رویداد۲۴ کیوشی اوتا در المانیتور نوشت: شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن این هفته برای کاهش تنش ها بین جمهوری اسلامی ایران و آمریکا عازم تهران خواهد شد. دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا سال گذشته از توافق هسته ای برجام خارج شد و تحریم های اقتصادی علیه ایران را بازگرداند. افزایش تنش ها در هفته های اخیر بین تهران و واشنگتن به یک بن بست دیپلماتیک منجر شده است.
در ادامه این مطلب آمده است: آمریکا در روزهای اخیر برای مقابله با ایران، تعدادی نیرو به منطقه فرستاد. دولت ترامپ همچنین متحدان خود از جمله ژاپن را وادار کرده است که خرید نفت از ایران را متوقف کنند.
اما مقامات دولت ژاپن اشاره کردند که شینزو آبه قصد ندارد فهرستی از درخواست ها یا پیام دولت ترامپ را به ایران منتقل کند. در عوض، آبه تلاش خواهد کرد که به عنوان یک میانجی بی طرف بین دو کشور عمل کند.
مایکل بوساک، مشاور ویژه روابط دولتی در شورای مطالعات آسیا-پاسیفیک معتقد است که سفر آقای آبه می تواند مثمر ثمر باشد.
بوساک در این ارتباط گفت: «با توجه به این موضوع که تندروها در ایران دیدگاه منفی نسبت به کشورهای غربی دارند و تمایلی به پذیرش راه حل های پیشنهادی آن ها نشان نداده اند، ژاپن در موقعیت بهتری برای میانجیگری بین تهران و واشنگتن قرار خواهد داشت». این اول بار از سال 1978 است که نخست وزیر ژاپن از ایران بازدید می کند.
ترامپ ماه گذشته به ژاپن سفر کرده بود و از سفر آبه برای میانجی گری بین تهران و واشنگتن استقبال کرد. مقامات دو کشور امیدوارند که دیدار آبه با رهبران ایران نتایج مثبتی به همراه داشته باشد.
یوهیشید سوگا، سخنگوی کابینه ژاپن پیش از سفر آبه به تهران گفت: «ما معتقدیم که رهبران ایران باید به عنوان یک قدرت بزرگ در سطح منطقه برای کاهش تنش ها، ادامه توافق هسته ای برجام و بهبود ثبات در خاورمیانه تلاش کنند».
تحلیلگران ایرانی نیز معتقدند که آبه می تواند به عنوان میانجی بین دو کشور مفید باشد. ابراهیم رحیم پور، معاون سابق وزارت خارجه ایران گفته: «سفر آبه به تهران بعد از ملاقات با ترامپ انجام خواهد شد. بنا براین، به نظر می رسد آمریکایی ها قصد دارند از ژاپن به عنوان یک کانال دیپلماتیک استفاده کنند. ایران مواضع و حقوق مشروع خود را بیان خواهد کرد و ژاپن نیز می تواند پیام های آقای ترامپ را منتقل کند».
اما اگرچه ژاپن روابط طولانی با هر دو کشور دارد، کارشناسان معتقدند که آبه نفوذ زیادی برای تغییر دادن دیدگاه های دو طرف ندارد و کار دشواری پیش رو خواهد داشت.
توبیاس هریس، تحلیلگر گروه مشاوره تنئو در مورد سفر آبه گفت: «موانع زیادی در مقابل آبه وجود دارد و بعید است که دیدار او با رهبران ایران دستاوری به همراه داشته باشد. اگرچه ژاپن روابط خوبی با هر دو کشور داشته است، نفوذ کافی برای تغییر دادن سیاست های آن ها ندارد».
اما ژاپن تنها نقش یک میانجی را بر عهده ندارد. منافع این کشور نیز در خطر است. ژاپن پیش از تحریم های آمریکا تقریبا 5 درصد از نفت خود را از ایران وارد می کرد و افزایش قیمت نفت خام می تواند به اقتصاد ژاپن ضربه بزند.
این سفر همچنین فرصت نادری در اختیار آبه قرار می دهد تا به عنوان یک رهبر بین المللی عملکرد ناامید کننده ژاپن در بحران های دیپلماتیک را بهبود ببخشد. سال گذشته تلاش های ژاپن برای حل اختلافات دراز مدت با روسیه بر سر تعدادی جزایر مورد مناقشه به جایی نرسیدند.
کره شمالی نیز به عنوان یکی از مهم ترین چالش های دیپلماتیک برای ژاپن به حساب می آید. تتسورو کاتو، پروفسور علوم سیاسی در دانشگاه توکیو در این ارتباط گفت: «آبه برای حل بحران های کره شمالی و روسیه به یک نمایش موفقیت آمیز دیپلماتیک در سطح بین المللی نیاز دارد».
اما تحلیلگران هشدار دادند که نباید انتظارات بالایی برای این سفر داشته باشیم. کاتو ادامه داد: «ژاپن هیچ وقت نقش فعالی در حل مشکلات خاورمیانه نداشته است. من انتظار ندارم که سفر آقای آبه نتیجه ای به همراه داشته باشد».
مایکل بوساک نیز همین دیدگاه را دارد و تصریح کرده است: «در حال حاضر همه به دنبال جلوگیری از شروع درگیری نظامی در منطقه هستند. به همین خاطر آقای آبه قصد دارد به عنوان میانجی یک کانال دیپلماتیک بین تهران و واشنگتن برقرار کند. شاید تلاش او برای کاهش تنش ها بین دو کشور نتیجه بخش باشد».