رویداد۲۴ لیلا فرهادی: در هفته‌های اخیر، درخواست تعلیق و لغو تحریم‌های ایران در شرایط بحرانی شیوع ویروس کرونا در کشور از زبان تمام مقامات ایران به گونه‌ای شنیده است. روسیه، چین و سازمان ملل در نامه‌هایی جداگانه خواستار لغو تحریم‌های ایران با هدف توانمند سازی ایران برای مقابله با ویروس کرونا شده‌اند.
وزارت امور خارجه ایران کمپینی اینترنتی امضا با عنوان «نه به تحریم‌ها، نه به کرونا» با هدف جلب توجه به تاثیر تحریم‌ها علیه تهران در شرایط فعلی شیوع جهانی ویروس کرونا و همچنین آگاه‌سازی جهانی از این موضوع راه اندازی کرد.
در متن توضیحات این کمپین آمده «ویروس کرونا تهدیدی جهانی است و مبارزه با این تهدید جهانی همکاری جهانی را می طلبد؛ تحریم های فراقانونی دولت ایالات متحده آمریکا علیه ملت ایران مانع همگرایی بین المللی برای مبارزه با این بلای جهانی است.»
اسماعیل بقایی هامانه نماینده ایران در دفتر سازمان ملل در ژنو نامه‌ای به مدیر کل سازمان جهانی بهداشت نوشته و در آن تحریم‌های آمریکا را تهدیدی بی سابقه علیه بهداشت عمومی جهان خوانده است.
مجید تخت روانچی نماینده ایران در سازمان ملل در اظهاراتی مشابه در جمع خبرنگاران گفته مردم جهان و مسئولان کشور‌های مختلف به این نتیجه رسیده‌اند که این تحریم‌ها از مبارزه در بهترین وجه با ویروس کرونا جلوگیری می‌کند.
او در ادامه اظهاراتش اقدام آمریکا را تهدیدی برای همه جهان خوانده و گفته وقتی به ناحق، ناعادلانه و ظالمانه اجازه ندهند از ظرفیت‌های یک کشور استفاده شود، تنها یک یا دو کشور ضربه نمی‌بینند بلکه همه جامعه بین المللی از این اقدام متضرر می‌شوند.
پیروز حناچی شهردار تهران در سرمقاله‌ای که در گاردین چاپ شده، تبعات تحریم‌های آمریکا بر نحوه مقابله ایران با ویروس کرونا را برشمرده و گفته «در نتیجه تحریم‌های آمریکا، توانایی من و همکارانم برای تامین نیاز‌ها و زیرساخت‌های بهداشتی، لجستیکی و دیگر زیرساخت‌های حیاتی برای مبارزه با ویروس کرونا به شدت کاهش یافته است.»
در حالی که ایران کمپین «نه به تحریم‌ها» برای مقابله با کرونا را راه‌اندازی کرده، پس از پایان تعطیلات نوروز تمام ادارات دولتی باز شدند و تصاویری که روز گذشته از خیابان‌ها منتشر شد، نشان می‌داد مردم به خاطر حضور در محل کار در مترو، خیابان و اتوبوس‌های خط واحد در شرایطی کاملا غیر استاندارد حضور دارند.
سوال عمده شهروندان این بود چرا در حالیکه آمار افزایش مبتلایان از عدد تک رقمی در اسفندماه به افزایش ۳ تا ۴ هزار مبتلا در روز رسیده، دولت تمام ادارات را باز کرده است. این یعنی در حقیقت هیچ فاصله‌گذاری اجتماعی و قرنطینه‌ای انجام نشده بود و حضور کمتر مردم در مکان‌ها عمومی نه به خاطر اقدامات دولت، که به خاطر تعطیلات نوروزی بود.
اصرار دولت بر عدم قرنطینه این سوال را مطرح می‌کرد که دلیل آن چیست. برخی فعالان سیاسی نوشتند دولت باید بین جان باختن چند ده هزار نفر یا بیکاری چند میلیون نفر، یکی را انتخاب می‌کرد و عدم اجرای قرنطینه نشان داد که دولت راه اولی را انتخاب کرده است.
