رویداد۲۴ در یک صبح زمستانی در شفیلد انگلیس، «آلن ملوی»، یک عکاس آماتور و علاقهمند به هواپیماها از پنجره آشپزخانه خود به بیرون نگاه کرد و متوجه یک دنباله بزرگ در آسمان شد. او نمیدانست به صورت اتفاقی قرار است یک سفر محرمانه و حساس رییس جمهور آمریکا به مناطق جنگ زده را افشا کند.
شش ساعت قبل از کشف آلن ملوی، رییس جمهور آمریکا و همسرش «ملانیا ترامپ» به طور محرمانه کاخ سفید را برای یک سفر سرزده به عراق ترک کرده بودند.
«ملوی» درباره تجربه خود به سی ان ان گفته من دنباله هواپیما را دیدم که به سمت من میآمد و فکر کردم انتهای این دنباله چه میتواند باشد. با دوربین منظرهیاب به هواپیما نگاه کردم و میدانستم که ارزش عکسبرداری دارد و یک هواپیمای عادی نیست.
این دقیقا زمانی بود که این مدیر بازنشسته آی تی که تقریبا ۴۰ سال از عمر خود را صرف تماشای آسمان کرده بود میدانست که به چیزی منحصر به فرد نگاه میکند. او به رنگ نقش روی هواپیما توجه کرد و میدانست عادی نیست.
«ملوی» گفته کاملا شگفت زده شده بودم. میدانستم که این هواپیما یکی از دو هواپیمای VC-۲۵ است. هیچ ایدهای نداشتم که چه کسی ممکن است درون این هواپیما باشد، اما میدانستم که حتما آدم مهمی است.
به گزارش رویداد۲۴ VC-۲۵ یک مدل اصلاح شده بویینگ ۷۴۷-۲۰۰ است که برای پرواز رییس جمهور آمریکا مورد استفاده قرار میگیرد. تنها دو عدد از این هواپیما در جهان موجود است که هر دو به عنوان هواپیمای «ایر فورس وان» مورد استفاده قرار میگیرد.
«ملوی» این تصویر را در شبکه اجتماعی فلیکر به اشتراک گذاشت تا ببیند آیا کس دیگری هم به این هواپیما توجه کرده یا خیر؟ در حالی که برخی کاربران توجهشان جلب شده بود برخی دیگر مشکوک بودند و به ملوی میگفتند این هواپیمای رییس جمهور آمریکا نیست چرا که در یکی سایتهای تخصصی ردیابی هواپیماها، عنوان هواپیمای باری برای آن استفاده شده است.
«ملوی» در این باره گفته تنها چیزی که میدانستم این بود که میدانستم چه چیزی دیدهام. این هواپیمایی که من از آن عکس گرفته بودم یک VC-۲۵ بود که تنها دو عدد از آن در جهان وجود دارد. این تمام چیزی است که من میتوانم بگویم. این هم عکسی که گرفتم!
این عکس به سرعت به توییتر راه پیدا کرد و در معرض گمانهزنیها قرار گرفت. بسیاری از گمانهزنیها متوجه احتمال سفر ترامپ به عراق یا افغانستان بود.
تنها چند ساعت بعد از عکسبرداری ملوی از هواپیمای ترامپ با استفاده از یک کنون دی-۷ (conon 7D) این هواپیما به طور محرمانه در پایگاه الاسد در غرب بغداد فرود آمد تا رییس جمهور و همسرش از نیروهای آمریکایی در این پایگاه دیدن کنند. حتی ترامپ در سخنرانی خود تاکید کرد که این سفر برای حفظ امنیت مخفیانه انجام شده است.
او در جمع سربازان آمریکایی در عراق گفت: شما نمیدانید ما چطور با یک هواپیمای تاریکی که همه پنجرههای آن بسته است و هیچ نوری ندارد به این جا آمدهایم. من تا امروز چنین چیزی ندیده بودم. برای این سفر سه تا چهار هفته برنامه ریزی شده بود.
«جاناتان وکرو» مامور سابق سرویسهای مخفی که تاکنون بارها سفر به مناطق جنگی در دورههای مختلف ریاست جمهوری آمریکا از جمله سفر باراک اوباما به افغانستان را هماهنگ کرده گفته عکس از هواپیمای رییس جمهور و پست شدن آن در توییتر یک رخنه امنیتی نیست، اما نگران کننده است و درسی است که باید گرفته شود.
