سقوط شدید قیمت نفت به چه معناست؟

 

فعلا سیاستمداران این کشور درگیر تشکیل دولت جدید هستند و توجه چندانی به مباحث اقتصادی نشان نمی‌دهند. اما در بلندمدت، ممکن است با مشکلات اقتصادی متعددی روبرو خواهند شد. سایر کشور‌های نفتی، از حیث کسری بودجه، مشکلات مشابهی خواهند داشت. برخی از این کشورها، تلاش می‌کنند هر چه زودتر غول‌های نفتی مثل عربستان و روسیه را آشتی دهند، اما هنوز موفق نشده اند. الجزایر که ریاست دوره‌ای اوپک را در اختیار دارد، از دبیرکلی اوپک درخواست کرده که جلسه‌ای برای بررسی مشکلات برگزار کند. اما عربستان و دیگران مخالفت کرده اند.

فراتر از جنگ نفتی
برخی کارشناسان این مخالفت عربستان و ناتوانی آن در توافق با روسیه، را خودکشی جمعی و اشتباه فاحش توصیف کردند. اما، مدل جدیدی که توسط آنتونی هالف، پژوهشگر مرکز سیاست انرژی جهانی در دانشگاه کلمبیا، طی یادداشتی در روزنامه فایننشال تایمز، معرفی شده، نشان می‌دهد که جنگ نفتی عربستان و روسیه، یک امر حساب شده برای خارج کردن سایر تولیدکنندگان از بازار است. بر اساس این مدل، تولیدکنندگان بزرگ نفت مانند عربستان، که تولیدشان هزینه کمی دارد، برای استفاده بهینه از درآمد‌های نفتی باید تناقض میان قیمت و سهم بازار را متعادل کنند. وقتی قیمت‌های نفت بالا می‌رود، عربستان منتفع می‌شود، اما در عین حال، بخشی از سهمش در بازار را به نفع سایر تولیدکنندگانی که تولیدشان هزینه بالایی دارد، از دست می‌دهد. بنابراین، پاسخ عربستان این است که با کاهش قیمت ها، هزینه تولید سایر تولیدکنندگان را بیشتر می‌کند.

از این منظر، ایران و نفت شل آمریکا به عنوان دو هدف کاهش قیمت‌ها ارزیابی می‌شوند. به گفته هالف، کاهش قیمت‌ها، به همه تولیدکنندگان آسیب می‌زند، اما برای ریاض و مسکو منافع بلندمدتی دارد. آن‌ها هزینه تولید زیادی ندارند و در عین حال، ذخایر مالی زیادی دارند. در نتیجه می‌توانند بهتر از دیگران، خسارت‌های ناشی از کاهش قیمت‌های نفت را تحمل کنند. اما دیگر تولیدکنندگان مشکلاتی دارند. از دیدگاه هالف، ایران یکی از این تولیدکنندگان است. اما جایزه اصلی، ایران نیست، بلکه نفت شل آمریکاست.

هزینه تولید نفت شل در آمریکا بیشتر از نفت اوپک است. وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود، تولید نفت شل بیشتر می‌شود. چون صرفه اقتصادی دارد. اما وقتی قیمت‌ها پایین برود، تولیدکنندگان نفت شل تحت فشار قرار می‌گیرند. شاید به همین دلیل است که آمریکا به عربستان فشار آورده که تولیدش را افزایش ندهد.