رویداد۲۴ مایک پنس معاون رییس جمهور آمریکا شب گذشته اعلام کرد که واشنگتن و آنکارا موافقت کرده‌اند که برای مدت ۵ روز در منطقه کردنشین سوریه آتش بس برقرار شود. منطقه‌ای مرزی میان ترکیه و سوریه که از هفته گذشته زیر آتش بار ترکیه قرار داشت.
این بیانیه روز پنجشنبه بعد از مذاکرات بین مایک پنس و رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه در آنکارا منتشر شد. این در حالی است که تنها ساعاتی قبل از توافق ترکیه و آمریکا،
نامه ترامپ به اردوغان به تیتر اخبار جهان تبدیل شده بود.
بعد از چراغ سبزی که ترامپ با خروج نیروهایش از سوریه به اردوغان نشان داد تا به منطقه
شمال شرق سوریه حمله کند، نامه‌ای شدید اللحن و توهین آمیزی به او نوشت. او در این نامه از اردوغان خواست تا عملیات نظامی اش را متوقف کند چرا که تاریخ درباره او قضاوت خواهد کرد.
او در پایان نامه نوشت: «وحشی نباش؛ احمق نباش». الفاظی که در سطح عالی دیپلماتیک بسیار عجیب و غریب بود و تعجب همه را برانگیخت. بی بی سی در خبری اعلام کرد اردوغان به محض مطالعه این نامه، آن رادر
سطل آشغال انداخته است.
در پی اعلام آتش بس دبیر کل سازمان ملل آنتونیو گوترش از اقدام انجام گرفته برای کاهش تنش استقبال کرده و سخنگوی او اعلام کرد دبیر کل می‌داند که هنوز راه زیادی تا رسیدن به یک راه حل سازنده برای بحران سوریه وجود دارد. او از محتوای مذاکرات پنس و اردوغان که به بیانیه آتش بس ۵ روزه منجر شده نیز باخبر است و از آن استقبال می‌کند.
فرمانده نیرو‌های کرد در سوریه نیز به رسانه‌های کردی گفته که از توافق آتش بس تبعیت می‌کند. مظلوم عبدی به تلویزیون کردی روناهی گفته ما هر کاری که بتوانیم برای موفقیت توافق آتش بس انجام می‌دهیم. او توافق آتش بس را یک توافق موقتی و آزمایشی خوانده است.
در پی اعلام این توافق، دونالد ترامپ نیز تهدید‌های خود را اثر گذار تلقی کرده و گفته تهدید او به تحریم ترکیه مانند عشق سختی بود که کشور را به پذیرش آتش بس در منطقه کردنشین شمال شرق سوریه سوق داد.
او در جمع خبرنگاران در فورت ورث تگزاس اعلام کرد: کردها از اینکه چنین توافقی ایجاد شده خوشحالند. ترامپ همچنین اقدام اردوغان را مورد تحسین قرار داد و گفت: او واقعا یک رهبر است. او کار درستی کرد. من احترام زیادی برای رییس جمهور قائلم.
مهمترین بخش‌های بیانیه مشترک آمریکا و ترکیه و آتش بس ۵ روزه عبارت است از:
۱- آمریکا و ترکیه بر روابطشان به عنوان اعضای ناتو تاکید دارند و آمریکا مشروعیت نگرانی‌های امنیتی ترکیه از مرز‌های جنوبی‌اش را درک می‌کند.
۲- ترکیه و آمریکا بر سر شرایط روی زمین در شمال سوریه و ضرورت همکاری‌های نزدیک برای منافع بنیادین مشترک به توافق رسیده‌اند.
۳- ترکیه و آمریکا در مورد حفظ سرزمین‌های اعضای ناتو به پیمانشان متعهدند.
۴- دو کشور به تعهداتشان برای حفظ جان انسان‌ها، حقوق بشر و حفظ جان جوامع قومی و مذهبی پایبندند.
۵- ترکیه و آمریکا به مبارزه با داعش در شمال شرق سوریه متعهدند. این به معنای همکاری این دو کشور برای حلوگیری از ایجاد تسهیلات و جابجایی داخلی افراد داعشی است که در مناطق کنترل شده نگهداری می‌شوند.
۶- ترکیه و آمریکا در عملیات‌های ضد تروریستی با هم همکاری دارند و باید تنها تروریست‌ها و مخفیگاه‌ها و سلاح‌ها و اتومبیل‌ها و تجهیزات آن‌ها را هدف قرار دهند.
۷- طرف ترک قبول کرده که جان ساکنان منطقه تحت کنترل نیرو‌های ترکیه یا منطقه حائل را حفظ کنند.
