رویداد۲۴ سه سال از روزی که نخستین ساختمان مدرن و نماد تجاری بلندمرتبه پایتخت در کمتر از سه ساعت بر سر مالکان و امدادرسانان فرو ریخت، میگذرد. حادثه تلخ و سنگین بود، یک هفته پرالتهاب گذشت و تهران ۱۶ آتشنشان فداکار خود را از دست داد، خسارات اولیه معادل ۱۵۰۰ میلیارد تومان برآورد شد و سه هزار کاگر با بحران شغلی روبرو شدند. ابعاد مالی، اجتماعی و جانی آن به حدی بود که شورای شهر تهران تصمیم گرفت، مساله ایمنی ساختمانهای تجاری و مسکونی با جدیت بیشتری مورد بررسی قرار گیرد و شهرداری تهران را ملزم کرد، برنامه عملیاتی ایمنسازی ساختمانهای ناایمن بلندمرتبه و پرخطر را ارائه دهند، اما سوال این است در این مدت ایمنسازی ساختمانهای شهر تهران چقدر پیشرفت کرده و آیا ریزش پلاسکو عبرتی برای شتاب بخشیدن به ایمنی ساختمانهای پایتخت شده است؟
به نظر نمیرسد؛ در این مدت تهران پیشرفت قابل ملاحظهای در ایمنی ساختمانها کرده باشد. چرا که با توجه به شناسایی ۳۴ هزار پلاک ناایمن درتهران، تعداد ساختمانهایی که ایمنسازی شدهاند، هنوز به ۱۰۰ مورد هم نرسیده و شناسایی ساختمانهای ناایمن پررنگتر از مساله ایمنسازی آنها بوده است.
از طرفی از خود پلاسکو هم که قرار بود دو ساله تحویل مالکان شود، خبری نیست. در هم ریختگی اقدامات به حدی است که پس از سه سال این ساختمان در سطح صفر-صفر پیش رفته و بین شهرداری و بنیاد مستضعفان به عنوان مالک اختلاف نظرهای قابل ملاحظهای وجود دارد.
اگرچه که شناسایی ساختمانهای ناایمن پایتخت در این مدت با سرعت بیشتری پیش رفته و بیش از ۳۴ هزار ساختمان در سطح شهر ناایمن تشخیص داده شد،، اما به نظر نمیرسد حادثه پلاسکو به اندازه کافی عبرت آفرین بوده باشد، این را ناایمن ماندن ساختمانهای تجاری شاخص تهران از جمله علاالدین و پایتخت مشخص میکند.
ر
ئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران:پس از سه سال؛ گزارش چرایی وقوع حادثه پلاسکو هنوز آماده نیستپس از این حادثه پلاسکو مقرر شد؛ کمیتهای در شورای شهر تشکیل و خروجیهای گزارش پلاسکو مورد بررسی قرار گیرد که پس از گذشت سه سال از این حادثه، هنوز جلسهای تشکیل نشده است.
«زهرا صدر اعظم نوری» رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات ایمنی شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار ایلنا معتقد است؛ حادثه پلاسکو موجب شد، مساله ایمنی به ویژه در ساختمانهای بلندمرتبه و فرسوده جدی گرفته شود. او میگوید: پلاسکو توجه همگان را به این مساله جلب کرد که ایمنی مقدم بر سایر موضوعات است، چرا که جان و مال انسانها مهم است و همه تلاشهای مدیریت شهری در این است که بتواند در جهت رفاه، آسایش و امنیت شهروندان کار کند، چرا که اگر نحوه ساخت و سازها ناایمن و بدون رعایت استانداردها باشد، این خود نقض قرض و در تعارض با اهدافی است که مدیریت شهری دنبال میکند.
او به گزارشاتی که قرار بود پس از حادثه پلاسکو به شورای شهر ارائه شود، اشاره میکند و میگوید پس از سه سال هنوز گزارشی به ما نرسیده است. پس از این حادثه مقرر شد براساس گزارشهای تهیه شده کمیتهای در شورای شهر تشکیل و خروجیهای گزارش پلاسکو مورد بررسی قرار گیرد که پس از گذشت سه سال از این حادثه و با وجود مکاتباتی که در آن علت عدم برگزاری جلسات را جویا شدم، هنوز جلسهای تشکیل نشده است.
نوری با تاکید بر اینکه سازمان آتشنشانی مکلف است، ساختمانهای ناایمن در سطح شهر را شناسایی و دستورالعمل ایمنسازی را به آنها ابلاغ کند، ادامه میدهد: آتشنشانی در صورت عدم تمکین و پذیرش حتما از طریق مراجع قضائی وارد میشود که این کار تا حدودی توسط سازمان آتشنشانی انجام شده، اما با توجه به گستردگی شهر تهران، تراکم بالای ساختمانها و فرسودگی تعدادی از آنها این امکان فراهم نیست که تمام ساختمانها در یک مدت کوتاه بازدید شوند.
