رویداد۲۴ بریتانیا در اقدامی عجیب به نازنین زاغری، زندانی دوتابعیتی ایرانی-بریتانیایی در ایران حفاظت دیپلماتیک اعطا کرده است. بر اساس گزارش رسانه‌های بریتانیایی، این اولین بار در تاریخ است که از چنین ابزاری برای حفاظت از یکی از شهروندان بریتانیایی در خارج از کشور استفاده شدهاست.
به این ترتیب با اعطای حفاظت دیپلماتیک، پرونده زاغری از یک موضوع کنسولی به یک موضوع سیاسی بین دولت‌های تهران و لندن تبدیل خواهد شد.
به گزارش رویداد۲۴ سه سال پیش زاغری در فرودگاه تهران در حالی که قصد خروج از کشور را داشت بازداشت شد. جرمی هانت وزیر خارجه بریتانیا گفته این اقدام یک قدم دیپلماتیک مهم بوده که به تهران این سیگنال را مخابره میکند که رفتارش کاملا غلط است.
او گفته بعید است که حفاظت دیپلماتیک هم معجزه و کند یک شبه جواب بدهد؛ اما به همه جهان نشان می‌دهد که نازنین بیگناه است و انگلیس زمانی که با یکی از شهروندانش ناعادلانه برخورد می‌شود، سکوت نخواهد کرد.
هانت گفته نازنین زاغری سال گذشته را در زندان ایران گذرانده در حالی که از فرزند و همسرش دور بوده است بنابراین «ما سخت تلاش کردیم تا او را آزاد کنیم، اما با وجود تلاش‌های پرتکرار ما، موفقیتی حاصل نشد. در نتیجه امروز انگلستان تصمیم گرفت که یک اقدام شدیدا غیر معمول را امتحان کند و به نازنین زاغری حفاظت دیپلماتیک بدهد.»
هانت همچنین گفته اعطای حفاظت به این معناست که دولت بریتانیا رسما معتقد است ایران تعهداتش را در قوانین بین المللی نسبت به رفتار با نازنین انجام نداده و موضوع نازنین زاغری یک مساله بین دولت‌ها خواهد بود.
تفاوت حفاظت دیپلماتیک با مصونیت دیپلماتیک
حفاظت دیپلماتیک با مصونیت دیپلماتیک متفاوت است. بر اساس کنوانسیون وین، مصونیت دیپلماتیک تنها به دیپلمات‌های خارجی کشور‌ها اعطا می‌شود تا از هر گونه بازجویی و بازداشت دیپلمات‌ها توسط دول خارجی جلوگیری شود.
حفاظت دیپلماتیک در واقع به طور بالقوه راه را برای انگلیس جهت اقدام حقوقی علیه ایران باز میکند. با این وجود این اقدام انگلیس گزینه‌های قانونی و دیپلماتیک جدیدی از جمله شکایت به سازمان ملل و دادگاه بین المللی لاهه را در اختیار انگلیس قرار می‌دهد.
حفاظت دیپلماتیک دست دفتر مشترک المنافع برای در خواست دسترسی کنسولی به نازنین زاغری در زندان را باز میکند. بر اساس قوانین بین المللی، انگلیس تنها می‌تواند به شهروند دو تابعیتی خود حفاظت دیپلماتیک اعطا کند و قادر نیست مصونیت دیپلماتیک به شهروندی که تابعیت بریتانیایی او زیرمجموعه تابعیت دوم اوست اعطا کند.
ایران تابعیت دوم شهروندانش را به رسمیت نمی‌شاسد و در نتیجه بار‌ها از پاسخ به درخواست‌های انگلیس برای دیدار‌های کنسولی با زاغری سرباز زده است. مساله زاغری یکی از مسائل کلیدی سفر هانت به تهران در ماه نوامبر بود.
هانت گفته ایران یک تمدن قدیمی است. ما می‌دانیم در ایران کسانی هستند که بی عدالتی این وضعیت را درک می‌کنند. هیچ دولتی نباید از افراد بیگناه برای اهرم‌های دیپلماتیک استفاده کند و در نتیجه من از ایران می‌خواهم که این زن بیگناه را آزاد کند تا نزد خانواده اش برگردد.
دی ماه امسال عباس جعفری دولت آبادی دادستان تهران حکم نازنین زاغری را سنگین خوانده و گفته خانم نازنین زاغری و چند نفر دیگر محکومانی هستند که به جرایم سنگینی محکوم شده‌اند و یکی از سنگین‌ترین اتهامات را دارند.
وی خطاب به برخی کشور‌های غربی که مدعی هستند در کوچکترین مسایل حقوق این افراد رعایت نمی‌شود، گفت: مطابق گزارشی که شب گذشته گرفتم، در تماس با خانواده، اعطای مرخصی و امکانات پزشکی، بیشترین توجهات نسبت به این نوع محکومین و متهمان صورت می‌گیرد.
به گزارش رویداد۲۴ دادستان تهران طرح این ادعا‌ها را صرفا به منظور غرض ورزی و تحت الشعاع قرار دادن نظام قضایی ایران دانست و گفت: قاضی مقیم در زندان هم برای جرایم عمومی و هم امنیتی حضور دارد و مرتب با این افراد ملاقات و دیدار می‌شود و از لحاظ تماس تلفنی، ملاقات با خانواده و استفاده از امکانات پزشکی حتی درمان در خارج از زندان، در بهترین وضعیت قرار دارند.
هانت در اظهارات خود بار‌ها مدعی شده ایران نازنین زاغری را برای استفاده ابزاری به عنوان اهرم رسیدن به اهداف سیاسی خود بازداشت و زندانی کرده است. پیش از این نیز برخی رسانه‌های بریتانیایی از تلاش ایران برای دریافت بدهی ۵۰۰ میلیون پوندی خود از انگلستان در ازای آزادی زاغری سخن گفته‌اند. ادعایی که توسط سخنگوی وزارت خارجه ایران تکذیب شد.
اعطای حفاظت دیپلماتیک به این شهروند دو تابعیتی که به گفته مقامات قضایی ایران، حکم سنگینی در اقدام علیه امنیت ملی دارد، در کنار سناریو‌هایی که پیش از این توسط دولت بریتانیا علیه ایران مطرح شده بود، نشان دهنده اهمیتی است که زاغری برای دولت بریتانیا دارد. چرا که او تنها زندانی دو تابعیتی ایرانی-بریتانیایی در زندان‌های ایران نیست.
به گزارش رویداد۲۴ کمال فروغی ابری، شهروند دو تابعیتی بریتانیایی، ایرانی نیز در سال ۱۳۹۱ در ایران بازداشت شد و به جرم جاسوسی برای MI6 سرویس اطلاعاتی انگلیس به ۸ سال زندان محکوم شده و تاکنون در زندان اوین به سر می‌برد.
دیوید کامرون نخست‌وزیر وقت بریتانیا در نامه‌ای رسمی به حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران در آذرماه ۱۳۹۴، خواستار رهایی وی شد. فیلیپ هاموند نیز در جریان بازدید از تهران در اگوست ۲۰۱۵ پرونده فروغی را با روحانی مطرح کرد.
بوریس جانسون وزیر امور خارجه انگلیس نیز در سفر دو روزه خود در ۱۳۹۶/۹/۱۸ به تهران و دیدار با مقامات بلندپایه ایران خواستار آزادی وی و نازنین زاغری دیگر شهروند بریتانیایی، ایرانی‌تبار در بند زندان‌های ایران شد.