برای دورزدن تحریم های نفتی چه کنیم؟

 رویداد۲۴ آمریکا اردیبهشت‌ماه از برجام خارج شد و تیر تحریم‌های خود را به سمت ایران روانه کرد. بر این اساس، دونالد ترامپ - رییس جمهور آمریکا - برای حذف نفت ایران از بازار‌های جهانی راهکار‌های مختلفی از جمله تهدید مشتریان نفتی ایران، افزایش تولید دیگر اعضای اوپک برای جبران کاهش در بازار و حتی برداشت از ذخایر استراتژیک خود را در دستور کار قرار داد. با این حال بسیاری از تحلیل‌گران، حذف نفت ایران از بازار‌های جهانی را نشدنی دانسته و آن را رویای تعبیرنشدنی آمریکا قلمداد کرده اند.

از سوی دیگر تاکنون اروپا از آمریکا تبعیت نکرده و بار‌ها پای میز مذاکرات نفتی با ایران نشسته است. مذاکراتی که به گفته معاون وزیر نفت، روند بسیار خوبی را طی کرده است. در این راستا کارشناسان راهکار‌های مختلفی را برای دور زدن تحریم‌های نفتی ایران ارائه کرده‌اند که نرسی قربان - کارشناس ارشد حوزه انرژی - یکی از این راهکار‌ها را خرید و فروش نفت ایران با یورو به‌جای دلار عنوان کرد.

قربان با تاکید بر این که قیمت نفت پیش‌بینی ناپذیر است، اظهار کرد: نوسان این روز‌های قیمت نفت از مسائل سیاسی و هم‌چنین به‌هم خوردن عرضه و تقاضا در بازار جهانی ناشی است. عرضه و تقاضا در بازار همواره حرف اول را می‌زند و تنش‌های سیاسی هم از اهمیت زیادی برخوردارند. برای مثال زمانی که آمریکا اعلام کرد ممکن است اجازه دهد تعدادی از کشور‌ها فرآیند خرید از نفت ایران را ادامه دهند، این موضوع به کاهش قیمت نفت در بازار جهانی کمک کرد. یا این جمله که اگر در خلیج فارس تنش جنگی ایجاد شود، در بازار جهانی نفت مشکل ایجاد خواهد شد. هم‌چنین بررسی بورس آمریکا نشان می‌دهد افت برخی سهام‌ها باعث کاهش قیمت نفت می‌شود. به‌عبارت دیگر همه مسائل به یکدیگر مرتبط هستند.

این کارشناس ارشد حوزه انرژی درباره آینده بازار نفت گفت: تولید نفت ایران هیچگاه به صفر نخواهد رسید. باید بررسی کرد آیا در مقابل کاهش نفت ایران، دیگر تولیدکنندگان نفت مانند عربستان، روسیه و... افزایش تولید داشته‌اند و کمبود ایران را جبران کرده‌اند یا خیر. البته در حال حاضر در بازار تعادل وجود دارد و اگر رشد جهانی طبق گفته بانک جهانی کاهش یابد، تقاضا برای فراورده‌های نفتی کم می‌شود و زمانی که تقاضا برای فرآورده‌های نفتی کاهش یابد، تقاضا برای نفت هم کاهش خواهد یافت؛ بنابراین در سال‌های آینده بازار با رکود مواجه خواهد شد. برعکس، برخی تحلیل‌گران بر این باورند که رشد جهانی افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین تقاضا برای فراورده‌های نفتی و درنتیجه نفت هم افزایش پیدا خواهد کرد.

قربان در ادامه درباره تصمیم مشتریان نفت ایران برای ادامه خرید نفت از ایران توضیح داد: بررسی شرایط فعلی نشان می‌دهد که جای امیدواری در آینده وجود دارد. تحریم‌های کنونی، تحریم‌های آمریکا است نه تحریم‌های سازمان ملل. این کشور با سیستم مکانیزم مالی که در اختیار دارد که شامل دلار و بانک‌ها می‌شود، سعی می‌کند مانع فعالیت نرمال ایران در بازار نفت شود.

به اعتقاد این کارشناس، مشکل اصلی نفت ایران در آینده پرداخت پول است؛ اگر اروپا بتواند در آینده مکانیزمی در نظر بگیرد که از دلار جدا باشد و بتوان با یورو خرید و فروش نفت ایران را انجام داد، کمک بسیاری می‌کند و مساله حل می‌شود، اما اگر نتواند چنین مکانیزم مالی و عملیاتی را ایجاد کند، موضوع فرق می‌کند.

این تحلیلگر حوزه انرژی تاکید کرد: همه این موضوعات بعد از تاریخی که قرار است تحریم‌ها آغاز شوند، مشخص می‌شود و اروپا هم تاکنون نقشه‌های خود برای نحوه برقراری تعاملات نفتی با ایران را اعلام نکرده است.