رویداد۲۴ روز دوشنبه هیاتی بلند پایه از ایران به فرانسه رفته تا درباره جزییات بسته کمک مالی که رییس جمهور فرانسه برای جبران تحریمهای آمریکا علیه ایران به تهران پیشنهاد داده است مذاکره کنند.
نیویورک تایمز نوشته نتیجه سفر هیات ایرانی این بوده که ایران در ازای دریافت این بسته مالی به تعهداتش در برجام برگردد. برخی رسانههای داخلی و مقامات آمریکایی گفتهاند که این بسته شامل اعتبار اسنادی ۱۵ میلیارد دلاری است که به ایران اجازه دسترسی به ارز در شرایطی که فروش نفت و دسترسی به بانکهای جهانی که برای ایران سخت شده را بدهد. این بسه مالی تقریبا نیمی از درآمد نفتی ایران در یک سال است.
دولت مکرون از ارائه هرگونه جزییات درباره مذاکرات با ایران خودداری کرده اما گفته میشود این یکی از موضوعات مطرح شده در نشست ترامپ و مکرون در حاشیه اجلاس گروه هفت در هفتههای گذشته بوده است.
با اینکه ترامپ و مکرون حرفی از وجود اختلاف نظر در مذاکراتشان در حاشیه نشست گروه هفت نزدند، اما مقامات دولت آمریکا گفتهاند اقدامات فرانسه که به نظر میرسد مورد حمایت دیگر کشورهای اروپایی هم باشد، به معنای تضعیف تحریمهای ترامپ و کمپین حداکثر فشار دولت او علیه تهران است.
کاملا منطقی است که مطمئن باشیم ترامپ با این کمکها مخالف است. جان بولتون مشاور امنیت ملی او اخیرا به وضوح اعلام کرده که با هرگونه توافقی نظیر توافق ایران و فرانسه مخالف است. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل نیز فشارهایش را به ترامپ برای افزایش تحریمها علیه ایران بیشتر کرده است. او هفته پیش درباره مذاکره ایران و آمریکا گفته بود بی شک زمان بندی مذاکره با ایران بسیار غلط است.
به گزارش رویداد۲۴ نیویورک تایمز در این باره نوشته بدون حمایت دولت ترامپ از توافق ایران و فرانسه، معلوم نیست آیا بانکهای اروپایی خطر تحریمهای ثانویه آمریکا را با ارائه اعتبار اسنادی به تهران میپذیرند یا خیر. یا اینکه شاید این خط اعتباری از طرف بانکهای مرکزی کشورهای اروپایی یا بانک مرکزی فرانسه اعطا خواهد شد که این به معنای سختتر شدن تسری تحریمهای واشنگتن خواهد بود.
به گزارش این رسانه آمریکایی، اگر مذاکرات مقامات ایرانی و فرانسوی در پاریس موفقیت آمیز باشد، ایران به محدودیتهایی که توافق هستهای اوباما اعمال کرده بود پایبند خواهد ماند. ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای خارج شد و ایرانیها با کاهش تعهدات برجامی اعمال فشار به اروپا را از سر گرفتند.
سخنگوی وزارت خارجه فرانسه روز دوشنبه اعلام کرد: این مذاکرات فنی است و به خوبی پیش میرود. البته او هیچ بخشی از جزییات در مورد خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را فاش نکرد.
ایران گفته اگر این مذاکرات شکست بخورد، فعالیتهای هستهای خود را از روز جمعه گسترش خواهد داد. با وجود سکوت مقامات فرانسوی درباره این خط اعتباری، مقامات ایرانی مذاکره درباره کمک ۱۵ میلیارد دلاری اروپا به ایران را تایید کردهاند. علی مطهری نماینده مردم تهران با اشاره به این خط اعتباری گفته مکرون رئیس جمهور فرانسه، پیشنهاد راهاندازی این خط اعتباری ۱۵ میلیارد دلاری را به عنوان مسیری برای پیشخرید نفت ایران مطرح کرده است.
بنا به گفته مطهری، این مبلغ قرار است در سه مرحله پرداخت بشود و رئیس جمهور فرانسه از ایران خواسته است تا در برابر این مبلغ، فعلا گام سوم خود را اجرایی نکند و احتمالا از گام اول و دوم خود به جایگاه اولیه باز گردد
مجتبی ذوالنور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تاکید بر اینکه ایران باید سطح غنیسازی خود را به ۲۰ درصد ارتقا دهد تا با این اقدام بازدارندگی لازم شکل گیرد، گفته جمهوری اسلامی نباید به افزایش سطح غنیسازی به ۴.۲ دهم درصد اکتفا کند.
