رویداد۲۴ لغو قراردادهای تحویل هواپیماهای برجامی به ایران و پس از آن لغو پروازهای بریتیش ایرویز ایرفرانس و دیگر ایرلاین‌ها خارجی به ایران، دو خبر مهم برای صنعت هوایی کشور بود که واکنش مقام‌های ایران را نیز در پی داشت. آسیا تایمز در گزارشی از ناراحتی ایرانی‌ها به سبب قطع آمد و شد و خدمات ایرلاین‌های اروپایی به ایران از ماه سپتامبر خبر داده و نوشته است که سیاسی بودن دلایل قطع ارتباط این هواپیمایی‌ها زیر سوال است.
واشنگتن پست نیز در گزارشی نوشت: برخی ایرانی‌ها گفته‌اند احساس می‌کنند در پی اعلام خبر ترک ایرلاین‌های بین المللی از ایران، امکان خروج از کشور مشکل شده است.
حمید بعیدی نژاد سفیر ایران در بریتانیا به خروج بریتیش ایرویز از بازار ایران واکنش عملگرایانه‌تری نشان داد و گفت: ایران ایر می‌تواند از این فرصت استفاده کرده و خلاء پروازهای مستقیم این هواپیمایی به لندن را که سه روز در هفته بوده پر کند.
اخبار مربوط به خروج ایرلاین‌ها از ایران در امتداد خبر خروج کمپانی‌های چند ملیتی از این کشور به سبب تحریم‌های آمریکا عنوان می‌شوند. نخست وزیر اسرائیل نیز به این عقب‌نشینی‌ها اشاره کرده و گفته این خبر خوبی است. بقیه کمپانی‌ها نیز باید همین مسیر را ادامه دهند؛ ایران نباید برای رفتار‌های تهاجمی‌اش در منطقه پاداش بگیرد.
اما ایرلاین‌ها فاکتور‌های تجاری را به عنوان دلیل اصلی خروج خود از ایران مطرح کرده‌اند نه فاکتور‌های سیاسی. بریتیش ایرویز در بیانیه‌ای اعلام کرد: مسیر تهران اخیرا از نظر تجاری توجیه‌پذیر نبود.
ایر فرانس نیز اعلام کرد: این مسیر توجیه تجاری نداشت. کی ال ام هلند نیز گفت: چشم‌انداز و نتایج مالی منفی باعث خروج آنها از ایران شده است. این در حالی است که برخی ایرانی‌ها با اشاره به پروازهای عمدتا تکمیلی این هواپیمایی ها، صداقت آنها را زیر سوال برده اند.
برای اینکه بفهمیم ملاحظات سیاسی باعث این تصمیم شده یا ملاحظات تجاری، بورس و بازار با مدیرعامل یکی از ایرلاین‌های بین المللی درباره خروج این ایرلاین‌ها از ایران گفت‌وگو شده که او بیان کرده این ادعا که خروج از ایران توجیه اقتصادی نداشته، توجیهی برای انگیزه‌های سیاسی هواپیمایی‌ها یا تلاشی برای جلوگیری از تبعات ناشی از تحریم‌ها نیست. در ماه‌های اخیر عوامل اقتصادی زیادی باعث شده بسیاری از مسیر‌ها جذابیت خودشان را از دست بدهند.
ایرلاین‌های بین‌المللی انتظار داشتند که با رشد تجارت و توریسم از ایران و به ایران، تقاضا‌ها افزایش پیدا کند. اما با شروع تحریم‌ها، تعداد مسافران کاهش پیدا کرد. در واکنش به این کاهش تقاضا، بیشتر شرکت‌های نقل و انتقال بین المللی در یک چهارم اول امسال برنامه کاهش خدماتشان را برای انطباق بهتر عرضه و تقاضا ارائه کردند. ایرلاین اتریشی آسترین پروازهای خود را به شیراز و اصفهان قطع کرد. کی ال ام هلند و بریتیش ایرویز پروازهایشان را متوقف کردند.
انطباق این شرکت‌های هواپیمایی با وضعیت جدید نیازمند افزایش قیمت بلیط هواپیما بود، اما این برنامه با خروج ترامپ از توافق هسته‌ای و بحران ارز در ایران همزمان شد. کاهش ارزش ریال دو اثر مهم بر ایرلاین‌های بین‌المللی داشت: اول اینکه تقاضا را به طرز قابل توجهی کاهش داد. نه تنها قیمت بلیط‌ها بسیار گران شده بود بلکه ایرانی‌ها نیز با مشکل دسترسی به ارز خارجی برای هزینه‌های سفرشان مواجه شده بودند.
