رویداد۲۴ ایالات متحده آمریکا در ماه نوامبر 2018 میلادی به چین، هندوستان، کره جنوبی، ژاپن، ترکیه، یونان، ایتالیا و تایوان معافیت موقت خرید نفت از ایران را اعطا کرده بود. اکنون امریکا دیگر حاضر به تمدید این معافیت نیست. حال پرسش اساسی این است که ایران چه خواهد کرد؟
روزنامه "ینی شفق" ترکیه نزدیک به حزب عدالت و توسعه در یاداشتی می‌نویسد واضح است که دوره تازه‌ای برای کشورهای واردکننده نفت از ایران آغاز خواهد شد. این کشورها یا باید تولیدکنندگان جدیدی را برای تامین نیاز خود به نفت بیابند و یا میزان واردات فعلی خود از دیگر کشورها را افزایش دهند. در این میان پرسش اصلی آن است که ایران چه خواهد کرد؟ حرکت بعدی ایران چه خواهد بود؟
این روزنامه می‌افزاید: "ایران کشوری وابسته به درآمدهای نفتی است؛ همان‌گونه که ترکیه کشوری وابسته به نفت و گاز طبیعی است و ایران نیز به درآمدهای نفتی و گازی نیاز دارد. در حالی که ایران از نظر میزان ذخایر نفتی در رتبه چهارم جهان قرار دارد از نظر میزان گاز طبیعی در رتبه نخست است. در نتیجه، در حالی که ایران به درآمدهای نفتی و گازی نیاز دارد اکنون قادر به صادرات زیاد نفت نیست و این ضرر بزرگی را به اقتصاد ایران خواهد زد. در عین حال، ایران بر تنگه هرمز که 40 درصد از انتقال نفت جهان از آنجا صورت می‌گیرد، کنترل دارد. ایران تهدید کرده که تنگه هرمز را در صورت ناتوانی در صادرات نفت به جهان خواهد بست؛ نقطه‌ای که اهمیت استراتژیک در زمینه صادرات نفت جهانی دارد. در نتیجه، تهدید ایران پس از تحریم‌ها وارد مرحله تازه‌ای خواهد شد. موضوع دیگر مسئله چین و هند است که وابستگی زیادی به واردات نفت دارند و این نیاز را از طریق ایران تامین می‌کردند. انتظار می‌رود که تحریم ایران علاوه بر جنبه سیاسی از نقطه نظر تجاری جنگ فعلی میان امریکا و چین را تشدید کند".
این روزنامه در ادامه می‌نویسد: "واضح است که صادرات نفت برای ایران اهمیت حیاتی دارد و عدم صادرات نفت از سوی آن کشور قابل قبول نیست و تعادل و توازن را در بازارهای نفتی بر هم خواهد زد. انتظار می‌رود یکی از کارت‌های مهم ایران در منطقه بستن تنگه هرمز باشد که بر آن کنترل دارد و اجازه انتقال نفت به جهان را می‌دهد. تنگه هرمز از نظر موقعیت جغرافیایی در مسیر حمل و نقل استراتژیک بین المللی است که به کشورهای مهم در خاورمیانه اجازه می‌دهد به بازارهای انرژی آسیا، اروپا، اقیانوس آرام و امریکای شمالی نفت انتقال دهند. علاوه بر این، روشن است که این منطقه اهمیت فوق العاده‌ای از لحاظ ارتباط بین دریای عربی و خلیج فارس دارد. بیش از 40 درصد از نفت انتقال یافته به بازارهای بین المللی از طریق دریایی از تنگه هرمز می گذرد. تولیدکنندگان نفت خام در منطقه از جمله عربستان، ایران، امارات متحده عربی، کویت و عراق بخش عمده نفت خود را از طریق تنگه هرمز به بازارهای انرژی جهان انتقال می دهند".