او گفته در عصر شبکههای اجتماعی، این نشانگر آسیبپذیری سرویسهای مخفی و نظامیای است که باید بیشتر به آینده نظر داشته باشند. نقشه سرزمینهای جدید باید با در نظر گرفتن تهدید و آگاهی ناشی از شبکههای اجتماعی ترسیم شود.
روز کریسمس سال ۱۳ نفره نشست مطبوعاتی با خبرنگارانی که با دقت انتخاب شده بودند، پر شده بود. همه قسم خورده بودند که اسرار را حفظ کنند. این یک سنت و توافق دیرینه بین کاخ سفید و خبرنگاران قدیمی است که درباره سفرهای خارجی محرمانه تا زمانی که کاخ سفید اجازه نداده هیچ خبری منتشر نشود. حتی در صورتی که سفر تمام شده باشد یا رییس جمهور به آمریکا برگشته باشد.
همین که زمزمهها در توییتر بالا میگرفت بیشتر مشخص میشد که ترامپ سفری به خاورمیانه داشته است. به همین دلیل کاخ سفید اجازه انتشار خبر را به خبرنگاران داد. با این مجوز، خبرنگاران مجاز بودند که بسیاری از این سوءظنها را تایید کرده و پرده از راز سفر رییس جمهور به پایگاه هوایی الاسد بردارند.
در سالهای اخیر ترکیب اینترنت، عکسهای ماهوارهای ارزان، دوربینهای قدرتمند و تقاضای اطلاعات در بازار اقتصاد جهانی به آماتورها ابزارهای قدرتمندی برای رصد تحولات داده است. ابزارهایی که همین چند دهه پیش تنها در دست ماموران اطلاعات نظامی و جاسوسهای دولتی بود.
ترکیب دوربین کنون D-۷، وبسایتهای ردیابی هواپیماها و عکسهای ماهوارهای در شبکههای اجتماعی به آماتورها اجازه میدهد به ژورنالیست و جاسوس تبدیل شوند. حافظان دسترسی آزاد به اطلاعات میگویند وظیفه آنها اطلاعرسانی و پاسخگو نگه داشتن دولت است.
یکی دیگر از نمونههای اقدام اطلاعاتی به استفاده از دسترسی آزاد به اطلاعات در سال ۲۰۱۱ رخ داده بود. عملیاتهای هوایی ناتو در لیبی به این دلیل که هواپیماهای نظامی فراموش کرده بودند فرستندههای خود را خاموش کنند لو رفته بود.
سه سال بعد در سال ۲۰۱۴ نیز، یک وبلاگ نویس بریتانیایی به نام الیوت هیگینز در وبسایت خود تصاویری را کنار هم قرار داده بود که در نهایت دخالت روسیه در سقوط هواپیمای مالزی بر فراز اکراین که به کشته شدن ۲۹۸ تن منجر شد را ثابت میکرد.
در نوامبر امسال، کاترین دیل محقق یک موسسه مطالعات بین المللی در مونتری کالیفرنیا با استفاده از تصاویر ماهوارهای موجود در بازار سانفرانسیسکو که به منظور شمارش زیردراییهای چینی از آن استفاده میشود مشخص کرد چینیها احتمالا بیشتر از آن چیزی که تحلیلگران قبلا معتقد بودند، موشکهای بالستیک مسلح به سلاح هستهای در اختیار دارند.
در اوایل دسامبر امسال بعد از اینکه نیروهای روسیه قایقهای اکراینی را در دریا توقیف کرده و خدمه آن را بازداشت کردند، نیروی هوایی آمریکا در اکراین مستقر شد تا اقدامات روسیه را از نزدیک رصد کند.
واتکینز که یک کارشناس عکسبرداری کانادایی است مسیر پرواز نیروهای هوایی آمریکا را دنبال کرد و افشا کرد که در واقع این هواپیماها هرگز به نیروهای روسی در سرزمین اکراین نزدیک نشده اند.
در سال ۲۰۱۱ یک مشاور آی تی در پاکستان در توییتر خود از پرواز هلیکوپترهایی بر فراز خانهاش خبر داد که دقایقی بعد مشخص شد هلیکوپترهای نظامی آمریکا بوده که برای کشتن اسامه بن لادن در نزدیکی خانه او اعزام شده بودند.