بودجه ۹۹ سازمان بهزیستی زیر ذره‌بین/ شرایط آسیب دیدگان اجتماعی سخت‌تر می‌شود ؟

رویداد۲۴ شادی مکی: هفدهم آذرماه رئیس جمهوری لایحه بودجه سال آینده را به مجلس شورای اسلامی تقدیم کرد؛ لایحه‌ای که عدد نهایی آن به ۱۹۸۸ هزار میلیارد تومان برای سال ۹۹ می‌رسد. بودجه سازمان بهزیستی کشور در این لایحه ۳۱۲۱ میلیارد تومان است که به گفته سازمان بهزیستی کشور نسبت به قانون بودجه سال گذشته ۸.۹ درصد افزایش داشته است این رقم برای ۵۷۲ هزار خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی در نظر گرفته شده است. افراد تحت پوشش این سازمان معمولا نیاز‌ها مختلفی دارند که در این بین می‌توان گفت نیاز‌های افراد دارای معلولیت و خانواده‌های آن‌ها نسبت به سایر گروه‌های تحت پوشش چندوجهی‌تر و متنوع‌تر است. 

 

بودجه سازمان بهزیستی در سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷ افزایش۶۰ درصدی داشته است. در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ با افزایشی ۹.۲ درصدی مواجه بوده است.

 

همچنین بودجه این سازمان در سال ۹۶، ۲۲۰۰ میلیارد تومان بود که نسبت به سال ۹۵ رشدی ۱۳ درصدی داشته است. در سال ۹۵، بودجه سازمان ۱۸۰۸ میلیارد تومان بود که نسبت به سال ۹۴ با رشدی ۱۱ درصدی مواجه بوده است افزایش ۱۵ درصدی بودجه بهزیستی در سال ۹۴ نسبت به ۹۳ رخ داده است. درسال ۹۳ نیز بودجه بهزیستی ۱۳۲۵ میلیارد تومان از سوی دولت پیشنهاد شده است، ۹۶۶ میلیارد تومان نیز لودجه این سازمان در سال ۹۲ بوده است. 

---

بیشتر بخوانید:از دخل و خرج ۹۸ تا ۹۹ چه خبر؟

می‌توان گفت در دولت یازدهم و دوازدهم بیشترین تخصیص بودجه به این سازمان مربوط به سال‌هایی است که تبعات برجام و ارتباط‌های بین‌المللی ایران در فضایی فارغ از تحریم رخ داد. از دیگر سو بودجه سال ۹۸ این نهاد با توجه به میزان تورم موجود در جامعه و مشکلات اقتصادی ایجاد شده در سایه تحریم‌ها نه تنها چشمگیر نیست که بسیار کم است. سال ۹۸ سالی است که گران شدن بنزین تبعات مهلک خود را به رخ جامعه خواهد کشید و اتفاقا افراد آسیب‌دیده و در معرض آسیب بیش از پیش زیر بار فشار‌های اقتصادی ناشی از آن استخوان خرد می‌کنند.

 

با توجه به تاثیر تنگنا‌های اقتصادی بر رشد مصائب اجتماعی بی‌تردید با ادامه روند فعلی در سالی که پیش روست بر میزان آسیب‌های اجتماعی افزوده شده و از این روی حتما بر بار مشکلات نهاد‌های حمایتی همچون بهزیستی اضافه خواهد شد. بیراه نیست اگر بگوییم تفاوت فاحش رشد بودجه سال در سال‌های ۹۸ و ۹۹ نشان می‌دهد که از بین رفتن نتایج تلاش‌های برجامی ایران که شاید هنوز هم عده‌ای از آن خرسندند چه تاثیرات عمیق و نامطلوبی بر زندگی اقشار ضعیف خواهد گذاشت.