این روزنامه در پایان می‌نویسد: "در نتیجه، در حالی که تنگه هرمز چنین موقعیت استراتژیکی دارد آیا ایران به تهدیدش مبنی بر بستن تنگه هرمز عمل خواهد کرد؟ اگر ایران تنگه هرمز را ببندد امریکا و سایر تولیدکنندگان نفت در منطقه چه واکنشی از خود نشان خواهند داد؟ به نظر می‌رسد این جدی‌ترین سوال است".
ترکیه درصدد جایگزینی نفت عراق به جای نفت ایران برآمده است
همچنین به گفته دو منبع ترکیه‌ایِ آشنا به بازار نفتی این کشور، آنکارا به دنبال راه‌هایی برای خرید بیشتر نفت از عراق است آن هم پس از لغو معافیت خرید نفت از سوی کشورها از ایران توسط دولت ترامپ.
شبکه خبری "بلومبرگ" با انتشار این خبر به نقل از دو منبع آگاه ترک که نخواستند نام‌شان فاش شود نوشته که آنکارا قصد دارد علیرغم وضعیت ناایمن، از بندر بصره عراق از طریق دو خط لوله موجود نفت به شهر جیحان در آدانا ئاقع در کرانه دریای مدیترانه نفت انتقال دهد.
بلومبرگ می‌نویسد این موضوع پس از آن مطرح می‌شود که اخیرا دولت امریکا اعلام کرد که معافیت ایتالیا، تایوان، ترکیه، چین، ژاپن، کره‌جنوبی، هند و یونان از تحریم نفتی ایران را تمدید نمی‌کند. کاخ سفید اعلام کرده که هدف اش به صفر رساندن صادرات نفت ایران است. دولت ترکیه اما این تصمیم آمریکا علیه ایران را محکوم کرد و آن را نقض حقوق بین الملل دانست.
بلومبرگ می‌نویسد پس از تصمیم امریکا، وزیر امور خارجه ترکیه سفری دو روزه به عراق داشت و با مسئولان عراقی در بغداد و بصره و با مسئولان اقلیم خودمختار کردستان در اربیل ملاقات کرد. بلومبرگ نوشته است که سخنگوی پالایشگاه ترکیه‌ای "توپراش" در دسترس نبود تا درباره خبر انتقال نفت از عراق به ترکیه اظهارنظر کند. هفته گذشته این شرکت نفت و گاز ترکیه هرگونه اظهارنظر درباره این‌که چگونه این کشور کاهش واردات نفت از ایران را جبران می‌کند را رد کرد.
وزیر خارجه ترکیه روز یکشنبه پس از دیدار با اسعد العیدانی فرماندار بصره در صفحه توئیتر خود اعلام کرد که ترکیه "یک راه تجاری" با بزرگترین مرکز نفتی عراق ایجاد خواهد کرد.
رجب طیب اردوغان نیز با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا درباره سوریه و تحریم نفتی ایران تلفنی گفت‌وگو کرد. دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه درباره جزئیات این گفت‌وگو جزئیاتی را اعلام نکرده است. "حامی آکسوی" سخنگوی وزارت خارجه ترکیه گفته بود آنکارا در حال تلاش برای قانع کردن آمریکا جهت اخذ مجوز واردات نفت از ایران است.
بر اساس گزارش دفتر ریاست‌جمهوری ترکیه طرفین توافق کردند که حجم مبادلات تجاری ترکیه و آمریکا به ۷۵ میلیارد دلار در سال افزایش یابد.
آنکارا هفته گذشته همچنین اعلام کرد که به‌دنبال سازوکارهایی با ایران می‌گردد تا مانع از تحریم‌های آمریکا علیه تهران شود.
بلومبرگ می‌نویسد تحریم‌های آمریکا علیه ایران می‌تواند بر اقتصاد ترکیه نیز تأثیر منفی بگذارد. این کشور سال گذشته با افزایش قیمت نفت با پایین‌ترین رکود اقتصادی خود در ۱۰ سال گذشته مواجه شد. چشم‌انداز گران‌تر شدن نفت و یا خطر رویارویی با ایالات متحده برای ارزش پول ترکیه که هفته‌ها پایین ماند خبر خوبی نیست.
منبع: آفتابنیوز