او دربارهی بسته پیشنهادی ۱۵ میلیارد یورویی اروپاییها با اشاره به اینکه اروپاییها در این بسته خواستار این هستند که ایران به قبل از گامهای برداشته شده برگردد، گفت جمهوری اسلامی این اجازه را به دولت نخواهد داد.
به گزارش رویداد۲۴ یکی از گامهای احتمالی ایران در کاهش تعهدات برجامیاش، نصب نسل جدید سانتریفیوژهایی است که میتوانند با سرعتی بسیار بالاتر از مدلهای قدیمی سوخت هستهای تولید کنند.
از دیگر گامهای احتمالی که مقامات ایرانی به آن اشاره کردهاند، افزایش غنی سازی تا سطح خلوص ۲۰ درصد است. این موضوع نخستین بار توط بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی مطح شده بود و رسانههای غربی در واکنش به آن مدعی شده بودند که این میزان غنی سازی بیشتر برای بمب مورد استفاده قرار میگیرد.
هر دوی این اقدامات از نظر اروپاییها و آمریکاییها نقض برجام است. با این حال ایران بارها کاهش تعهدات برجامی را به عنوان یکی از اقدامات ضروری پیش بینی شده در توافق هستهای خوانده است.
اعتبار اسنادی پیشنهاد شده به ایران از سوی ماکرون بخشی از تلاشهای فرانسه با کمک آلمان و دیگر کشورهای اروپایی برای حفظ برجام بعد از خروج ترامپ از این توافق است. پیش از این در جریان نشست گروه هفت، مکرون تلاش کرده بود از مذاکره قریب الوقوع ترامپ و روحانی پرده برداری کند؛ مذاکرهای که به سرعت از سوی مقامات ایرانی از جمله ظریف و روحانی تکذیب شد.
مقامات آمریکایی گفتهاند مکرون یک بار دیگر هم تلاش کرده بود میانجی مذاکره ایران و آمریکا شود و به این ترتیب برای خود اعتباری دست و پا کند. او فکر میکند تا قبل از انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا شانس این مذاکره وجود دارد.
ترامپ علاوه بر اینکه از مذاکره بدون پیش شرط با ایران حرف زده، نسبت به کمکهای مالی به ایران نیز ابراز تمایل کرده است. او در جریان کنفرانس خبری در حاشیه نشست گروه ۲۰ گقت ایران شاید به یک خط اعتباری کوتاه مدت یا وام دست پیدا کند که به این ترتیب کمی از وضعیت سختی که در آن قرار گرفته خارج خواهد شد. البته همراهان رییس جمهور اظهارات او را تصحیح کرده و گفتند منظور او ارائه بسته کمکهای مالی بعد از رسیدن به یک توافق جدید است.
الی گرانمایه کارشناس امور ایران در شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا درباره این خط اعتباری پیشنهادی فرانسه به نیویورک تایمز گفته اگر فرانسه در این پیشنهاد ثابت قدم باشد، شاید نه تنها خواستار تعلیق غنی سازی ایران است بلکه خواستار اجرای کامل برجام و آغاز مذاکرات با ایران بر سر مسائل منطقهای باشد.
روز جمعه آژانس بین المللی انرژی اتمی افزایش غنی سازی ایران تا سطح ۴.۳۵ درصد را تایید کرد. ایران بر اساس برجام تنها حق دارد تا ۳.۶۷ درصد غنی سازی اورانیوم داشته باشد.
غنی سازی ۴.۳۵ درصد نیز همچنان در محدوده غنی سازی صلح آمیز هستهای برای مصرف نیروگاههای هستهای است. انبارهای ایرانی در پی قدم اولیه ایران در خروج از برجام، بیش از ۳۰۰ کیلو اورانیوم غنی شده را در خود جای دادهاند. اما این اقدامات از سوی ایران به راحتی قابل بازگشت است.
مقامات ایران بارها تاکید کردهاند که در صورت جبران خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام، به سرعت به تعهداتشان در توافق بازخواهند گشت.