 

 

 

 

به گزارش رویداد۲۴ معلولان بخش بزرگی از جامعه هدف سازمان بهزیستی کشور را تشکیل می‌دهند افرادی با نیاز‌های مختلف و همه‌جانبه که قطعا خدمت‌رسانی به آن‌ها و برآورده کردن نیازهای‌شان هزینه هنگفتی را طلب می‌کند، وضعیت زندگی افراد دارای معلولیت و به ویژه افرادی با معلولیت شدید و خیلی شدید به‌گونه‌ای است که حتی خانواده را نیز تحت تاثیر قرار داده و با مشکلات اقتصادی و تبعات ناشی از آن مواجه می‌کند. از سوی دیگر این افراد به دلیل فقدان توان لازم برای کار کردن معمولا جذب بازار کار نشده و نیازمند حمایت‌های همه جانبه طولانی مدت و حتی حمایت‌هایی تا پایان عمر هستند این مساله بیانگر اهمیت اجرای هرچه سریع‌تر و کامل‌تر قانون جامع حمایت از معلولان است

 

بودجه اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان در سال ۹۷، رقمی معادل ۲۰۰ میلیارد تومان بود که با تلاش فعالان حوزه معلولان در سال ۹۸ به ۱۱۰۰ میلیارد تومان و در سال ۹۹ به ۱۳۰۰ میلیون تومان رسید. این مبلغ ذیل ردیف‌های مربوط به بهزیستی آورده شده است. اجرای قانون حمایت از معلولان نیز ذیل بودجه سازمان بهزیستی آورده شده است. به عبارت دیگر میزان رشد اعتبارات در نظر گرفته شده برای اجرای این قانون در سال ۹۷ خوب  اما به شدت ناکافی و رشد آن در سال ۹۹ بسیار کم است هرچند که به گفته کارشناسان همان مبلغ ۱۱۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده در سال ۹۸ نیز به طور کامل تخصیص نیافته است.

 

برای اجرای قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مبلغ ۱۳۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته شده است این درحالی است که برای تحقق این قانون به گفته مسئولان این سازمان ۱۳ هزار میلیارد تومان نیاز است که ۱۳۰۰ میلیارد تومان تنها یک دهم بودجه مورد نیاز است.

 

قبادی دانا رئیس سازمان بهزیستی کشور نیز در مراسم بزرگداشت روز جهانی معلولان گفته بود: برای اجرای قانون حمایت از افراد دارای معلولیت ۲۰ هزار میلیارد تومان است که پنج میلیارد تومان آن برای سایر دستگاه‌ها و ۱۵ میلیارد تومان آن برای ردیف‌های بهزیستی، نیاز است.

براساس لایحه بودجه سال ۹۹ مبلغ ۱۵۵ میلیارد تومان از محل هدفمندی یارانه‌ها برای رفع فقر مطلق خانوار‌های تحت پوشش بهزیستی و کمیته امداد، اجرای ماده ۶ قانون جامع حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت (که به موضوع بیمه سلامت این افراد برای پوشش خدمات درمانی و توانبخشی می‌پردازد) و اجرای تبصره دیل ماده (۳۸) قانون جامع خدمت‌رسانی ایثارگران در نظر گرفته شده است، مبلغی اندک برای اجرای اهدافی بزرگ و پرهزینه. 

 

مدتی پیش بود که مدیر انجمن پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت از وجود مشکلات عدیده در خصوص تهیه وسایل کمک توانبخشی به معلولان و عدم افزایش کمک‌های بهزیستی برای تهیه این تجهیزات خبر داده بود.

 

از سوی دیگر محمد نفریه معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی نیز با اشاره به چند برابر شدن هزینه وسایل کمک توان بخشی در دو سال  اخیر گفته بود: افزایش بودجه ما در این حوزه در مدت اخیر بسیار کم بوده است. در واقع این بودجه از ۴۰ میلیارد تنها به ۴۷ میلیارد افزایش یافته است.

