محمدباقر قالیباف

رویداد۲۴  محمدباقر قالیباف روز ۱ شهریور ۱۳۴۰ در طرقبه مشهد متولد شد. پدرش حسین قالیباف اصالتاً کُردزبان و مادرش خیرالنساء بوژمهرانی اصالتاً فارس زبان بود. برادرش حسن قالیباف در عملیات کربلای ۴ در جریان جنگ ایران و عراق شهید شد.

او دانش‌آموختهٔ رشتهٔ جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران در مقطع دکتراست. پایان‌نامهٔ دکترای وی بررسی سیر تکوین نهاد‌های محلی ایران در دورهٔ معاصر بوده‌است. قالیباف هماکنون دانشیار گروه جغرافیای سیاسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران است.

محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۶۱ در سن ۲۱ سالگی ازدواج کرد. همسر او زهرا سادات مشیر استخاره است که او نیز اهل طرقبه مشهد است و خیریه‌ای به نام متوسلین به امام رضا در تهران دارد که کمک‌های شهرداری تهران به این خیریه بسیار خبرساز شده است. در دوره شهرداری قالیباف، همسر او به عنوان مدیر اداره امور بانوان شهرداری تهران و مشاور شهردار فعالیت داشته است.

سابقه مناصب قالیباف

قالیباف عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، به مدت سه دوره شهردار تهران بود و پیش از آن نیز در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی سمت فرماندهی داشته‌است. محمدباقر قالیباف در سال ۱۳۶۱ فرمانده تیپ ۲۱ امام رضا شد و سپس به فرماندهی لشکر ۵ نصر خراسان در جنگ ایران و عراق ارتقاء یافت.

قالیباف در سال ۱۳۷۳ به عنوان فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا انتخاب شد. او در سال ۱۳۷۶ فرمانده نیروی هوایی سپاه شد. قالیباف در همان دوره به فرانسه رفت و در امتحان خلبانی ایرباس شرکت کرد.

در جریان اعتراضات دانشجویی ۱۸ تیر ۱۳۷۸ هدایت لطفیان فرمانده نیروی انتظامی بود. یکسال بعد از اعتراضات دانشجویی لطفیان از مقام خود استعفا کرد و قالیباف در سال ۱۳۷۹ با حکم رهبری، فرمانده نیروی انتظامی ایران شد.

حسن روحانی در جریان مناظره‌های انتخابات ریاست جمهوری گفته که قالیباف می‌خواسته با حمله گازانبری دانشجویان را قلع و قمع کند، اما آنها اجازه ندارده‌اند.

قالیباف در سال ۱۳۸۳ به عنوان نماینده سیدمحمد خاتمی (رئیس‌جمهور وقت) و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز منصوب شد.

پس از اینکه قالیباف در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۸۴ شکست خورد، به همراه محمد علی‌آبادی و محمدعلی نجفی به عنوان گزینه‌های تصدی شهرداری تهران پیشنهاد شد. در ۱۳ شهریور ۱۳۸۴، او توسط شورای شهر تهران به عنوان شهردار تهران انتخاب شد تا جانشین محمود احمدی‌نژاد شود که پس از انتخاب به عنوان رئیس‌جمهور، این مقام را ترک کرده بود. قالیباف ۸ رای از ۱۵ رای شورا را به دست آورد. او در سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۲ هر دفعه برای ۴ سال توسط شورای شهر تهران در این مقام ابقا شد.

حاشیه‌های دوره شهرداری قالیباف

دوره شهرداری قالیباف در تهران حاشیه‌های بسیاری داشت. البته خود قالیباف همه آنها را رد کرده است. ماجرای واگذاری املاک شهرداری تهران از مهمترین حاشیه‌های قالیباف بود. در شهریور ۱۳۹۵ روزنامه شرق خبر از واگذاری املاک شهرداری با تخفیف بالا به بعضی از مدیران شهری داد و سپس سایت معماری نیوز متن نامه سازمان بازرسی کل کشور را منتشر کرد که در آن نام و جزئیات میزان تخفیف ارائه شده به ده‌ها نفر و چندین تعاونی توسط شهرداری افشا شد.

محمدعلی نجفی شهردار تهران درباره این واگذاری‌ها خبر داده بود که «از مجموع املاک شهرداری، بیش از ۶۷۰ ملک غالباً به صورت سلیقه‌ای به اشخاص و نهاد‌ها واگذار شده‌است.»

همچنین محمود میرلوحی عضو شورای شهر تهران به روزنامه اعتماد گفت: «در گزارش اولیه مربوط به این املاک بحث واگذاری ۶۷۴ ملک به صورت غیرقانونی مطرح شد، ولی با پیگیری‌های بعدی به بیش از ۲۰۰۰ ملک رسید و پرونده املاک نجومی کماکان باز است.»

