رویداد۲۴ اسناد بودجه‌ای کشور از صد سال پیش تاکنون مکتوب وجود داشته است، غیر از دهه‌های اول و دوم قرن حاضر که به آموزش و پرورش توجه ویژه شده، در باقی سال‌ها توجه چندانی به آن نشده است. عبدالحسین نفیسی، کارشناس اقتصاد، این را می‌گوید.
موضوعی که با کمی کاوش در وضعیت فعلی آموزش و پرورش هم می‌توان آن را به خوبی درک کرد. به گفته کارشناسان این حوزه، سال‌هاست کسری بودجه دولت‌ها با بخشی از اعتبارات آموزش و پرورش جبران می‌شود.
حجت‌الله بنیادی، مدرس و کارشناس آموزش و پرورش، با تاکید بر همین مساله گفت: سهم بودجه آموزش و پرورش در اوایل انقلاب از کشور فنلاند تقریباً بالاتر بود و بعد از آن رویه‌ای نزولی پیدا کرد و این موضوع در سال 2007 تا 2015 کاملاً افت محسوس پیدا کرد.
14 دی‌ماه، خبری مبنی بر ریزش سقف یک مدرسه دخترانه در استان هرمزگان منتشر شد. از آنجا که این اتفاق پیشتر هم در مدارس رخ داده بود، تکرار آن سبب شد حساسیت‌ها بالا رود. اگرچه مسئولان آموزش و پرورش این استان اعلام کردند که موضوع، ریزش سقف نبوده و تنها لامپ مهتابی افتاده است، اما این مساله هم چیزی از تعداد بالای مدارس تخریبی در کشور کم نمی‌کند.
فخرالدین هاشمی، سرپرست اداره کل نوسازی آموزش و پرورش استان هرمزگان، با اشاره به آمار این مدارس تنها در این استان اعلام کرد: «طبق آخرین آمار، 650 مدرسه تخریبی و غیراستاندارد در استان ما وجود دارد که باید برای آنها چاره‌ای اندیشید. پروژه‌های اینچنینی با توجه به نیاز استان پیش می‌روند. همین حالا 270 پروژه داریم که 30 پروژه از آنها مشخصاً مرتبط با همین شهرستان میناب است. با کمک خیرین و اعتبارات استانی و دولتی پیش می‌رویم و امید داریم تا حدود پنج سال دیگر جشن برچیده شدن مدارس تخریبی در استان‌مان را برگزار کنیم.»
البته این معضل تنها مختص استان هرمزگان نیست. هرچند هرمزگان محرومیت زیادی از این حیث دارد، اما استان‌های دیگری هم با این مشکل روبه‌رو هستند. به طور کلی و به گفته وزیر آموزش و پرورش، سهم مدارس تخریبی در کل کشور 30 درصد تمامی بیمارستا‌ن‌هاست.
مهرالله رخشانی‌مهر، رئیس سازمان نوسازی مدارس کشور، همین یک ماه پیش از وجود 240 هزار کلاس در کشور خبر داد که گرمای خود را از بخاری نفتی تامین می‌کنند. همان بخاری‌ای که در سال‌های اخیر عامل بروز آتش‌سوزی در بسیاری از مدارس ایران بوده است. اگرچه تاکنون 25 هزار بخاری نفتی از کلاس‌ها جمع‌آوری شده، اما باز هم کافی نیست.
بیشتر بخوانید: مدارس تخریبی؛ غصه دیگری در نظام آموزشی
از سوی دیگر، پروژه خداحافظی با مدارس خشتی و گلی هم که قرار بود تا آبان‌ماه امسال برگزار شود به نتیجه نرسید، از همین رو هنوز شاهد وجود چنین مدارسی در برخی استان‌های محروم کشور هستیم.
در این شرایط بودجه 99 این وزارتخانه هم تعریفی ندارد. محسن حاجی‌میرزایی، وزیر آموزش و پرورش، با تاکید بر اینکه اکنون 30 درصد مدارس کشور نیازمند تعمیرات و نگهداری، 18 درصد نیازمند بازسازی و 12 درصد نیازمند تخریب است، می‌گوید تجهیز و نگهداری مناسب باید رونق بیشتری بگیرد، چراکه اعتبارات ما محدود است.
امسال دولت تا مبلغ 2700 میلیارد تومان تضمین داده است که با حمایت خیرین، در کنار آموزش و پرورش باشد، اما کارشناسان معتقدند این ارقام کافی نیست.
در سال 99، با توجه به رشد دانش‌آموزان، باید شاهد رشد 24 درصدی در بودجه آموزش و پرورش باشیم. اما این رشد 18 درصد است و بخشی از جبران کسری بودجه با بالا بردن نسبت دانش‌آموزان به معلم، خصوصاً در مقطع ابتدایی، جبران خواهد شد که کسی به آن توجهی نمی‌کند.
از سوی دیگر، طرح‌هایی همچون طرح رتبه‌بندی معلمان نیز مدت‌هاست که در انتظار اعتبار و بودجه مانده، اما اجرا نمی‌شود.
حجت‌الله بنیادی با نقد این مساله عنوان کرد: «آموزش و پرورش باید بیشترین سهم اعتبارات را در هر کشوری داشته باشد. جایی که مسئول ساختن انسان‌هاست و نیروی انسانی و ارزشمندترین دارایی یک کشور را تولید می‌کند باید در اولویت باشد. اما می‌بینیم که دولت‌ها در ایران توجهی به این موضوع ندارند. اعتبارات نباشد، مدارس رشد نمی‌کنند، مدارس رشد نکنند، معلمان قوی و به دنبال آن دانش‌آموزان برجسته رشد نخواهند کرد. در نهایت می‌بینیم که کشور از لحاظ منابع انسانی با مشکل مواجه می‌شود.»
در این میان نه تنها طرح‌های سخت‌افزاری همچون احیای مدارس بلکه تقویت بعد حرفه‌ای مدارس نیز بدون اختصاص اعتبار ممکن نیست و باید دید با این بودجه و اعتبار، چند درصد از طرح‌های فعلی که سال‌هاست وعده اجرایی شدن‌شان داده شده در سال‌آینده به مرحله نهایی می‌رسد.