 

در صورت تامین اعتبار مورد نیاز اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان مواردی همچون مستمری افراد معلول تحت پوشش یا پرداخت یارانه مراکز توانبخشی به راحتی صورت می‌پذیرد، اما حقیقت آن است که با افزایش ۱۷ درصدی اعتبار اجرای این قانون به نظر نمی‌رسد که همچنان بهزیستی قادر به اجرای مصوبه افزایش ۲۰ د رصدی یارانه مراکز توانبخشی شود، مصوبه‌ای که در ۸ ماه سال ۹۸ نیز اجرا نشده و به گفته رئیس هیأت مدیره انجمن عالی مراکز غیردولتی توانبخشی معلولان کشور سازمان بهزیستی کشور اجرای آن را منوط به تأمین اعتبار و نقدینگی کرده بود.

 

 

 

 

به گزارش رویداد۲۴ تنها مشکلات پیش روی سازمان بهزیستی کشور تامین هزینه‌های مرتبط با افراد دارای معلولیت نیست. این سازمان طی سالی که در حال گذار است به کمبود منابع مالی برای اجرای کامل سایر ماموریت‌هایش نیز مواجه بوده است.

 

 

از آنجاییکه اعتیاد انواع مختلفی دارد که ا عتیاد به الکل نیز بخشی از آن است. اعتیادی که شاید یکی از علل بروز بحران مسمومیت با مشروبات الکلی طی سال گذشته بود. این موضوع باعث  شد که سازمان بهزیستی کشور به عنوان یکی از دستگاه‌های مسئول در حوزه اعتیاد طرحی با عنوان کارزار مقابله با مشروبات الکلی را  روی میز تصمیم‌گیری قرار دهد.

 

برای اجرای این طرح که قرار بود در ۱۱ استان کشور اجرا شود نیاز به مبلغ ۱۱ میلیارد تومان اعتبار بود که هزگز تامین نشد و مسئولان بهزیستی از مسکوت ماندن آن به همین دلیل خبر دادند. موج بحران مسمومیت با مشروبات الکلی در سال جاری نیز ادامه داشت به‌گونه‌ای که در فرودین ماه ۲۴۰ نفر از شهروندان آذربایجان شرقی دچار مسمومیت با الکل شده و از این تعداد ۱۰ نفر جان خود را از دست دادند. و این طرح همچنان به دلیل عدم تامین منابع مالی مسکوت مانده است. طبعا وقتی در سالی که سازمان بهزیستی با رشد ۶۲ درصدی بودجه مواجه بوده خبری از انجام ا ین طرح نمی‌شود در سالی با ۸.۹ درصد افزایش بودجه این کارزار هرگز به منصه ظهور نخواهد رسید.

یکی دیگر از مشکلات سازمان بهزیستی اداره باشگاه‌های مثبت ایدز است که مدیریت آن‌ها در سال ۹۷ از وزارت بهداشت به سازمان بهزیستی کشور واگذار شد. رئیس اداره ایدز سازمان بهزیستی در آن سال عنوان کرده بود که میزان اعتبارات بهزیستی برای کمک به مبتلایان ویروس ایدز ناکافی بوده و اعتبار این باشگاه‌ها در سال ۹۳ دیده شده که تورم و گرانی به این شکل نبوده است.

براتی سده گفته بود که در سال ۹۸ تعداد بیمارانی که تحت پوشش این باشگاه‌ها قرار گرفته و بهزیستی به آن‌ها خدمات می‌دهد ۵ هزار نفر خواهد بود در حالیکه اعتبار بهزیستی در این حوزه بسیار کم است شاهدی بر این پیش‌بینی، سخنان ۱۳ آبان امسال مدیرکل بهزیستی قزوین است که گفت: سرانه ۵۰۰ هزار ریالی به ازای هر بیمار مبتلا به ایدز تحت پوشش این اداره کل که به باشگاه مثبت ایدز اختصاص می‌یابد جوابگوی هزینه‌های حداقلی آن‌ها هم نیست. حال باید دید آیا بودجه سازمان بهزیستی در سال آینده می‌تواند به بهبود و رونق خدمت‌رسانی به بیماران تحت پوشش این باشگاه‌ها منجر شود.