میرلوحی همچنین خبر داد که تعدادی از ملک‌های شهرداری که در قالب پرونده املاک نجومی «بدون حساب به رسا تجارت واگذار شده است. شرکت رسا تجارت مبین وابسته به بنیاد تعاون سپاه است و در سال‌های اخیر دربارهٔ یک پرونده مالی با شهرداری تهران نام آن مطرح شد.

همچنین محمدعلی نجفی در ۲۵ دی ۱۳۹۶ مدعی شد که «محمدباقر قالیباف شهردار پیشین تهران و نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دو قرارداد با مجموعاً یک میلیارد و ۴۳۰ میلیون تومان ارزش امضا کرده‌است. در بررسی‌های بیشتر متوجه شدیم که درست است این مبلغ به حساب شرکت مذکور واریز شده، اما تنها ۱۷۳ میلیون تومان را به این شرکت داده و مابقی را به یک حساب دیگر که متعلق به رئیس دفتر یکی از معاونان قبلی شهرداری بوده واریز کردند و این پول نیز خرج انتخابات شده‌است. این در حالیست که فرد طرف حساب در شرکت زیرمجموعه نیروی انتظامی به صورت مکتوب اقرار کرده که از ۱۷۳ میلیون تنها ۲۰ میلیون به خودش تعلق گرفته و مابقی سهم دیگران بوده‌است.»

برخی نمایندگان مجلس دهم در ۲۵ اسفند ۱۳۹۵ طرح تحقیق و تفحص از شهرداری تهران را به اجرا گذاشتند که در نهایت نتوانست رای لازم را بیاورد. سپس قالیباف از نمایندگان مجلس بخاطر رد تحقیق و تفحص از شهرداری تشکر کرد.

مصطفی میرسلیم نماینده تهران در مجلس یازدهم افشا کرد که در سال ۹۵ تحقیق و تفحصی قرار بود با محوریت بررسی عملکرد شهرداری تهران در زمان حضور قالیباف در شهرداری انجام شود، ولی با رای مخالف نمایندگان مجلس متوقف شد، و موضوع رشوه ۶۵ میلیارد تومانی، برای توقف این تحقیق و تفحص بوده‌است. قبل از این تاریخ میرسلیم گفته بود این رشوه به رئیس یک کمیسیون مجلس پرداخت شده‌است.

یکی از حاشیه‌های مربوط به قالیباف در موضوع عیسی شریفی بود. عیسی شریفی ۱۲ سال قائم مقام و معاون او در شهرداری تهران بود. او دو بار زمانی که محمدباقر قالیباف برای ریاست جمهوری نامزد شد، سرپرستی شهرداری تهران را برعهده گرفت.

عیسی شریفی پس از پایان دوره شهرداری قالیباف دادگاهی شد و به حبس بلندمدت و رد مال محکوم شد. جزییات پرونده عیسی شریفی هیچگاه در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفت.

قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری

نخستین بار قالیباف در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۸۴ شرکت کرد. او در اولین تجربهٔ انتخاباتی خود با کسب ۴/۰۷ میلیون رأی که پس از علی اکبر هاشمی رفسنجانی، محمود احمدی‌نژاد و مهدی کروبی، بالاتر از چهره‌هایی، چون مصطفی معین، علی لاریجانی و محسن مهرعلیزاده قرار گرفت.

پس از انتخابات نهم ریاست جمهوری، علی اکبر هاشمی رفسنجانی طی نامه‌ای به وزیر کشور وقت برخی فرماندهان نیروی انتظامی را متهم ساخت که به نفع قالیباف در انتخابات مداخله داشته‌اند.

برای بار دوم او در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ شرکت کرد. او در سخنان خود گفت: «پای دو چیز ایستاده‌ام که به‌طور جدی به آن‌ها توجه کنم؛ نخست اجرای قانون اساسی و دوم حفظ حرمت محکومان و زندانیان.»

صلاحیت وی روز ۳۱ اردیبهشت ۱۳۹۲ از سوی شورای نگهبان برای نامزدی یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری تأیید شد اما در این رقابت با حدود شش میلیون رای، رتبه دوم را به دست آورد. حسن روحانی برنده این انتخابات، بیش از هجده میلیون رأی به دست آورد.

قالیباف یکبار دیگر در انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۶ کاندیدا شد. شعار او در دوره از انتخابات «به عمل کار برآید» و رنگ انتخاباتی‌اش قرمز بود. اما در نهایت به نفع ابراهیم رئسیسی کنار کشید. 

