سیدمحمود علوی کیست؟ | علوی از کشتی انقلاب پیاده شد؟
رویداد۲۴ | سرنوشت سیدمحمود علوی هم انگار این بود که در انتخابات مجلس رد صلاحیت شود اما در دولت پست بگیرد! او که بعد از رد صلاحیت در انتخابات مجلس سال ۹۰ به دولت روحانی پیوست و هشت سال وزیر بود، در حالی به عنوان دستیار ویژه رئیس جمهور و رئیس شورای امور اقوام، ادیان و مذاهب منصوب شده است که در انتخابات مجلس پارسال هم برای دومین بار رد صلاحیت شده بود.
سید محمود علوی؛ زاده فارس و محصل نجف
سیدمحمود علوی پسر آیت‌الله حاج سیدرضی علوی است و همین بهاری که گذشت ۷۰ ساله شد. او چهارم اردیبهشت ماه ۱۳۳۳ در شهر لامرد – استان فارس – به دنیا آمد. تحصیلاتش، اما از همان دوران ابتدایی و بعد هم متوسطه و حوزه در نجف گذشت. بعد، اما در آبادان، قم و تهران زندگی کرد و نهایتا در ۱۳۴۹ لباس روحانیت پوشید.
در دوره سطح حوزه در قم، اساتید برجسته‌ای مثل پدر خودش، آیت الله اعتمادی، آیت الله محقق داماد، آیت الله حسینی کاشانی و آیت الله باکویی داشت. دروس خارج را هم در کلاس آیت الله سیدعلی خامنه ای، آیت الله فاضل لنکرانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله موسوی اردبیلی، مرحوم آیت الله هاشمی شاهرودی، مرحوم آیت الله محمد یزدی و آیت الله محقق داماد آموخت.
او البته تحصیلات آکادمیک هم دارد و در دانشگاه قم کارشناسی علوم تربیتی گرفته است. کارشناسی اشد و دکتری حقوق اسلامی را نیز از دانشگاه فردوسی مشهد گرفته است.
سوابق اجرایی یک چریک انقلابی
فعالیت سیاسی و اجتماعی را هم مثل خیلی از جوانان آن دوره پیش از انقلاب شروع کرده است. هم در استان خودش و هم در قم به فعالیت سیاسی یعنی برپایی و هدایت تظاهرات علیه حکومت پهلوی پرداخته است. او سابقه رهبری گروهی چریکی - در قم در سال ۱۳۵۷ – را هم دارد.
پیروزی انقلاب در واقع نقطه آغاز فعالیت‌های جدی و اجرایی علوی بود. او در سال ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ نماینده دفتر امام خمینی (س) در لامرد بود. بعد‌تر نماینده مردم لامرد در مجلس اول، دوم، چهارم و پنجم شد.
در فاصله سال‌های ۱۹۷۹ تا ۱۳۸۸ رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش بود و بعد از آن هم نماینده مردم تهران در مجلس خبرگان رهبری شد. علاوه بر این در دولت حسن روحانی وزیر اطلاعات شد. در همین مقطع و بعد از اعتراضات آبان ۹۸ بود که از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم شد.
علوی هفته پیش به عنوان دستیار ویژه رئیس جمهور در امور ادیان، اقوام و مذاهب به دولت پزشکیان پیوسته است.
ناگفته نماند که سید محمود علوی در حوزه دانشگاه نیز سوابقی دارد. مثلا عضو هیات علمی بسیاری از دانشگاه‌ها بوده است. از دانشکده صداوسیما و پژوهشکده امام خمینی گرفته تا دانشکده الهیات دانشگاه تهران، دانشگاه امام صادق، دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه مذاهب اسلامی.
نسبت علوی با اعتدال‌گرایان و اصلاح‌طلبان
سیدمحمود علوی که در هشت سال دولت روحانی، وزیر اطلاعات بود در مقاطع مختلف مواضع قابل توجهی داشت. مثلا ابتدا که رای اعتماد گرفت و وزیر شد، به اعضای ستاد میرحسین موسوی و مهدی کروبی در انتخابات ۸۸ و همه آنهایی که در آن سال تخلفی نکرده بودند، تضمین داد که با خیال راحت به کشور برگردند.
