد. او تاكيد كرده «معتقدم انفعال در حركت فراكسيون ولايت، در حال حاضر باعث ريزش نيروهاي اين فراكسيون در مجلس شده است». شاید برای جلوگیری از همین بی‌تحرکی و ریزش زودهنگام است که پورمختار از عضوگيري فراكسيون ولايت هم خبر داده و گفته، با وجود بي‌تحركي فراكسيون ولايت در مجلس، در يك هفته اخير و به كمك جمعي از نمايندگان، مجددا فرايند ثبت‌نام از نمايندگان براي حضور در اين فراكسيون آغاز شده است و آقاي لاريجاني هم مطلع از اين موضوع هستند.

اكبر رنجبرزاده از نمايندگان اصولگرا نيز موضوع عضوگيري فراكسيون ولايت را تاييد كرده و گفته است: ‌فراكسيون ولايت در حال عضوگيري به صورت رسمي است و پيش‌بيني مي‌شود تعداد اعضاي فراكسيون در عضوگيري جديد به ۲۰۰نفر برسد. ادعايي كه البته چندان واقعي به نظر نمي‌رسد. چه آنكه اگر فراكسيون اميد نزديك به110نفر و فراكسيون معتدلين يعني همان فراكسيون منشعب شده از فراكسيون ولايت هم چيزي حدود 90 عضو داشته باشند در اين صورت اعضاي فراكسيون ولايت در بهترين حالت به بيش از 86 نفر نخواهد رسيد. مگر اینکه این فراکسیون موفق به جذب افرادی از درون همان فراکسیون جدید یعنی مستقلین شود.

البته حرف و حدیث درباره عضویت نمایندگان در فراکسیون‌های سه‌گانه سیاسی موجود در مجلس دهم بسیار است. چهل روز قبل، غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی  با اشاره به اظهارات یکی از اعضای فراکسیون ولایت مبنی بر توافق لاریجانی و فراکسیون‌های ولایت و مستقلان درخصوص عضویت همزمان اعضا در هر دو فراکسیون، به ایلنا گفته بود: این گفته به هیچ‌عنوان صحیح نیست، چرا که بنابر اساسنامه فراکسیون مستقلان که از این پس با نام «مستقلان ولایی» فعالیت خواهد کرد، حضور اعضا در دیگر فراکسیون‌ها بلامانع است، اما عضویت آن‌ها در فراکسیون‌های سیاسی غیر از فراکسیون مستقلان، غیرقانونی است. نایب‌رییس فراکسیون «مستقلین ولایی» از منتقدان اصولگرای این فراکسیون  اینطور خرده گرفته بود: اصولگرایان توانایی تشکیل یک جلسه هم ندارند و به این دلیل که نمی‌توانند فراکسیون خود را تشکیل دهند، از دیگران ایراد می‌گیرند.

به نظر می‌رسد که خلاء اساسنامه در فراکسیون ولایت باعث شده نمایندگان عضو این فراکسیون برای عضویت در سایر فراکسیونها دچار سرگردانی شوند و حتی خود را برای عضویت در دیگر فراکسیون های سیاسی محق بدانند.

معادله چندمجهولی فراکسیونها در بهارستان

بدون شک شب انتخاب هیات رئیسه مجلس، پازل فراکسیون بندی وضعیت روشن‌تری نسبت به حال حاضر داشت. یکسوی میدان فراکسیون امید بود و سوی دیگر فراکسیون ولایت. ماجرا از زمانی پیچیده شد که از دل دو فراکسیون ولایت و امید، فراکسیون سومی به نام مستقلین یا اعتدال بیرون آمد.

از آن زمان، نگاه‌ها به عمکرد فراکسیون ولایت دوخته شد که آیا مواضعش همسو با فراکسیون اعتدال خواهد بود یا به عنوان یک رقیب با آن عمل خواهد کرد، چراکه برخی چهره های شاخص فراکسیون سوم، در واقع نزدیک به رئیس فراکسیون ولایت، یعنی علی لاریجانی بود. در آن زمان حتی برخی سخن از جدایی لاریجانی از فراکسیون ولایت به میان آوردند. شایعه‌ای که البته بی‌اساس بود و رئیس مجلس همچنان بر وحدت پارلمانی جریان اصولگرایی تاکید داشت.

با وجود تلاش برای وحدت، برخی تندروی‌ها در دل فراکسیون ولایت که در موضوعاتی چون سوال از وزیر امور خارجه یا تذکرها و سوال‌های مداوم جلوه می‌کرد، آینده این وحدت را در ‌هاله‌ای از ابهام قرار داده است.

استراتژی انفعال در فراکسیون ولایت

به عقیده برخی تحلیلگران، دسته بندی‌های داخلی فراکسیون ولایت باعث شده این فراکسیون در چهار ماه گذشته از عمر مجلس دهم نتواند نقش موثری در تصمیمات پارلمان ایفا کند.

هرچند ریاست علی لاریجانی بر مجلس و فراکسیون ولایت، عملا باعث شده تا ولایتی‌های مجلس دست برتر را داشته باشند، اما حتی برخی اعضای فراکسیون ولایت درباره موضوعاتی چون قراردادهای جدید نفتی، دل خوشی از عملکرد برخی دیگر از اعضا و حتی هیات رییسه مجلس ندارند. موضوعی که نشان می‌دهد سطح اختلافات در این فراکسیون بالاست و شاید یک انشعاب دیگر در آن، فراکسیون ولایت را خیلی زود به بایگانی تاریخ بسپارد. این سطح از اختلافات البته شاید ریشه در اولین جلسه این فراکسیون داشته باشد. جلسه‌ای که به عقیده برخی نمایندگان، جلسه «دوستداران لاریجانی» بوده، نه فراکسیون ولایت. به این ترتیب فراکسیون ولایت از ترکیب نماینده‌هایی تشکیل شده که در جریان انتخاب رئیس مجلس، می‌خواستند به جای عارف، لاریجانی بر کرسی ریاست بنشیند و حالا با تمام شدن موضوع ریاست، شکافهای داخلی این فراکسیون سرباز کرده است. 

با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری و افزایش مجادله‌های سیاسی، بعید نیست که تداوم انفعال فراکسیون ولایت نتواند برای برخی نمایندگانی که موضعی به شدت انتقادی در قبال دولت دارند خوشایند باشد. نمایندگانی که البته خود به خوبی آگاهند که در صورت استقلال از فراکسیون ولایت، وزن فراکسیونی قابل ملاحظه‌ای نخواهند داشت. بنابراین باید گفت که وضعیت کنونی فراکسیون ولایت برای این دسته از تندروها، در حکم وضعیت آچمز شده خواهد بود.

شاید بتوان گفت که با وجود اختلافات درونی فراکسیون ولایت مجلس، انفعال این فراکسیون، نه یک آسیب ناشی از خمودگی اعضا، بلکه یک استراتژی از سوی رهبران این فراکسیون است تا شاید به این ترتیب دست‌کم تا انتخابات سال آینده، وحدت درون این فراکسیون را در برابر رقیب اصلاح‌طلب، حفظ کنند و البته در بزنگاه‌هایی همچون انتخابات هیات رئیسه، با کمک فراکسیون مستقلین همچنان بتواند دست بالا را داشته باشد.