رویداد۲۴ اگر میرحسین موسوی در حصر نبود، احتمالا جز اولین افرادی بود که در مراسم تشییع و درگذشت حسین کاظمپور اردبیلی حضور مییافت؛ چه آنکه کاظم پور همان سالهای جنگ به پیشنهاد میرحسین موسوی به وزارت نفت رفت و در کشوری که از مصدق تا ظریف، به خاطر دیپلماسی و نفت مشهور شدهاند، دیپلماسی نفتی یکی از مهمترین مسئولیتها به شمار میرود.
کاظم پور اردبیلی از سال ۱۳۵۳ به آمریکا رفت و فارغ التحصیل از رشته امبیای (MBA) در آمریکا شد و وقتی انقلاب شد به ایران بازگشت و مثل عمده دانشجویانی که قبل از انقلاب در آمریکا تحصیل کردند، او نیز به وزارت خارجه رفت و آنجا مشغول شد.
حسین کاظم پور اردبیلی از بازماندگان بمبگذاری دفتر حزب جمهوری اسلامی بود که در کابینه شهید رجایی، مدتی وزارت بازرگانی را بر عهده گرفت. (کاظم پور هم مثل مسیح مهاجری در این حادثه مجروح شده بود) کاظم پور در حقیقت در دوره اختلاف بنی صدر و رجایی توانست به وزارت بازرگانی برسد.
زمان جلسه رای اعتماد، کنایههای بسیاری به وزرای تحصیلکرده در آمریکا زده شده بود؛ از جمله شهید عبدالحمید دیالمه به عنوان نماینده مخالف خطاب به شهید رجایی گفته بود «شما مثل اینکه اینها را از سرچشمه تگزاس گرفتهاید، اینها از سرچشمه تهران نیستند!»
روایتی از سالم ماندن کاظم زاده ازدبیلی از بمبگذاری باقی مانده که میگوید: «عضویت کاظمپور در حزب جمهوری اسلامی با حضور در جلسه هفتم تیر حزب در جایگاه وزیر بازرگانی، همراه بود. در جلسه هفتم تیر، دستور جلسه مسائل مربوط به بازرگانی و سخنران اصلی نیز کاظم پور اردبیلی بود، که با حضور سید محمد بهشتی در جلسه، دستور کار عوض شد و کاظم پور از پشت تریبون کنار رفت و روی صندلی خود نشست. همین باعث شد او و تعدادی از اعضای حزب جمهوری اسلامی، از انفجار جان سالم به در ببرند.»
در سال ۱۳۶۴ برای اولین بار در دوره وزارت غلامرضا آقازاده در نفت، با حمایت میرحسین موسوی نخستوزیر به معاونت امور بینالملل وزارت نفت منصوب شد؛ جایگاهی حساس در سالهای سخت جنگ. در سالهای دفاع مقدس ابتکارهای کاظمپور اردبیلی توانست کمکی برای فروش نفت ایران باشد.
بیشتر بخوانید:
حسین کاظم پور اردبیلی، چهره پنهان نفت کشور که بود؟
حسین کاظم پور اردبیلی نفر دوم نشسته از سمت راست
به گزارش رویداد۲۴ درباره مذاکرات او در زمان جنگ به مذاکره با
آندری گرومیکو وزیر خارجه اتحاد جماهیر شوروی اشاره شده است. گویا ایران میخواسته بداند که آیا شوروی (در زمان جنگ) به رژیم صدام موشک دوربرد داده است یا خیر. نزدیکان کاظم پور اردبیلی به ماجرای مذاکره او و گرومیکو اشاره کردهاند. هیچ سندی از مذاکرات در دست نیست و احتمالا بخشی از این سخنان بیش از هر چیز به افسانهسرایی میماند؛ مثل ماجرای جدل لفظی کاظم پور، آنهم با پرقدرتترین وزیر خارجه وقت دنیا. از این داستانها درباره کاظم پور زیاد گفته شده؛ نمونه دیگر آن ماجرای او با وزیر خارجه عربستان بوده که گفته شده در حضور آقازاده (وزیر نفت) دست کاظمپور را میگیرد و از او میخواهد کمی سرسختیاش را کنار بگذارد.
او تا سال ۱۳۶۹ در این جایگاه فعالیت کرد، اما عمده شهرت او به خاطر سالها حضور در اوپک به عنوان نماینده ایران بود. کاظم پور ربع قرن در این مسئولیت قرار داشت و شایعه وزارت او نیز بیرون آمد؛ در سال ۸۰ شایعه شد که زنگنه معاون اول خاتمی خواهد شد و وزارت نفت را به کاظم پور خواهد سپرد.
در دوره دولت روحانی هم یکبار شایعه معرفی او به عنوان وزیر نفت مطرح شد و این بار هم او معرفی نشد و با معرفی زنگنه، او همچنان به عنوان نماینده اوپک معرفی شد. بازگشت او البته بسیار پر حرف و حدیث بود و منتقدان آن زمان میگفتند چه دلیلی دارد که زنگنه برای بازگشت مدیری بازنشسته که از قضا در صنعتی دیگر برای خود فعالیتی پر جنب و جوش دست و پا کرده و دیگر فرصتی برای رایزنی در زمینه نفت ندارد، اصرار کند.
