وزیرامور خارجه فرانسه با تاکید بر عضویت ۶ کشور جدید به اینستکس، این مسئله را مصداق پایبندی عمیق اروپا به برجام دانسته و از ایران خواسته است با استناد به همین اقدام، تمامی گام‌های کاهنده تعهدات برجامی خود را متوقف سازد!
رویداد۲۴ مواضع اخیر مقامات فرانسوی، خصوصا "ژان ایو لودریان" وزیر امور خارجه این کشور در خصوص استناد به مکانیسم ماشه (مکانیسم بازگرداندن خودکار تحریم‌های چندجانبه شورای امنیت علیه ایران)، از ابعاد مختلفی قابل تامل است. این موضع گیری، درست یک هفته قبل از برگزاری نشست ایران و عضای ۱+۴ در وین اتخاذ شده است. به نظر می‌رسد این مواضع، پیش درآمدی برای طرح موضوع "توافق موقت با ایران" از سوی فرانسه باشد. پاریس از ابتدای امسال (متعاقب برداشته شدن گام‌های کاهنده تعهدات برجامی از سوی ایران) تلاش زیادی برای انعقاد این توافق صورت داده است.
از سوی دیگر، وزیرامور خارجه فرانسه اخیرا بار دیگر ضمن تقدیر از پیوستن ۶ کشور نروژ، سوئد، فنلاند، دانمارک، بلژیک و هلند به ساز و کار مالی اینستکس، این مسئله را مصداق پایبندی عمیق اروپا به برجام دانسته و از ایران خواسته است تا با استناد به همین اقدام، تمامی گام‌های کاهنده تعهدات برجامی خود را متوقف سازد! این در حالیست که مقامات فرانسوی، خود نیز در خصوص ناکارآمدی اینستکس و عدم کارآیی آن در برابر تهدیدات و تحریم‌های یکجانبه اقتصادی ایالات متحده آگاه هستند.
بیشتر بخوانید:
در خصوص مواضع اخیر مقامات فرانسوی، نکاتی وجود دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آن گذشت. مسئله‌ای که وزیر خارجه فرانسه بر آن تاکید کرده یعنی بحث فعالسازی مکانیسم ماشه به معنای پشت پا زدن رسمی به هرگونه امکان مذاکره بین ایران و تروئیکای اروپایی خواهد بود و این موضعی بوده که جمهوری اسلامی ایران هم بار‌ها نسبت به آن تاکید داشته است.
موضوع دیگر آنکه ترامپ و مکرون، روسای جمهور آمریکا در قبال تحمیل توافقی جدید و به مراتب بازدارنده‌تر از برجام به جمهوری اسلامی ایران، اهداف مشخصی را دنبال می‌کنند. همان گونه که اشاره شد، فرانسوی‌ها از یک سو سعی می‌کنند که توافقی را به ایران دیکته کنند که بیشتر حالت موقت دارد و در قالب آن توافق می‌خواهند سعی کنند که ضمن کسب امتیازات بیشتر از جمهوری اسلامی ایران موقعیت ترامپ را در داخل ایالات متحده آمریکا بهبود ببخشند. هم اکنون طبق آخرین نظرسنجی‌های صورت گرفته، نارضایتی شهروندان آمریکایی از مولفه سیاست خارجی دولت ترامپ به شدت بالاست. در چنین شرایطی آمریکا سعی دارند از توافق جدید با ایران، به مثابه یک دستاورد برای حفظ ترامپ در معادلات قدرت استفاده کند. در هر حال، فرانسه به خوبی می‌داند که توسل تروییکای اروپایی به مکانیسم ماشه، عملا چه معنا و مفهومی در بر خواهد داشت.
"مکانیسم ماشه" در بند‌های ۱۱ و ۱۲ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد مورد توجه قرار گرفته است. بر این اساس، اگر یکی از اعضای دائمی شورای امنیت مخالف ادامه تعلیق تحریم‌ها (و اساسا مخالف برجام) باشد، می‌تواند با استفاده از حق وتوی خود، تحریم‌ها را علیه ایران باز گرداند.
واقعیت امر این است که از اواسط سال ۲۰۱۷ میلادی تا کنون، فرانسوی‌ها همواره به ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی تعهد داده اند که تهران را در خصوص تن دادن به توافقی به مراتب محدودکننده‌تر از توافق فعلی (برجام) مجاب خواهند کرد. اظهارات اخیر اعضای دولت مکرون از جمله لودریان وزیر امور خارجه فرانسه نیز در همین راستا قابل تحلیل است.
نکته مهم‌تر اینکه فرانسوی‌ها در برهه حساس فعلی، بازی بر مبنای "پارادوکس مدیریت شده" را در قبال ایران در دستور کار قرار داده اند. موضوعی که باید مورد توجه جدی و دقیق دستگاه سیاست خارجی کشورمان قرار گیرد. فرانسوی‌ها همگام با اینکه سیگنال و آدرس نادرست " میانجی گری" را به ایران ارائه می‌کنند، از ابزار تهدید هم استفاده می‌کنند، تهدیدی مبنی بر اینکه اگر جمهوری اسلامی ایران به کاهش تعهدات برجامی خود ادامه دهد، ما (ترویکای اروپایی) مکانیسم ماشه را فعال می‌کنیم! این رویکرد پارادوکسیکال کاملا هدفمند است و فرانسوی‌ها آن را در جهت پیشبرد اهداف مشترک خود و ایالات متحده آمریکا انجام می‌دهند. رویکرد متناقض فرانسه معلول بازی هدفمندی است که از سوی خودشان در قبال جمهوری اسلامی ایران هدایت می‌شود و اتفاقا تنها راه ایستادگی و خنثی سازی در مقابل این بازی تاکید موکد بر خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران و تاکید بر استمرار گام‌های کاهنده ما در صورت عدم عملکرد طرف مقابل نسبت به تعهدات خودش است.
در این میان، ادعای لودریان مبنی بر اینکه پیوستن ۶ کشور اروپایی دیگر به اینستکس نماد و نشانه‌ای از پایبندی عمیق اروپا به برجام می‌باشد نیز باید به مثابه یک گزاره نادرست از سوی وزارت خارجه کشورمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. آنچه مسلم است اینکه دیگر زمان آگاه سازی افکار عمومی کشور نسبت به بازی پشت پرده پاریس در زمین ایالات متحده فرا رسیده است، هر چند که فرانسوی‌ها تمایل دارند کماکان در قالب "دیپلماسی پنهان" به مذاکره و گفتگو با ایران ادامه دهند.