از راست به چپ: کالاهان، ژیسکار دستن، کارتر و اشمیت در کنفرانس گوادلوپ
رویداد۲۴ کنفرانس ورشو که به ابتکار آمریکا امروز و فردا (۲۴ و ۲۵ بهمن) در لهستان برگزار می‌شود قرار است گردهمایی مقامات ارشد کشورهای جهان برای ایجاد یک اجماع بین الملل علیه ایران باشد. سرلشکر باقری فرمانده ستاد کل نیروهای مسلح ایران گفته در نشست سخنی علیه ایران گفته نخواهد شد، با این حال فشار آمریکا علیه ایران تا حدی است که نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از آینده داشت. تحریم‌های سیاسی و اقتصادی آمریکا علیه ایران به بالاترین حد خود رسیده است.
به گفته برخی رسانه‌های نزدیک به کنگره آمریکا، ۳۰ کشور تا کنون برای حضور در این نشست اعلام آمادگی کرده‌اند.
محمود صادقی نماینده مجلس ایران در توییتر خود کنفرانس ورشو را با کنفرانس گوادلوپ مقایسه کرده و نوشته همانطور که کنفرانس گوادلوپ نتوانست مانع پیروزی انقلاب شود، قمار ورشو نیز نتیجه‌ای جز باخت برای دونالد ترامپ نخواهد داشت.
اما کنفرانس گوادلوپ چه بوده است؟
نشست گوادلوپ جلسه‌ای بود که از ۴ تا ۷ ژانویه ۱۹۷۹/ ۱۴ تا ۱۷ دی ۱۳۵۷، میان رؤسای دولت ۴ قدرت اصلی بلوک غرب یعنی آمریکا، انگلستان، فرانسه و آلمان غربی در جزیره گوادلوپ در دریای کاراییب برگزار شد و یکی از موضوعات اصلی آن بررسی وضعیت بحرانی ایران در واپسین روز‌های انقلاب اسلامی ایران بود.
در این جلسه، جیمی کارتر رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، جیمز کالاهان نخست‌وزیر بریتانیا، هلموت اشمیت صدراعظم آلمان غربی و ژیسکار دستن رییس جمهور فرانسه حضور داشته‌اند. اعضای این نشست طی همین جلسه به این نتیجه رسیدند که هیچ راهی برای نجات وضعیت محمدرضا شاه وجود ندارد و اگر او به عنوان شاه ایران به کارش ادامه دهد جنگ داخلی خونینی به راه خواهد افتاد که نتیجه آن چیزی جز مداخله نظامی شوروی نخواهد بود.
سران چهار کشور غرب در این نشست پیشنهاد خروج شاه از ایران در اسرع وقت را تصویب کردند. بعد از این نشست، اعتراضات و تظاهرات‌ها علیه رژیم پهلوی شدت گرفت. با پایان کنفرانس، رژیم شاه نیز سقوط کرد.
واشنگتن پست پنجم ژانویه ۱۹۷۹ (۱۵ دی ۱۳۵۷) در گزارشی درباره نشست گوادلوپ نوشته بود: کارتر در این نشست حاضر شده تا حمایت کامل خود از
محمدرضا شاه پهلوی را اعلام کند. این نشست همزمان با سفر شاه به اقامتگاهش در شمال ایران برگزار شده و بسیاری بر این باورند که این سفر مقدمه خروج شاه از ایران است. به طور رسمی کاخ سفید و وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده‌اند که از برنامه‌های شاه اطلاعی ندارند.
جیمی کارتر بعد‌ها در خاطراتش نوشته بود که او در آن جلسه حمایت بسیار کمی از شاه از رؤسای ۳ دولت دیگر مشاهده کرده و همگی آن‌ها متفق‌القول بوده‌اند که شاه باید در سریعترین زمان ممکن از ایران خارج شود.
اما ژیسکار دستن در مصاحبه با روزنامه توس در سال ۱۳۷۷ گفته بود که «تنها کشوری که در این جلسه زنگ خاتمهٔ حکومت شاه را به صدا درآورد نمایندهٔ آمریکا بود و معتقد بود وقت تغییر رژیم ایران است به‌طوری‌که همهٔ ما متحیر و متعجب شدیم. چون تا آن‌جا که ما مطلع بودیم آمریکا پشتیبان حکومت وقت ایران بود…»
به گفتهٔ او جیمی کارتر در این جلسه اصرار داشت که هیچ امیدی به بقای حکومت شاه نیست و او از این حکومت حمایت نخواهد کرد و احتمال برقراری یک حکومت نظامی را می‌داد و نخست‌وزیر انگلیس نیز با کارتر در مورد لزوم خروج شاه از ایران هم‌عقیده بود، ولی او و هلموت اشمیت به یک تحول صلح‌آمیز امید داشته و از نظریه آمریکایی‌ها غافلگیر شده بودند.
محمدرضا پهلوی پس از ترک ایران، یک بار هم گفته بود که کارتر مذاکرات محرمانه سران غرب در گوادالوپ را که قرار بود دربارهٔ چین و شوروی باشد به بحث دربارهٔ ناآرامی‌های ایران تبدیل کرده بود و نظر موافق شرکت کنندگان را به رفتن وی از ایران جلب کرده بود.
بی بی سی در گزارشی که ژوئن ۲۰۱۶ منتشر شده درباره دو هفته از ماه ژانویه که در آن آمریکا به طور محرمانه با آیت الله خمینی در ارتباط بوده توضیحاتی ارائه شده است. در این گزارش به کنفرانس گوادلوپ نیز اشاره شده و گفته شده کارتر در جریان این نشست تصویری آرمانی از جمهوری اسلامی برای سران کشورهای غربی حاضر در جلسه ترسیم کرده است: ایرانی آزاد از سلطه شوروی، بی طرف و حتی دوست آمریکا که قصد صدور انقلاب و قطع جریان نفت به غرب را ندارد.
بسیاری از ناظران نشست گوادلوپ را سرآغاز سقوط شاه می‌دانند. فرانس۲۴ در یادداشتی درباره این نشست نوشته گوادلوپ به این دلیل زمینه سقوط شاه را فراهم آورد که چهار کشور غربی در آن به این نتیجه رسیدند که حمایت‌هایشان را از شاه بردارند.