کلید دمشق در دست مسکو/ خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه چه تاثیری بر معادلات منطقه دارد؟

رویداد۲۴زینب غبیشاوی: احتمالا یکی از غیرقابل پیش‌بینی‌ترین اتفاقات نظامی در منطقه، خروج آمریکا از سوریه بود؛ اتفاقی که گویا در کاخ سفید هم برسر آن توافقی وجود نداشت؛ نیروهای نظامی در حالی از سوریه خارج می‌شدند که منابع آگاه از نشست محرمانه جان بولتون مشاور امنیت ملی ترامپ برای اطمینان دادن به شرکای آمریکا در منطقه در مورد عدم خروج نیروهای آمریکایی از سوریه تا زمان خروج ایران خبر داده می‌دادند!

اسرائیل هم همچون بولتون از این خبر ناگهانی تعجب کرده بود. یکی از مقامات ارشد اسراییلی درباره خروج آمریکا از سوریه گفته بود «ترامپ با این کار اساسا کلید سوریه را به ولادیمیر پوتین تقدیم کرده است. مشکل اینجاست که آن را رایگان و بدون هیچ چشمداشتی تقدیم کرده است.»

آمریکا در حالی نیروهای نظامی‌اش را از سوریه خارج می‌کند که کارشناسان معتقدند چهار ضلعی روسیه، ترکیه، اسرائیل و ایران در تلاش هستند تا خلاء قدرت را پر کنند؛ کدام‌یک موفق‌تر خواهند بود؟

محسن جلیلوند کارشناس مسائل بین‌الملل به رویداد۲۴ گفته نیرو‌های نظامی آمریکا در سوریه ۲ هزار نیرو بود و اصلا حضور این تعداد نیرو در سوریه از چندان اهمیتی برخوردار نبود که خروج آن‌ها بخواهد دارای اهمیت باشد یا بخواهد آمریکا را دچار مشکل کند. معتقدم آمریکا کنترل سوریه را به دست اسرائیل، روسیه و ترکیه سپرده و به نوعی میان آن‌ها تقسیم کار کرده است تا آن‌ها بتوانند شرایط را در سوریه مدیریت کنند.

خروج نیروهای نظامی آمریکا از سوریه اهمیتی برای آمریکا ندارد

این کارشناس بین الملل با بیان اینکه خروج ۲ هزار نیروی آمریکایی از سوریه تاثیری در نقش ایران در این کشور ندارد، تصریح کرد: ایران پیش از خروج آمریکا هم نقش خود در سوریه را ایفا می‌کرد، زیرا همواره هماهنگی و ارتباط خوبی را با روسیه و ترکیه دارد؛ بنابراین پررنگ یا کم رنگ شدن نقش ایران در سوریه ارتباطی با خروج نیرو‌های آمریکایی ندارد.

تصمیم خروج نظامیان آمریکا از سوریه اصلا عجولانه نبود/ درگیری و تنش‌‌ها در سوریه طبیعی است

جلیلوند معتقد است خروج نیرو‌های آمریکایی از سوریه به هیچ عنوان یک تصمیم عجولانه نبوده است، این تصمیم هرچند که از قبل گرفته شده است، اما به طبع مخالفانی را هم دارد.

او با اشاره درگیری‌های نظامی اخیر پس از خروج آمریکا گفته درگیری‌های روز گذشته در سوریه بسیار طبیعی است و تا زمانی که این چند کشور بتوانند خود را با شرایط وفق بدهند این درگیری‌ها و اتفاق‌ها ادامه دارد. این درگیری‌ها تا زمانی که موقعیت بشار اسد و قانون اساسی این کشور به طور دقیق مشخص نشود طبیعی است، درست مانند شرایط عراق که تا چند سال درگیری و تنش‌ها ادامه داشت و اکنون بعد از گذشت چند سال عراق به یک ثبات رسیده است.

منافعی که ترکیه و اسرائیل در سوریه دنبال می‌کنند، متفاوت است

این کارشناس بین‌الملل با اشاره به اینکه منافعی که ترکیه در سوریه دنبال می‌کند با منافعی که اسرائیل دنبال می‌کند متفاوت است، گفت: با توجه به اینکه منافعی که این دو کشور دنبال می‌کنند متفاوت است، طبیعی است که تاکنون باهم برخوردی نداشته باشند و در این بین به نظرم حکمیت میان همه طرف‌ها با روسیه است. در منطقه نیز معتقدم همه منافع خود را دنبال می‌کنند و هیچ‌کس دست بالا را ندارد و گردش قدرتی که صورت می‌گیرد به منافع کشور‌ها بستگی دارد. در سوریه نیز به نظرم توافق میان آمریکا و روسیه صورت گرفته تا روسیه مدیریت سوریه را بر عهده داشته باشد.

قاسم محبعلی مقام پیشین وزارت امور خارجه ایران گفته تصمیم ترامپ تابعی از وضعیت داخلی آمریکا و مسائلی همچون دیوارکشی در مرز مکزیک، پرونده فساد اخلاقی ترامپ، پرونده دخالت روسیه در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ و... باشد تا او با متمسک شدن به این مسئله بخواهد از آن برای معامله و چانه‌زنی استفاده کند.

محبعلی درخصوص تاثیر این مسئله بر وضعیت میدانی و سیاسی بحران سوریه می‌گوید: بی‌تردید خروج نظامی امریکا از سوریه اثرگذار است و می‌تواند مورد حمایت ترک‌ها باشد و بیشترین طرفی که از این مسئله، سود می‌برد، ترکیه است زیرا بیشترین نگرانی ترکیه، حمایت ایالات متحده از کردها و آموزشی بود که نیروهای امریکایی به آنها می‌دادند چراکه این کردها پیوند و همبستگی زیادی با پ‌ک‌ک داشتند.

محبعلی با تاکید بر اینکه قطعا اسرائیل علاقه‌مند به خروج نظامی امریکا از سوریه نیست ولی باید با این واقعیت کنار بیاید، گفته ما باید به منافع استراتژیک ایالات متحده و اسرائیل و همچنین نزدیکی ترامپ و نتانیاهو توجه داشته باشیم و شاید با توجه به این نزدیکی و روابط درهم پیچیده امریکا و اسرائیل، شاید بتوان گفت ترامپ با تنها کسی که در این باره مشورت و گفت‌وگو کرده است، نتانیاهو بوده باشد.

به گزارش رویداد۲۴ سال گذشته چند بار به نخست‌وزیر اسرائیل هشدار داده شد که دولت ترامپ گزینه خروج نظامیان از سوریه را روی میز دارد و هر لحظه امکان اجرای آن وجود دارد. روسای ارتش و اطلاعات اسراییل احتمال می‌دادند که ترامپ بهانه‌ای برای بیرون کشیدن خود از بحران سوریه دست‌وپا کند. نتانیاهو طی یک سال گذشته تمام فشاری را که می‌توانست بر دولت آمریکا وارد کرد تا از لغو یا تعویق این تصمیم اطمینان یابد. اما او به تازگی دریافت که تمام امیدهایش به یاس بدل شده است.