عباس عبدی در توضیح عدم اجرای قرنطینه توسط دولت گفته «روحانی گمان می‌کند که اکنون بهترین فرصت برای حل مسأله تحریم‌ها و سپس آغاز گفتگو‌ها است. به ظاهر عناصر واسطه قول‌هایی نیز داده و اخبارش منتشر شده؛ هر چند هیچکدام تاکنون نتیجه نداشته‌است. از این رو معلوم نیست که کنترل اپیدمی در ایران به تحقق این هدف کمک کند. اصرار‌های پیاپی برای لغو تحریم‌ها و تهییج احساسات بین‌المللی در این رابطه شواهد این ادعا است. به نظر می‌رسد که این وجه سیاست برای رییس دولت در اولویت قرار دارد.»
شبکه‌های فارسی زبان خارج از ایران این روزها همین موضوع را با لحنی تندتر بیان می‌کنند و مدعی شده‌اند عدم اجرای قرنطینه در ایران، سازوکار مقامات برای رفع تحریم‌هاست تا از این طریق ایران به معضلی جهانی از لحاظ شیوع ویروس تبدیل شود تا به این ترتیب آمریکا مجبور شود، تحریم‌های ایران را بردارد. آنها مدعی شده‌اند ایران جان مردم را وجه المصالحه رفع تحریم‌ها قرار داده‌اند.
اسپوتنیک درخواست‌های ایران برای لغو تحریم‌ها را «اقدامی خلاقانه» خوانده و نوشته وزیر خارجه ایران در توییتر تصویری منتشر کرده و آن در کنار «تصویر ویروس کرونا»، «تصویر وزیر خارجه آمریکا» را قرار داده تا به این ترتیب کمپین خود را با تاثیرگذاری بیشتری در آمریکا پیش ببرد.
به گزارش رویداد۲۴ معلوم نیست هدف ایران از عدم اجرای قرنطینه چیست. آیا واقعا اجرای این طرح در ایران نشدنی است یا آنکه این تصمیم به عمد اجرا نمی‌شود. در روزهای گذشته ستاد کل نیروهای مسلح با طرح اجرای ممنوعیت‌های شدید قرنطینه وارد میدان شد اما به شکلی مبهم آنها کنار گذاشته شدند و همچنان دولت همچنان بر تصمیم قبلی خود یعنی بازگشایی ادارات اصرار ورزید.
هرچند در نامه دولت خطاب به وزارت بهداشت، شرایطی برای بازگشایی ادارات لحاظ شده، اما آنچه در واقعیت در ایران می‌گذرد، نشان می‌دهد این شرایط بیشتر از آنکه حقیقت داشته باشد، مسائلی صوری و فرمالیته هستند که گویا اساسا قرار نیست اجرا شود؛ چه آنکه همان روزی که وزارت بهداشت درخواست تعطیلی مشاغل را مطرح کرد، دستور فعالیت صنایع توسط وزارتخانه دیگر مطرح شد. این اتفاق در حالی افتاده که در روز اول فروردین، میزان مبتلایان ۱۹ هزار نفر بوده است و با اعمال قرنطینه خانگی توسط مردم، پس از دو هفته، تعداد مبتلایان از مرز ۵۳ هزار نفر عبور کرده است. این یعنی پیش‌بینی اینکه با بازگشایی ادارات، این تعداد به سرعت چند روز ۶رقمی شود و از مرز ۱۰۰ نفر عبور کند، چندان سخت نیست.
در این شرایط مجلس ایران تعطیل شده و عملا نظارت بر عملکرد دولت به صفر رسیده است. عبدالکریم حسین زاده رییس فراکسیون حقوق شهروندی مجلس گفته دولت نگاه جدی به ستاد مقابله با کرونا ندارد و در همین شرایط نیز عامدانه قوه مقننه را از حیز انتقاع ساقط کرده‌اند تا نظارتی وجود نداشته باشد.