انتخاب قالیباف به عنوان رئیس مجلس

محمدباقر قالیباف روز ۸ خرداد ۱۳۹۹ با کسب ۲۳۰ رای از ۲۶۴ رای ماخوذه به ریاست دائم سال اول مجلس یازدهم رسید. در رای‌گیری هیات رئیسه مجلس، امیرحسین قاضی زاده هاشمی و علی نیکزاد هم به ترتیب با ۲۰۸ و ۱۹۶ رای به عنوان نایب رئیس اول و دوم انتخاب شدند.

علاوه بر قالیباف، فریدون عباسی و مصطفی آقامیرسلیم برای پست ریاست مجلس نامزد شده بودند که به ترتیب با کسب ۱۷ و ۱۲ رای از رسیدن به کرسی ریاست پارلمان ناکام ماندند.

رقیب اصلی قالیباف، حمیدرضا حاجی بابایی نماینده همدان بود که در اتفاقی عجیب، صبح روز رای‌گیری به نفع قالیباف از نامزدی برای ریاست مجلس یازدهم انصراف داد!

فایل صوتی گفتگوی فرماندهان سپاه

 ۱۴ بهمن ۱۴۰۰  فایل صوتی محرمانه از گفتگوی فرماندهان سپاه توسط رادیو فردا منتشر شد. این فایل یکسال قبل در گروه‌های تلگرامی منتشر شده بود اما کسی آن را به این وسعت ندیده بود.

این فایل که حدود ۵۰ دقیقه است به جلسه محرمانه و گفت‌وگوی محمدعلی جعفری، فرمانده وقت کل سپاه پاسداران و صادق ذوالقدرنیا معاون سابق اقتصادی و سازندگی سپاه پاسداران در سال ۹۷ دربارهٔ فساد رخ داده در قرارداد سپاه و شهرداری تهران و نقش عیسی شریفی و محمدباقرب قالیباف اشاره دارد.

در بخشی از فایل صوتی به نقش قالیباف اشاره شده است. ذوالقدرنیا در قسمتی از آن می‌گوید قالیباف، به شدت از برخورد با پرونده فساد مرتبط با شهرداری و بنیاد تعاون سپاه ناراحت بوده و پس از این‌که تیم آبرومند در بنیاد تعاون سپاه «۸ هزار میلیارد تومان» کم می‌آورند، قالیباف از او خواسته‌است که یک تفاهم‌نامه ۸ هزار میلیارد تومانی برای رفع و رجوع کردن ماجرا امضا کند. ذوالقدرنیا چنین گفته است: «گفتم همه این کار‌ها خلاف است. قالیباف آمد جلوی مسجدی که به خانه من و خودش نزدیک است و گفت این را امضا کن. گفتم این خلاف است. هم به ضرر تو است، هم به ضرر من است و هم به ضرر جعفری. من امضا نمی‌کنم. گفت جلسه بگذار. بعداً جلسه گذاشت. به قالیباف گفتم تو ۸ هزار میلیارد تومان پول را به جای این‌که به رسا [شرکت وابسته به هولدینگ یاس] بدهی، به [پروژه] پژو‌ها داده‌ای. اصلاً پژو‌ها مال یاس نیست. قالیباف گفت اسم این‌ها را نیار. ریخت بهم … قاسم [سلیمانی] می‌گفت قالیباف به تو فحش می‌دهد. گفتم چیکار کنم. فحش‌خور ما خوب است.»

سیسمونی نوه قالیباف

بازگشت خانواده محمدباقر قالیباف (همسر، دختر و داماد) از سفر ترکیه حاشیه‌های بسیاری داشت. انتشار تصاویری از خانواده قالیباف در فرودگاه امام خمینی تهران توسط وحید اشتری که هنگام بازگشت از ترکیه آنها را نشان می‌داد، واکنش‌هایی در پی داشت. ظاهرا خانواده قالیباف برای خریدن سیسمونی نوه قالیباف به ترکیه رفته بودند.

واکنش منتقدان قالیباف موضوع ریا و دورویی آنها بود که خود را همچون مردم عادی نشان می‌دهند اما بیست چمدان سیسمونی نوزاد از ترکیه خرید کرده‌اند. در پی این اتفاق هشتگ سیسمونی‌گیت در توییتر ترند شد. الیاس قالیباف، پسر او در اینستاگرام این سفر را محکوم و عذرخواهی کرد.

اصولگرایان هم در ماجرای فایل صوتی و هم در ماجرای سیسمونی نوه قالیباف از او حمایت کردند. در ماجرای سیمسمونی، حامیان او گفتند که این افشاگری برای حواس‌پرتی از اقدامات بزرگ دولت رئیسی بوده است.