تنها چند ساعت قبل از آغاز تحریمهای آمریکا علیه صنایع نفت تهران و بانک مرکزی این کشور، دیپلماتهای اروپایی به «فایننشال تایمز» گفته بودند که طرح کانال مالی ویژه تا قبل از تحریمهای آمریکا آماده نخواهد شد. توافق همچنان در بسیاری از جزییات به دست نیامده است و این شامل محل استقرار این سامانه مالی است. چرا که همه کشورهای اروپای نگرانند با پذیرش میزبانی این مکانیزم، واشنگتن را از خودشان برنجانند. کشورهای اروپایی ضرب الاجل رسمیای برای ارائه طرح خود تعیین نکردهاند، اما دیپلماتها امیدوار بودند این مکانیزم قبل از اعمال مجدد تحریمهای آمریکا علیه ایران به تصویب رسیده باشد؛ امیدواری که به نتیجه نرسید تا
دولت ترامپ قرار است تحریمهای بیشتری علیه بانکهای ایرانی اعمال کند و سامانه سوئیفت را نیز مجبور کرده که به تهدیدهای آمریکا تن داده و ارتباط ایران با سامانه تراکنشهای بین المللی را قطع کند. این کمپانی که در بلژیک مستقر است، روز گذشته به سوالات فایننشال تایمز پاسخ نداده و از هرگونه اظهار نظر در این خصوص سرباز زده است. سوییفت از اینکه با تحت قوانین جدید آمریکا در صورت عدم تبعیت از آنها با جریمههای سنگین روبه رو شود واهمه دارد.
دیتر کمپ رییس شرکت BDI که یکی از اصلیترین کسب و کارهای مدیریتی در آلمان است در گفتوگو با «فایننشال تایمز» با اشاره به ترس اروپاییها از تاثیرات بی ثبات کننده تصمیم یکجانبه آمریکا بر سیاست آنها گفته آمریکا با استفاده از اهرمهای اقتصادی برای رسیدن به اهداف سیاسی روابط بین المللی و شراکتهای فرا آتلانتیکی را تیره کرده است.
یکی از دیپلماتهای اروپایی نیز در این باره گفته: تلاشهای اتحادیه اروپا برای ایجاد مکانیزم مالی ویژه موسوم به SPV برای تسهیل واردات و صادرات با ایران به یک جاهایی رسیده است، اما هنوز تلاش بیشتری نیاز است.
یکی از مقامات وزارت خزانه داری فرانسه نیز به این رسانه گفته: ما در حال حاضر فعالانه بر روی این مکانیزم، مکان قرارگیری، اینکه چه کسانی مشارکت خواهند کرد و آغاز فرآیند ثبت نام ان کار میکنیم.
او گفت: گزینههای خوبی برای میزبانی این مکانیسم روی میز است. قطعا زمان بسیار سختی است و باید پیچیدگیها و حساسیت آن را نیز در خصوص تبعات ژئوپلتیکی این تصمیم در نظر داشت. پیشرفت کار بسیار روان و عملیاتی است.
دیپلماتهای اروپایی به به مجله اینترنتی «فایننشال تایمز» گفته اند که طرح این مکانیزم در سطح وزرای مالی و خزانه داری در حال مذاکره است. وزرای دارایی اتحادیه اروپل قرار است روز سه شنبه در بروکسل نشستی داشته باشند؛ اگرچه مذاکره درباره SPV در دستورکار رسمی متتشر شده این نشست قید نشده است.
استیو منوچین وزیر خزانه داری آمریکا روز جمعه همه امیدها درباره احتمال معاف شدن سوییفت از تحریمهای جدید آمریکا را نقش بر آب کرد. او گفت: خزانه داری آمریکا قویا از قدرت خود استفاده کرده و به سوئیفت هشدار میدهد که روابطش را با بانکهای ایران قطع کند. این اتفاق باید با توجه به امکانات تکنولوژیکی هرچه زودتر رخ داد تا از اعمال تحریمها بر این سامانه جلوگیری به عمل آید.
«فایننشال تایمز» نوشته اروپاییها از آمریکا خواسته بودند دست کم یک بانک برای انتقال موارد بشردوستانه باز بماند. منوچین گفت: تراکنشهای بشردوستانه به شرکتهایی که در لیست تحریمها قرار ندارند میتواند از طریق سوئیفت انجام شود.
منوچین هیچ بانکی را برای این منظور معرفی نکرد. اروپاییها از نزدیک شدن به بانکهای ایرانی با توجه به اینکه آمریکا هیچ بانکی را معرفی نکرده است میترسند. آنها نگرانند که بانکی که انتخاب میکنند مد نظر آمریکا نباشد.
یک دیپلمات اروپایی در این باره گفته ما باید بفهمیم و مطمئن شویم که معافیت کمکها و تراکنشهای بشر دوستانه از طریق کدام بانک قابل قبول است.
تراکنشهای بشر دوستانه شامل موارد مربوط به غذا و داروست.
تحلیلگران ایرانی بر این باورند که فارغ از تصمیم سوئیفت، بانک خای بزرگ جهان بعید است که از ترس جریمههای سنگین آمریکا تن به برقراری رابطه مالی با ایران بدهند. بانکهای بزرگ بین المللی حتی بعد از برداشته شدن تحریمها به واسطه برجام نیز به واسطه همین نگرانی از برقراری هر گونه رابطه مالی با ایران سرباز زده بودند.
با وجود ابهامات مربوط به تراکنشهای مالی، ترامپ امروز دور دوم تحریمهای خود علیه ایران را در حالی آغاز کرده که
هشت کشور (ترکیه، تایوان، کره جنوبی، ایتالیا، یونان، چین، هند و ژاپن) به طور موقتی از معافیت برخوردار شدهاند. در نظر گرفتن معافیت همزمان با آغاز تحریمها برای کاهش تاثیرهای آن بر قیمت نفت و ضربه زدن به اقتصاد آمریکاییها انجام شده است.
روزنامه «نیکی» که یک رسانه ژاپنی است در گزارشی نوشت: تحریمهای آمریکا علیه صنایع نفتی ایران آغاز شده، اما بانکهای خریدار نفت آسیایی از تحریمها معاف شدهاند.
این رسانه با اشاره به معافیت ژاپن از تحریمهای نفتی آمریکا به همراه هفت کشور دیگر نوشت: این کشورها از اعلام کردهاند که قادر نیستند خرید نفتشان را از ایران به سرعت قطع کنند. هند اعلام کرده تا پایان ماه مارس سال آینده نمیتواند از ایران نفت نخرد.
مایک پمپئو روز گذشته در مصاحبه با فاکس نیوز گفت: تحریمها برای ایجاد ممانعت بر سر راه بزرگترین حامی دولتی تروریسیم و تامین مالی حملات تروریستی در خارج از مرزهایش طراحی شده است.
دولت آمریکا ایران را به استفاده از ارز خارجی حاصل از فروش نفت برای توسعه برنامه هستهای و موشکی و حمایت از تروریسم محکوم میکند و در عین حال از هفتم آگوست، بخشهای مربوط به فلزات و اتومبیل را تحت تحریم قرار داده است.