رویداد۲۴ به گفته فعالان، آغاز نشست FATF در پاریس، کاهش نرخ حواله درهم، افزایش عرضه ارز و کاهش حجم معاملات به‌دلیل دستگیری نوسان‌گیران در هفته گذشته از جمله عواملی بودند که خریداران را از بازار ارز دور و زمینه را برای نزول قیمتی فراهم کردند. در روز افت کانالی دلار، سکه تمام بهار آزادی نیز ۱۹۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به قیمت ۴ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان رسید.
در دومین روز هفته، چهارمین افت متوالی دلار به ثبت رسید؛ کاهشی که شاخص ارزی را به زیر کانال ۱۴ هزار تومانی برد. روز یکشنبه، ساعت ۴ بعدازظهر دلار روی عدد ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان قرار گرفت که ۴۰۰ تومان کمتر از روز شنبه بود. دیروز، شاخص ارزی معاملات خود را در محدوده ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان آغاز کرد، حدود ساعت ۱۲ بعدازظهر به انتهای کانال ۱۳ هزار تومانی وارد شد و پس از برخورد به محدوده ۱۳ هزار و ۸۰۰ تومانی در برابر افت بیشتر قیمت مقاومت کرد.
به گفته فعالان، معامله‌گران در مرز ۱۴ هزار تومانی نیز با خرید‌های خود مقاومت نسبتا زیادی در برابر افت قیمت داشتند؛ با این حال، براساس صحبت‌های معامله‌گران می‌توان گفت که فضای بازار ارز در روز دوم هفته آرام و سایه احتیاط بر معاملات گسترده بود. تحت تاثیر این احتیاط، حجم معاملات بسیار پایین آمده بود و تقاضای سفته‌بازی خاصی نیز در بازار وجود نداشت.
واسطه‌گران نیز در این روز مشتری خاصی نداشتند و کاهش تقاضای افراد عادی موجب شده بود که حجم واسطه‌گران خرده‌پا نیز در بازار پایین بیاید. به گفته معامله‌گران، مهم‌ترین تقاضایی که در بازار وجود داشت، تقاضای زوار اربعین بود که به‌دنبال تهیه دلار یا دینار عراق بودند.
به گفته یکی از بازیگران بازار، حوالی میدان و خیابان فردوسی دو صرافی اقدام به عرضه دینار عراق و دلار می‌کردند. اولی که یکی از صرافی‌های بانکی حاضر در ضلع جنوبی میدان فردوسی بود، حدود ساعت ۱۲ بعدازظهر براساس اظهارات افراد حاضر در صف، هزار دلار را با کارت ملی در محدوده ۱۳ هزار و ۹۰۰ تومان به فروش می‌رساند. از آنجا که این قیمت فاصله چندانی با نرخ بازار آزاد نداشت، صف یاد شده چندان طولانی نبود و بیشتر افراد حاضر در آن متقاضیان واقعی و مصرفی بودند که برای سفر یا زیارت نیاز به تهیه ارز داشتند.
کارشناسان باور داشتند، اگر سیاست‌گذار در اواخر سال ۹۶ نیز عرضه ارز با قیمتی نزدیکی به نرخ بازار را در دستور کار قرار می‌داد، صف‌های طولانی مقابل صرافی‌ها شکل نمی‌گرفت و اسکناس‌های ارزی زیادی با قیمت ارزان از دست سیاست‌گذار خارج نمی‌شد، امری که می‌توانست تا حدی نوسانات سال ۹۷ را نیز آرام‌تر کند؛ چراکه از نظر بازیگران ارزی بخش زیادی از حجم اسکناس‌های ارزی در آن مقطع در اختیار افراد عادی قرار گرفت. روز شنبه، صرافی دیگری در نزدیکی مرکز تجارت جهانی، دینار عراق را به زوار متقاضی می‌فروخت. صرافی‌هایی که دینار عراق نداشتند، صرافی یاد شده را به متقاضیان معرفی می‌کردند.
چرا بازار ارز آرام شد؟
به گفته فعالان، دلایل متفاوتی برای پیش گرفتن راه احتیاطی و بازگشت آرامش به بازار وجود داشت. عده‌ای اعتقاد داشتند، آغاز نشست FATF در پاریس از عوامل عقب‌نشینی خریداران ارزی بوده است.
برخلاف این عده، گروه دیگری بر عرضه ارز تاکید داشتند و معتقد بودند افزایش فروش ارز موجب شده است که خریداران به‌طور موقت از بازار خارج شوند. به گفته دسته‌ای از معامله‌گران نیز کاهش نرخ حواله درهم در بالا رفتن احتیاط معامله‌گران در بازار داخلی اثر داشت. روز گذشته نرخ حواله درهم تا آستانه مرز ۳ هزار و ۷۰۰ تومانی پایین رفت. براساس این قیمت درهم، ارزش دلار حدود ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان بود.
افزون بر اینها، دستگیری‌های اخیری که در بازار ارز رخ داده است، از نظر برخی فعالان موجب شده است سایر معامله‌گران در خرید و فروش ارز احتیاط کنند تا از خطرات قضایی مصون بمانند. البته عده دیگری باور دارند، زمانی که خطر برخورد امنیتی وجود دارد، معامله‌گران خرید و فروش‌های فردایی را انجام نمی‌دهند، چراکه اطمینان ندارند روز بعد بتوانند معامله خود را تسویه کنند.
به گفته یکی از بازیگران باتجربه بازار، تا زمانی که ارز در بازار وجود دارد، نبود معامله‌گران بزرگ در بازار ضرر چندانی ندارد؛ ولی اگر تقاضای زیادی به بازار وارد شود و ارز کافی نیز در بازار وجود نداشته باشد، سمت عرضه در نبود معامله‌گران بزرگ با مشکل مواجه خواهد شد. از نظر این عده، در شرایط قبلی بازار به این سو رفته بود که مردم عادی برای خرید ارز به سوی صرافی‌ها می‌رفتند؛ حال آنکه صرافی‌ها خود ارز مورد نیاز را از معامله‌گران بزرگ پاساژ افشار (کف بازار) تهیه می‌کردند.
در صورتی که تقاضای زیادی وارد بازار شود و صرافی‌ها نتوانند ارزی از سوی دولت دریافت کنند و معاملات کف بازار نیز تعطیل باشد، احتمال نوسان قیمتی بالا خواهد رفت. البته عده‌ای در بازار باور داشتند، صرافی‌ها برای تهیه ارز خود می‌توانند از منابع بیرونی استفاده کنند و نیازی نیست که حتما از کف بازار اسکناس تهیه کنند.
در روزی که دلار به زیر کانال ۱۴ هزار تومانی رفت، سکه تمام بهار آزادی نیز تا نزدیکی مرز ۴ میلیونی افت کرد. روز یکشنبه سکه ۱۹۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و روی عدد ۴ میلیون و ۱۵۰ هزار تومان قرار گرفت. در ساعات انتهایی روز دلار نیز تا کانال ۱۳ هزار و ۷۰۰ تومان پایین رفت.