آن زمان اصولگرایان میگفتند دلیل بازگشت کاظم پور، دلجویی بیژن زنگنه از مدیران اخراجی نفت در زمان محمود احمدی نژاد بوده است؛ اگرنه دلیلی ندارد چهرهای بازنشسته که کسب و کار اقتصادی بزرگی بیرون از وزارت نفت دارد، چرا بار دیگر باید به وزارتخانه بازگردد.
حسین کاظم پور اردبیلی همچنین معاون اقتصادی وزیر امور خارجه، معاونت امور بینالملل وزیر نفت، عضو هیات مدیره شرکت ملی نفت ایران و سفیر ایران در ژاپن نیز بوده است.
کاظم پور چهرهای سیاسی نبود و احتمالا تنها فعالیت سیاسی داخلی او به سال ۸۱ بازمیگردد که مدیران ارشد دولت خاتمی در اعتراض به رد صلاحیتها نامه نوشته بودند و نام او هم میان امضا کنندگان این نامه دیده میشد.
در این نامه آمده بود «برخورد خارج از ضوابط و معیارهای قانونی هیات مرکزی نظارت بر انتخابات شورای نگهبان در ردصلاحیت کثیری از داوطلبان شرکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی، بدیهیترین و ابتداییترین اصول در برقراری نظام مردمسالار یعنی آزادی انتخاب را برای مردم و حق انتخاب شدن را برای نامزدها، نقض نموده است. ادامه این روند نتیجهای جز انتخاباتی سرد و بیروح نخواهد داشت که در سایه آن مجلسی شکل خواهد گرفت که نه از پشتوانه مردمی برخوردار خواهد بود و نه به طریق اولی توانایی حل مشکلات کشور را خواهد داشت»
این نامه تا سالها مثل نامه جام زهر نمایندگان مجلس ششم، بهانه برای تسویه حسابهای سیاسی دولت احمدی نژاد بود و کاظم پور هم از این روند مستثنی نشد و کاظم پور ۳۲ ماه در دولت احمدی نژاد فعالیت کرد و عاقبت در سال ۸۷ به همراه افراد دیگری که به زعم مدیران دولت احمدی نژاد، مافیای نفتی ایران بودند، کنار گذاشته شد و بازنشسته شد.
کاظم پور اردبیلی درباره اینکه او را مافیای نفت خوانده بودند، گفته «نمیتوانم بگویم جزو مافیا هستم یا نیستم. کسانی که چنین اتهاماتی مطرح میکنند باید روشن و شفاف از دلایل و اسناد آن یاد کنند. بهنظر من باید دنبال پاسخ این پرسش باشید که چه دلیلی متوجه این تغییر بوده و دیگرانی جز من باید پاسخ شما را بدهند.»
او درباره خود گفته «اگر موفقیتی برای ایران در بخش انرژی وجود دارد، من یکی از مجریان این موفقیت بودهام. نقش من در امر سیاستگذاری و تعیین راهبرد را نمیتوان انکار کرد. چراکه با مرور گذشته واضح است که یکی از سیاستگذاران رسیدن به موفقیت ایران بودهام.»
با ریاست جمهوری روحانی و بازگشت زنگنه به وزارت نفت، بار دیگر کاظم پور اردبیلی به وزارت نفت و نمایندگی اوپک بازگشت. در بخشی از خاطرات آیت الله هاشمی درباره کاظم پور اردبیلی نوشته شده که او در ماجرای مصالحه با شرکتهای نفتی خلع ید شده نقش داشته است. شاید نمونه همین مذاکرات بوده که دولت احمدی نژاد چهرههایی همچون کاظم پور را مافیا میدانست و مهمتر اینکه احمدی نژاد به مدیران اصلاح طلبی که در آمریکا تحصیل کردهاند، چندان اعتماد نداشت و همان ابتدای دولتش گفته بود: «مبارزه با فساد در وزارت نفت بخشی از سياست دولت ما خواهد بود.»
گفته شده حکم اخراج او به صورت تلفنی توسط غلامحسین نوذری وزیر نفت دولت احمدی نژاد به او اعلام شده است. برخی گفتند این اقدام توهینآمیز بوده و برخی گفتند نوذری از کاظم پور طلب استعفا کرده و حرمت «چشم در چشم شدن» را نگاه داشته است.
در مجلس هفتم نیز طرح تفحصی تصویب شد که نوک پیکان آن زنگنه و کاظم پور اردبیلی بودند. آن زمان گروهی از نمايندگان به رهبری الياس نادران از تحقيق و تفحص درباره قراردادهای نفتی ايران و عملکرد شرکتهای نفتی تحت رهبری چهرههای اصلاح طلب از جمله پتروپارس را در دستورکار خود قرار داده بودند و میگفتند نتایج این تحقیق و تفحص به برکناری بيژن نامدار زنگنه، وزير نفت ايران و حسين کاظم پور اردبيلی، نماينده ايران در اوپک و معاونین زنگنه خواهد انجامید.
حالا و تنها چند روز بعد از آنکه بعضی خبرنگاران میگویند شماره بابک زنجانی در تلگرام، مجدد با تصویر او فعال شده است، خبر میرسد که حسین کاظم پور اردبیلی جان به جان آفرین تسلیم کرده است.
او از اوایل اردیبهشت ماه به دلیل خونریزی مغزی در یکی از بیمارستانهای تهران بستری بود و روز ۲۷ اردیبهشت ماه دار فانی را وداع گفت.
رحمه الله علیه