۸- دو کشور بر تعهدشان نسبت به لزوم یکپارچگی سرزمینی و انسجام در سوریه پایبندند.
۹- دو کشور بر اهمیت و کارآمدی ایجاد منطقه حائل و توجه به نگرانی‌های ترکیه تاکید کردند.
۱۰- منطقه حائل باید در ابتدا توسط نیرو‌های ارتش ترکیه تامین امنیت شود و دو طرف باید در همه ابعاد اجرایی شدن این بخش با هم همکاری کنند.
۱۱- طرف ترک عملیات چشمه صلح را با هدف اجازه به یگان مدافع خلق (ی پ گ) برای خروج از منطقه حائل ظرف ۱۲۰ ساعت متوقف خواهد کرد. این عملیات تا بعد از پایان عقب نشینی کردها متوقف می‌ماند.
۱۲- آمریکا متعهد شده تا زمانی که عملیات چشمه صلح متوقف است تحریم‌ها را اعمال نکند.
پیروزی بزرگ برای ترکیه
به گزارش رویداد۲۴ مواردی از این توافق از جمله بند مربوط به آتش بس بالافاصله توسط مایک پنس اعلام شد. پس از او مولود چاووش اغلو وزیر خارجه ترکیه نحوه تعریف پنس از توافق را برای خبرنگاران اصلاح کرد و گفت: کاری که ترکیه می‌کند توقف عملیات است نه آتش بس، چرا که آتش بس باید بین طرف‌های درگیر توافق شود و این عملیات با هدف از بین بردن عوامل تروریستی از منطقه انجام شده است. (و ما با تروریست‌ها توافقی نکرده‌ایم)
او اعلام کرده که منطقه حائل در واقع منطقه‌ای با عرض ۲۸۰ مال از رود فرات تا مرز عراق و ۱۸ مایل در شمال سوریه است.
بسیاری از مقامات آمریکایی توافق را به نفع اردوغان تفسیر کرده و گفتند این توافق عملا به ترکیه اجازه توسعه مرزهایش تا منطقه کرد نشین را خواهد داد.
برت مک گورک نماینده سابق آمریکا در ائتلاف مبارزه با داعش به رهبری آمریکا در توییتر خود نوشت: آمریکا طرح ترکیه برای توسعه مرزهایش در عمق ۳۰ کیلومتری سوریه را تایید می‌کند.
یکی از مقامات ارشد دولت آمریکا که خواسته نامش فاش نشود به فارین پالسی گفته این توافق در واقع اعتبار بخشی به آن چیزی است که ترکیه انجام داده و به آن‌ها اجازه می‌دهد در سوریه پیشروی کنند و جای جمعیت کردها را بگیرند. این پیروزی بزرگی برای ترکیه و شرکت ماموریت شکست داعش است.
یکی از مقامات آمریکایی گفته نیرو‌های این کشور قرار نیست در حفظ امنیت منطقه حائل کمکی به نیرو‌های نظامی ترکیه بکنند. مایک پنس نیز در آنکارا تاکید کرده که ترکیه قول داده علیه کوبانی عملیات نظامی نداشته باشد.
به گزارش رویداد۲۴ کوبانی یک شهر مرزی سوریه است که از زمان بازگشت کردها به این منطقه بعد از حمله داعش به آن‌ها در سال ۲۰۱۵، اهمیت سمبلیک پیدا کرده است.
نانسی پلوسی و چاک شومر رییس مجلس نمایندگان و رهبر اقلیت مجلس در بیانیه‌ای توافق آمریکا و ترکیه را محکوم کرده و گفتند این توافق شرم آور است. پلوسی در توییتر خود نوشت: این توافق واقعا تضعیف اعتبار سیاست خارجی آمریکاست.
این دو نماینده دموکرات اعلام کردند ترکیه هیچ چیزی را تسلیم نکرده و ترامپ هر آنچه اردوغان میخواست را به آن‌ها داده است. این به اعتبار آمریکا لطمه زده و هزاران داعشی زندانی در دست ترکیه و دولت سوریه را آزاد خواهد کرد. این تهدیدی برای آمریکاست. این توافق از دید بسیاری از رسانه‌ها به نفع ترکیه است.
آیا کردها با این توافق موافقت کرده‌اند؟
به گزارش واشنگتن اگزمینر، برخی فرماندهان (ی پ گ) با دستور خروج نیرو‌های کرد از منطقه موافقت کرده‌اند، اما برخی نه. برخی از کردها معتقدند ترکیه به تعهدش درباره خطوط سرزمینی منطقه حائل پایبند نمی‌ماند و بار دیگر خطوطی که با پنس روی نقشه کشیده‌اند را زیر پا گذاشته و وارد سرزمین‌های کرد نشین خواهد شد.