 

 

 

 

کودکان کار از دیگر اقشاری  هستند که کمبود اعتبارات بهزیستی آن‌ها را مورد آسیب قرار می‌دهد.  این کودکان  به دلیل نبود حمایت‌های مالی و بضاعت اقتصادی بسیار کم خانواده‌ها قادر نیستند مانند سایر کودکان به راحتی درس خوانده و از بهداشت و تغذیه مناسب برخوردار باشند و ناگزیر در خیابان‌ها به دنبال معاش خانواده در معرض انواع خشونت‌ها و آزار‌ها قرار می‌گیرند، سازمان بهزیستی نیز قادر به توانمندسازی و حل مشکلات مالی این کودکان و خانواده‌هایشان به دلیل کمبود منابع مالی نیست و تنها به جمع‌آوری وحشت‌آفرین این کودکان در خیابان‌ها بسنده می‌کند. در حالیکه چند روز بعد کودک دوباره در خیابان مشغول به کار بوده  و به احتمال بسیار زیاد درآمد اندک این کودکان در خیابان از کمک‌های ناچیز بهزیستی که حتی برای استخدام افراد متخصص در مراکز بهزیستی به ویژه مراکز بهزیستی در شهرستان‌ها با مشکل مواجه است بیشتر خواهد بود.

 

بودجه این سازمان آنچنان کم است که رئیس سازمان بهزیستی دشتستان با گلایه از کمبود منابع مالی این سازمان اظهار کرده بودکه سازمان بهزیستی با داشتن مأموریت زیاد و اعتبارات محدود، با کمبود منابع مالی روبروست.

 

به گزارش رویداد۲۴ اگر چه بسیاری از سازمان‌های کشور با کمبود اعتبارات مواجه هستند، اما کمبود منابع مالی برای سازمانی مانند سازمان بهزیستی که ماموریت آن کمک به آسیب‌دیدگان اجتماعی و گروه‌های در معرض آسیب و نیز اقشار ضعیف و بی‌پشتوانه جامعه است دردآورتر و با توجه به تبعات عدم رسیدگی یا کمبود رسیدگی به آسیب‌دیدگان خطرآفرین‌تر است.  

 بودجه سازمان بهزیستی رشدی قابل توجه نداشته است، و در خوش بینانه‌ترین حالت حتی اگر ۱۰۰ درصد بودجه ۳۱۲۱ میلیاردی آن در سال ۹۹ محقق شود به دلیل سرریز شدن مصائب جامعه به سوی این سازمان بازهم بسیار کم است.

 

شاید بد نبود که با کاستن یا قطع بودجه نهاد‌ها و افرادی که دلیلی منطقی برای در نظر گرفتن بودجه‌ای جداگانه برای آن‌ها وجود ندارد، منابع مالی این سازمان‌ها به نهاد‌های حمایتی همچون بهزیستی و کمیته امداد تعلق می‌گرفت. به عنوان مثال ضروری است تدوین‌کنندگان و تصویب‌کنندگان لایحه بودجه این موضوع را مورد بررسی قرار دهند که آیا در نظر گرفتن بودجه برای طلبه‌های بیکار یا مشغول درس خواندن در اولویت است یا افزایش منابع مالی برای حمایت از زنان سرپرست خانوار یا کودکان کار در لبه پرتگاه جامعه قرار دارند. تخصیص بودجه به یادمان روسای جمهور مهم‌تر است یا افزایش بودجه برای حمایت از بهبودیافتگان اعتیاد که در صورت عدم حمایت پس از بهبود دوباره در چرخه اعتیاد گرفتار خواهند شد.  

 

 بهزیستی با بدترین آسیب‌ها مواجه است در حالیکه هزینه‌ای مناسب برای عمل کردن بر اساس آن ندارد. آنهم در شرایطی که برخی از آسیب‌دیدگان و افراد نیازمند به حمایت این سازمان‌ها در مناطق بسیار محروم و دور از دسترس قرار داشته و تا کنون شناسایی نشده‌اند و سازمان بهزیستی برای شناسایی و خدمت‌رسانی به آنها نیاز به مبالغی بیش از این دارد.