رویکرد علوی، اما به مرور زمان بیشتر به دولت اعتدالی حسن روحانی نزدیک شد. مثلا در دولت دوم او یعنی در مرداد ۹۳ گفت: «چه اصولگرا و چه اصلاح طلب همه عزیز هستند، ما صاحب کشتی انقلاب نیستیم که افراد را پیاده کنیم». او حتی به مرور زمان به اصلاح‌طلبان نیز نزدیک شد؛ آنقدر که حمید رسایی، نماینده نزدیک به پایداری خواستار افشای محتوای جلسه علوی با اعضای جبهه مشارکت بود.
فقط این نبود و وقتی - در آبان ۹۴ - غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی، تصویری از مراسم عزاداری محرم در منزل قدرت‌الله علیخانی را منتشر کرد؛ آنچه مورد توجه قرار گرفت گفت‌وگوی سید محمود علوی با سید محمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات بود.
این نزدیکی به چهره‌های اصلاح‌طلب آن قدری به کار علوی آمد که وقتی انتقادات به عملکرد وزارت اطلاعات افزایش یافت، برخی چهره‌های اصلاح‌طلب حساب علوی را از زیرمجموعه او جدا کردند! مثلا گفته می‌شد که کارکنان وزارت اطلاعات خودسرانه و با دستور گرفتن از سایر نهاد‌ها علیه اصلاح‌طلبان فضا را تنگ می‌کنند!
نام سید محمود علوی در سال ۱۳۹۴ و وقتی که برای حضور در مجلس خبرگان نامزد شده بود، در لیست اصلاح‌طلبان و اعتدال گرایان قرار داشت. وقتی که تکلیف تایید صلاحیت‌ها معلوم شد، اما علوی فقط در لیست یاران اعتدال و امید قرار گرفت و نهایتا به مجلس پنجم خبرگان رهبری راه یافت.
رد صلاحیت به توان ۲
گفتنی است، سید محمود علوی قبل از اینکه وارد دولت روحانی شود، یعنی در ۱۳۹۰ و در انتخابات مجلس رد صلاحیت شد. او در انتخابات مجلس دوازدهم نیز درحالی که هنوز عضو مجلس خبرگان است برای دومین بار رد صلاحیت شد. رد صلاحیت او با حواشی و واکنش‌های بسیاری همراه بود. فهرست طول و دراز سوابق علوی در سمت‌ها و جایگاه‌های مختلف سبب بهت از رد صلاحیت او شده بود. سرنوشت علوی، اما انگار همین است که در انتخابات مجلس رد صلاحیت شده و بعد در دولت نقش ایفا کند. او البته هنوز از کشتی انقلاب پیدا نشده است. شاهد اینکه اگرچه قادر به عبور از فیلتر شورای نگهبان نیست، اما به دولت‌ها راه می‌یابد و مثل افرادی مثل محمدجواد ظریف با برخی چهره‌های اصلاح‌طلب نیست که طرح نامشان به عنوان گزینه دولت، ماجرا درست کند یا طیفی پایشان را روی گلوی دولت بگذارند که مثلا علوی باید برود.
سیاست خارجی از نگاه علوی
دیگر موضوع قابل توجه در مواضع علوی، موافقتش با برجام و دفاع از سیاست خارجی دولت روحانی بود. او بعد از حصول توافق هسته‌ای در وین گفته بود: «یک فرمانده در میدان دفاع مقدس ممکن بود ۸۰ درصد از اهداف عملیات را محقق کرده و زمین‌های زیادی را آزاد کند، اما عده‌ای هم شهید می‌شدند و بخشی از تجهیزات منهدم می‌شد. سؤال اینجاست که وقتی عملیاتی این میزان از موفقیت را به دست می‌آورد، آیا رادیو و تلویزیون به خاطر پیروزی به دست آمده و زمین‌های آزادشده مارش پیروزی می‌نواختند، یا به‌خاطر شهادت عده‌ای از رزمندگان عزیز، مارش عزا پخش می‌کردند؟»