بیشتر بخوانید:
مجلس را عامدانه از کار انداخته‌اند/ سالن اجلاس سران برای برگزاری صحن علنی آماده شود
معلوم نیست سیاست ایران برای رفع تحریم‌ها جواب می‌دهد یا خیر، اما تا کنون عدم اجرای جدی قرنطینه باعث شده آمار مبتلایان از مرز تا این لحظه واکنش مقامات آمریکا به درخواست ایران ترکیبی از رد درخواست و ادعای بررسی این درخواست برای حفظ پرستیژ جهانی بوده است. اولین واکنش از سوی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا مطرح شد که گفته بود ایران بهتر است از صندوق‌های متعلق به رهبر ایران برای جبران خسارات ناشی از شیوع ویروس کرونا استفاده کند.
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا احتمال کاهش تحریم‌ها را رد نکرده و گفته دولت دائما سیاست‌هایش را بازبینی می‌کند. او تاکید کرده که کمک‌های بشردوستانه مشمول تحریم‌های آمریکا نیستند و ما پیشنهاد کمک به ایران داده ایم.
از دید برخی از رسانه‌ها از جمله نشنال اینترست اظهارات پمپئو عقب‌نشینی جدی از مواضع چند ماه قبل این کشور است. یعنی زمانی که استیو منوچین وزیر دارایی آمریکا، اینستکس را که با هدف مبادله اقلام بشردوستانه با ایران طراحی شده بود را تهدید به تحریم کرده بود.
روزهای گذشته اولین محموله در سازوکار تجاری اینستکس میان ایران و اروپا مبادله شده و نشنال اینترست می‌گوید آمریکایی‌ها از جمله بریان هوک نماینده آمریکا در امور ایران معتقد بودند اینستکس راهی برای دور زدن تحریم‌های آمریکاست و لزومی به وجود آن نیست.
دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا در پاسخ به خبرنگاراتنی که درباره احتمال لغو یا کاهش تحریم‌ها علیه ایران سوال کرده بودند، گفته ایرانی‌ها تا کنون حتی درخواستی با این مضمون از آمریکا نداشته‌اند.
او مدعی شده این وظیفه اخلاقی آنهاست که در صورتی که ایرانی‌ها درخواست داشته باشند، به آنها کمک کنند. او گفته اگر ایران نیاز به کمک داشت، شاید موارد متفاوتی را در نظر می‌گرفتیم.
ترامپ در واکنش به سوال دیگری درباره درخواست سازمان ملل از آمریکا برای کاهش تحریم‌ها علیه ایران گفته این به سازمان ملل ربط دارد. من دارم درباره خودمان حرف می‌زنم و اینکه اگر آنها درخواست کمک کنند چه اتفاقی خواهد افتاد را نمی‌دانم چرا که آنها تعداد مبتلایان زیادی دارند و یکی از بدترین نقاط روی زمین (از لحاظ تعداد مبتلایان به کرونا) هستند.
رییس جمهور آمریکا بن بست دیپلمانیک بین دو کشور را هم دلیل خوبی ندانسته و گفته ایرانی‌ها اگر بخواهند می‌توانیم دیدار داشته باشیم و مسائل را حل کنیم. ما دنبال تغییر حاکمیت هم نیستیم. این رویکرد کارساز نیست.
تا کنون جو بایدن کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از کمپین ایران حمایت کرده و خواستار کاهش تحریم‌های این کشور علیه ایران به عنوان کشوری شده که از شیوع ویروس کرونا رنج می‌برد. او گفته آمریکا باید کانالی را برای بانک‌ها و دیگر کمپانی‌ها تعبیه کند که بتوانند با ایران کار کنند و مجوز‌هایی صادرکند که فروش اقلام پزشکی و دارویی را تسهیل کند.
او خواستار تضامینی برای گروه‌هایی شده که به ایران کمک می‌کنند؛ تضامینی که عدم جریمه شدن این گروه‌ها را گارانتی کند. بایدن گفته تهران باید با آزادسازی آمریکایی‌ها بازداشت شده در ایران این اقدام را جبران کند.