شناسایی ۳۴ هزار پلاک ناایمن در شهر تهراندر گزارشهایی که آتشنشانی میدهد بیشترین خطرات مربوط به ساختمانهای زیر ۶ طبقه است، چرا که قدیمیتر هستند و فراوانی آنها بسیار زیاد است.
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات ایمنی شورای شهر تهران معتقد است؛ اقدامات آتشنشانی در این مدت اثرگذار بوده و تاکنون ۳۴ هزار پلاک ناایمن در شهر تهران مورد شناسایی قرار گرفته است که از این تعداد حدود ۲۸ هزار ساختمان اختصاصی، ۳ هزار و ۴۹۵ ساختمان دولتی و هزار و ۲۰۷ ساختمان متعلق به شهرداری مورد بازدید قرار گرفته اند که هر کدام ضریب ریسک مختلفی دارند.
او در پاسخ به این سوال که تاکنون چند ساختمان مشابه پلاسکو شناسایی و ایمنسازی آنها انجام شده است، میگوید: اعداد دقیق را آتشنشانی باید اعلام کند، اما چندین پاساژ و مجتمع بزرگ تجاری که از یک درجه ریسک بسیار بالا برخوردار و به شدت خطرناک بودهاند، تذکر گرفتند و در حدود ده مورد از پاساژهای تهران که شامل دهها واحد تجاری است با هماهنگی مرجع قضائی اخطارهای لازم را دریافت و حکم مرجع قضائی به آنها ابلاغ شده است و برخی از این واحدها ایمنسازی را شروع کردهاند.
نوری میگوید: شورای شهر روز گذشته طرح دیگری را نیز در راستای سرعتبخشی به ایمنی ساختمانها به تصویب رساند که براساس آن سامانه برخطی طراحی میشود و به موجب آن اطلاعات تمام ساختمانهای پایتخت و نه تنها ساختمانهای بلندمرتبه در این سامانه درج و اطلاعات نقشههای ساختمان، وضعیت سازه، دسترسیها و سایر اطلاعات مورد نیاز برای بررسی ایمنی ثبت و مرتبا به روزرسانی میشود و با این کار امدادرسانی و اطفا حریق با سرعت بیشتری حاصل خواهد شد و میتوانیم وضعیت ایمنی ساختمانهای پرخطر را سریعتر بهبود بخشیم.
او به تفکیک ایمنی در ساختمانهای پایتخت اشاره میکند و معتقد است: مشکل ایمنی مربوط به ساختمانهای بلندمرتبه نیست و تمرکز در این زمینه باید بر روی ساختمانهای زیر ده طبقه باشد. وی میگوید: ساختمانهای بلندمرتبه با توجه به جدید بودن خیلی ناایمن نیستند و مباحث مختلف مقررات ملی ساختمان از جمله مبحث ۳ و ۲۲ در آنها رعایت شده است. در گزارشهایی که آتشنشانی میدهد بیشترین خطرات مربوط به ساختمانهای زیر ۶ طبقه است، چرا که قدیمیتر هستند و فراوانی آنها بسیار زیاد است، بنابراین مشکل ما ساختمانهای بلندمرتبه نیست، مگر ساختمانهای قدیمی بلندمرتبه که تعداد آنها کم است و تقریبا در حد ممکن آتشنشانی از آنها بازدید کرده و مورد رصد آنها قرار دارد.
نوری در پاسخ به این سوال که با گذشت سه سال از حادثه پلاسکو اگر همین لحظه اتفاق آن روز تکرار شود، سطح آمادگی در چه حد است و آیا میتوانیم مانع ریزش ساختمان شویم، گفت: براساس تجهیزات، امکانات و نیروهایی که اکنون سازمان آتشنشانی دارد، وضعیت بهتر است و با توجه به تجربهای که در این مدت کسب کرده، حتما بهتر از قبل عمل خواهد کرد و خدماترسانی بهتر صورت خواهد گرفت.
او به نقش مردم هم اشاره میکند و میگوید: البته نباید نقش مردم را هم نادیده گرفت و همکاری مالکان ساختمانها نیز بسیار مهم است. وقتی در پاساژی دسترسیها بسیار کم است و مالکان با کارتن و ابزار غیراستاندارد و ناایمن دسترسیها را میبندند و جایی برای فرار نمیگذارند و وقتی از گاز و پیکنیکهای غیراستاندارد برای گرم کردن ساختمان و طبخ غذا استفاده میکنند، زمینه بروز حادثه را فراهم میکنند که مردم باید به این مساله نیز توجه کنند.