به تعبیر این رسانه، آمریکا این بار از ابزار‌های دیپلماتیک و اقتصادی‌اش برای تحت فشار قرار دادن کردها در برابر ترکیه استفاده کرده است.
پنس در آنکارا اعلام کرد: دیپلمات‌های آمریکایی با نیرو‌های کرد مشورت کردند و آن‌ها نیز قول دادند که به این توافق پایبند بمانند. اما نیرو‌های دموکرات سوریه که متحد کردها در درگیری‌های اخیر هستند چنین چیزی را تاکنون تایید نکرده‌اند.
یکی از مقامات دولت آمریکا که نامش برده نشده به فارین پالسی گفته نیرو‌های دموکراتیک سوریه نسبت به این توافق ابراز نگرانی کرده‌اند. آن‌ها مطمئن نیستند و به ترک‌ها برای اجرای این آتش بس اعتماد ندارند.
در بیانیه مشترک آمریکا و ترکیه توافق شده که سلاح‌های سنگین جمع آوری شود و استحکامات متعلق به ی پ گ نیز ار منطقه حائل حذف شود. این یکی از بند‌هایی است که هنوز مشخص نیست چقدر کردها به آن پایبند خواهند بود.
در بلند مدت این توافق از دید بسیاری از کارشناسان، پیروزی قطعی برای ترکیه و شکست کردهاست. کرد‌هایی که ۱۱ هزار نیروی خود را در مبارزه علیه داعش و کمک به آمریکایی‌ها از دست داده‌اند.
از طرفی طرح اردوغان شامل بازگشت ۲ تا ۳ میلیون پناهجوی سوری به منطقه حائل در مرز ترکیه و سوریه است. با این کار ترکیب دموگرافیک و جمعیتی منطقه‌ای که به طور تاریخی به کردها تعلق داشته، تغییر کرده و به اقوام عرب داده خواهد شد.
به گزارش‌ای بی سی، این توافق در واقع هر آنچه ترکیه میخواست را به آن‌ها داده است؛ حذف کردها از منطقه مرزی سوریه وترکیه.
توافق ترکیه و آمریکا به نفع کیست؟
ترامپ این توافق را یک پیروزی بزرگ خوانده که جان هزاران هزار نفر را نجات خواهد داد. او هیچ اشاره‌ای به جان‌های از دست رفته کردها در روز‌های اخیر نکرده است. یا به داعشی‌هایی که از زندان فرار کرده اند وکرد‌هایی که بار دیگر بیخانمان شده اند.
بیشتر بخوانید:
نیویورک تایمز به ویدئویی که این هفته از تحولات شمال سوریه دست به دست شده اشاره کرده که در آن یک خبرنگار روس زبان از ورود نیرو‌های روسیه به پایگاه آمریکا در شمال سوریه خبر می‌داد.
مسکو روز سه شنبه اعلام کرد که واحد‌های نظامی‌اش به سمت شمال سوریه به راه افتاده است. اولگ بلوخین روزنامه نگار روس وارد پایگاه آمریکایی در منطقه منبج شده و در ویدئویی که بار‌ها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شده از این پایگاه به جهان سلام می‌کند.
او در این ویدئو می‌گوید: صبح بخیر. ما در پایگاه آمریکا در منبج هستیم. تا دیروز صبح آمریکایی‌ها اینجا بودند و امروز ما اینجا را فتح کردیم. بیایید جایی که آن‌ها در آن زندگی میکردند را ببینید.
دومین خبر این بود که دو جنگنده اف-۱۵ آمریکایی مهمات آمریکایی را در سوریه نابود کرده‌اند تا این مهمات به دست گروه‌های مسلح دیگر نیفتد.
نیویورک تایمز نوشت: شاید این خبر چیز عجیبی نبوده باشد. آمریکا پیشتر در افغانستان و عراق نیز کار مشابهی کرده و پایگاه‌هایش را قبل از خروج از بین برده بود، اما این کار عمدتا با بولدوزر یا مواد منفجره و در آرامش انجام می‌شد نه با حمله هوایی. از طرفی آمریکایی‌ها مهماتی را از بین بردند که می‌توانست به دست کردهای متحد آمریکا که آموزش دیده بودند بیفتد. اما آمریکا چنین اجازه‌ای نداد. به نوشته نیویورک تایمز، خروج آمریکا از سوریه به معنای جانشینی روسیه و ایران است.
توجه کنید مرحوم حافظ الاسد کردهای اون نواحی رو مهاجرین عثمانی می دانست. و البته این موضوع کاملا درست بود. در واقع این افراد امتداد کردهای ترکیه هستند که به سوریه فرار کرده بودند.
شام هویتش عربی است.