رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: اصلاح طلبان در حالی برای انتخابات مجلس یازدهم آماده می‌شوند که هنوز مشخص نیست قرار است با چه روش و تاکتیکی در انتخابات حضور پیدا کنند. علاوه بر نحوه ورود، مسئله سرلیستی و اینکه کدام گزینه‌ها در لیست ۳۰ نفره تهران قرار بگیرند هم کماکان از چالش‌های مورد بحث این جریان است.
بسیاری از سیاسیون و کارشناسان براین عقیده هستند که اصلاح‌طلبان نباید ارتباط خود با نظام را قطع کنند، زیرا اینکار نه تنها نتیجه‌ای به همراه ندارد، بلکه شرایط برای ادامه فعالیت آن‌ها در دیگر زمینه‌ها را هم سخت‌تر می‌کند. حضور مشروط، تحریم انتخابات یا ادامه وضع موجود گزینه‌های پیش‌روی نیروهای اصلاح‌طلب است. فیاض زاهد کارشناس مسائل سیاسی به رویداد۲۴ می‌گوید که منطقی ترین راه حضور در انتخابات آن‌هم در شرایط فعلی یک حضور مشروط است.
فیاض زاهد کارشناس و فعال سیاسی به رویداد۲۴ می‌گوید: وضعیت تحریم برای اصلاح‌طلبان در انتخابات مجلس سخت و بعید است زیرا اصلاح‌طلبان ساختار نظام جمهوری اسلامی را قبول دارند. طبیعتا زمانی که شما انتخاباتی را تحریم می‌کنید به هیچ عنوان به معنای خروج از حاکمیت نیست، بلکه معنایش یک عمل رادیکال سیاسی و یک تاکتیک است، نه بیشتر و نه کمتر. اما با توجه به اینکه اصلاح‌طلبان به دلایل مختلف از جمله عدم آمادگی تشکیلاتی و اینکه اصلاح‌طلبان دستورات بالا به پایین را نمی‌پذیرند و حتی رهبر اصلاحات هم خودش را رهبر نمی‌داند، طبیعی است که نمی‌توانند حضور در انتخابات را تحریم کنند.
شرکت در انتخابات در شرایط فعلی بی اخلاقی است
زاهد ادامه داد: اما شرکت در انتخابات به هر شکلی اشکال دارد. از منظر اخلاقی شرکت با همین شرایط بدون آنکه شورای نگهبان در خود و قانون عقب مانده نظارت استصوابی تغییری ایجاد کند یک بی اخلاقی است، زیرا شما را وارد یک کنش سیاسی می‌کند که شما آن را قبول ندارید. زمانی که شما وارد یک بازی سیاسی می‌شوید که داور یک طرفه سوت می‌زند طبیعی است که بعد از آن دیگر حق اعتراض ندارید. کدام بازیکن جوانمرد و حرفه‌ای در جهان مشاهده می‌کنید که در بازی‌ای حضور پیدا کند که نتیجه آن از قبل مشخص شده باشد؟ طبیعتا شرکت در انتخابات آن‌هم در چنین شرایطی غیر اخلاقی است.
فضای سیاست یک فضای بده بستان است
فیاض زاهد با بیان اینکه در فضای سیاسی به قولی یک بده بستان وجود دارد، خاطرنشان کرد: زمانی که شما وارد انتخابات می‌شوید، درصد مشروعیت را بالا می‌برید و به نظام یک کردیت اعتبار می‌دهید، خب نظام در قبال آن چه چیزی به شما می‌دهد؟ خب دیدیم که حتی از نظرسیاسی هم درست نیست و افکار عمومی هم آن را نمی‌پسندد، زیرا در چنین شرایطی ما حتی پشتوانه افکار عمومی را هم از دست می‌دهیم. مردم می‌گویند در سال ۹۲، ۹۴، ۹۶ ما به شما اعتماد کردیم و رای دادیم، شما چه به دست آوردید؟ چه دستاوردی برای ما داشتید؟
این کارشناس و فعال سیاسی با بیان اینکه حضور مشروط در انتخابات به نظرم بهترین، مقبول‌ترین و منطقی‌ترین رفتار سیاسی است، خاطرنشان کرد: در علم سیاست گفته می‌شود هر کنش و واکنشی را براساس تامین منافع طرفین باید تحلیل و بررسی کرد. اگر نظام جمهوری اسلامی قائل به انتخابات است پس باید زمینه‌های شکلی و ماهوی آن را فراهم کند، اگر هم قائل به انتخابات نیست، خود را از این رودربایستی خارج کند.
او ادامه می‌دهد: نفس انقلاب برای این بود که در مقابل رفتارهای قیم‌مآبانه بایستیم. آن زمان لیستی از اسامی را با شاه یا نخست وزیر مشخص و هماهنگ می‌کردند و به مردم تحمیل می‌شد. از این جهت باید فرآیندی فراهم شود که نقش مردم هرچه بیشتر دیده شود و شورای نگهبان از این مکانیزم فاصله بگیرد. مانند همان حرفی که آقای رسایی مطرح کرده بود و گفته بود «باید فضا را سرد کنیم تا مردم در انتخابات شرکت نکنند، اگر شرکت نکنند ما رای می‌آوریم.»
زاهد ادامه داد: انتخابات فقط حضور پای صندوق رای نیست، انتخابات این است که به گونه‌ای رای دهیم که نتیجه آن منشا اثر باشد. زمانی که مردم نماینده انتخاب می‌کنند، اما برخی از نهاد‌ها تصمیم‌های مجلس را بی اثر می‌کنند، زمانی که بالای هر نهاد و سازمان یک نهاد بالا دستی می‌گذاریم و خواسته‌های آن را بی اثر می‌کنیم، طبیعی است که حضور و رغبت مردم و سیاسیون برای شرکت در انتخابات کم می‌شود. از این رو اصلاح طلبان اگر بخواهند وارد انتخابات شوند باید مذاکرات برابری داشته باشند. زیرا اصلاح طلبان هیچ‌گاه سهم برابری نخواهند داشت و باید مکانیزمی را ایجاد کنند که آرام آرام بتوانند سهم برابر و تاثیرگذاری بیشتری داشته باشند.
این فعال سیاسی با طرح این پرسش که «نتیجه نهایی، اما چه خواهد شد؟» می‌گوید: در یک نتیجه نهایی، در فاصله‌ای نه چندان دور، حکومت از اصلاح‌طلبانی که انتخابات را تحریم کنند و اصلاح طلبانی که به صورت مشروط در انتخابات شرکت کنند، می‌خواهد که در تفکر و روش خود تجدیدنظر کنند. زیرا انصراف یک گروه جدی از انتخابات مانند اصلاح‌طلبان، برای ماهیت سیاسی جمهوری اسلامی مناسب نیست.
این استاد دانشگاه می‌افزاید: باید به خاطر داشته باشیم که ادامه همین مجلس یکدست مانند دوران احمدی نژاد، به دلیل ناکارآمدی و ناتوانی و عدم انطباق با خواسته‌های فرهنگی و اجتماعی جامعه، محدودیت نظام را بیشتر کرد و نظام در نهایت به سراغ اصلاح طلبان بازگشت. در اینکه این اتفاق رخ می‌دهد تردیدی ندارم، اما همه ترسم این است که این اتفاق زمانی رخ دهد که کار از کار گذشته باشد.