دوم کاهش ارزش ریال که ارزش عواید حاصل از خدمات در ایران را برای ایرلاین‌های بین المللی کاهش داد. با افزایش نوسان‌های نرخ ارز بسیاری از ایرلاین‌های بین‌المللی نرخ بلیط‌های خود را به بالاترین نرخ افزایش دادند. تعداد کمی از ایرانی‌ها که عابربانک‌های خارجی دسترسی داشتند تنها می‌توانستند بلیط‌های خود را به قیمت‌های پایین خریداری کنند.
اما این افزایش قیمت‌ها تنها در کوتاه مدت قادر به حفظ عواید لازم برای این شرکت‌ها بود. هفته گذشته سازمان هوانوردی ایران اعلام کرد که ایرلاین‌های بین المللی باید به نرخ بازار یورو بخرند و این با قوانین ارزی بانک مرکزی که پیش‌تر اعلام شده بود متناقض بود.
از همه این‌ها گذشته، ایرلاین‌ها با معضل تبدیل ریال به ارز خارجی مواجه بودند. هیات مدیره این ایرلاین‌ها بر این باور بودند که زمانی که این ایرلاین‌ها تصمیم به تبدیل ریال موجود در بانک هایشان نظیر بانک سامان و پارسیان گرفته اند، بانک مرکزی اعلام کرده با فقدان ارز خارجی لازم روبه رو است.
از این گذشته از نظر ایرلاین‌های بین المللی، وضعیت پروازهای هوایی در سراسر جهان در حال حاضر خوب است و هیات مدیره این شرکت‌ها با عملیاتهایشان در ایران دچار دردسر شده اند. ساده‌ترین گزینه این است که هواپیما‌ها و خدمه پروازشان را به مسیر سوداورتری منتقل کنند.
در حال حاضر لوفتانزا و آلیتالیا همچنان به ارائه خدمات در ایران ادامه می‌دهند. برای این شرکت‌ها خروج رقبا از بازار به تعادل قیمت‌ها کمک کرده است. دولت‌های اروپایی که با چالش خروج آمریکا از برجام روبه رو هستند، برای کمپانی‌های باقیمانده حمایت‌های سیاسی لازم وجود دارد. لازم به ذکر است که ایران ایر از این وضعیت سود زیادی خواهد برد. هرچند در حال حاضر شرکت‌های داخلی هواپیمایی تن به رقابت نداده‌اند و به جای جذب مشتری بیشتر، اقدام به
گران‌تر کردن بلیت‌های پرواز خود کرده‌اند.
آخوندی وزیر مسکن و شهرسازی گفته است حفظ ایرلاین‌ها مهمتر از قیمت از بلیت است و باید قیمت بلیت‌ها زیاد شود. در حال حاضر قیمت پروازهای داخلی حدود 50 درصد افزایش قیمت داشته است.
در این میان رییس جمهور در اقدامی عجیب برای رسیدگی به وضعیت ایرلاین‌ها، به جای دستور به وزیر مسکن و راه سازی، به رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری دستور داده، موضوع افزایش قیمت بلیت‌های ایرلاین‌ها و وضعیت مسافران را بررسی کند!
شکی نیست که تحریم‌ها یکی از عوامل اصلی عقب‌نشینی شرکت‌های هواپیمایی از ایران است، اما نه به دلایل سیاسی یا حقوقی. با اینکه خروج از ایران محاسبات تجاری ایرلاین‌ها را برهم می‌زند، مدیران عامل این شرکت‌ها اظمینان دارند که تصمیم توقف خدمات و فعالیت‌ها در ایران تصمیم درستی بوده است. به عقیده آنها، چیزی دردناک‌تر از وضعیت غیر عادلانه‌ای نیست که بر اعضای تیم این شرکت‌ها درایران تحمیل شده است. مانند بسیاری از ایرانیان جوان و با استعداد، شرکت‌های هواپیمایی بین المللی نیز از خودشان می‌پرسئد، چه اتفاقی قرار است در آینده رخ دهد؟