وی اظهار داشت: سیاستی که ما در ابتدای دولت یازدهم و دوازدهم انتخاب کردیم این بود که تلاش کردیم با دنیا تعامل کنیم معتقدم این سیاست، سیاست کاملا درستی است البته این سیاست هم مخالفانی در داخل و در دنیا داشت. اسراییل و آمریکا در طول ۴۰ سال گذشته خیلی تلاش کردند مخصوصا در طول دوران برجسته شدن پرونده هسته ای ایران که از ایران تهدید امنیتی بسازند.
ظریف خاطرنشان کرد: اصطلاحی در روابط بین المللی داریم که اگر با کشوری رابطه خوبی ندارید آن را برای همه دنیا مشکل کنید و به همه دنیا بگویید این کشور برای شما مشکل امنیتی دارد موضوع هسته ای ما توانست برای اسراییل شرایطی را درست بکند که به دنیا بگوید ایران تهدید امنیتی است.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: برخی ها خیال می کنند من اهداف کارم را در طول کار عوض کردم. اگر به سخنرانی اول من در مجلس زمانی که می خواستم رای اعتماد بگیرم گوش بکنید گفتم بالاترین هدف ما پایان دادن به امنیتی سازی به ایران است. فکر می کنم یکی از بالاترین هدف های رژیم صهیونیستی و آمریکای ترامپ این است که امنیتی سازی ایران را مجددا بازسازی کنند و به خاطر این است که ما با مشکلات رو به رو هستیم و آن ها هم حداکثر توان خود را به کار بردند.
وی با بیان اینکه هیچ کشوری بدون مشکل نیست، گفت: کشورهای دیگر هم مشکل دارند البته این توجیه نیست برای اینکه که ما نباید بهتر تعامل بکنیم. اشتباهاتی کردیم نباید این اشتباهات را می کردیم این واقعیت وجود دارد. بالاخره کشوری که در حال برآمدن است کشوری که در حال شدن است کشوری که نقش دارد با موانعی هم رو به رو است.
ظریف افزود: می بینید که با چین هم چنین رفتاری دارند. در گذشته خود آمریکا در ابتدای کارش وقتی که می خواست یک قدرت بشود حتما با آن مبارزه شد از بیرون و از داخل به آن حمله شد اشکالات متعددی داشتند من نمی خواهم وارد سوابق تاریخی بشوم اما رسم تاریخ رسم بزرگی است که بالاخره چنین اتفاقاتی می افتد.
وی تاکید کرد: این به این معنا نیست که این توجیه می کند ما اشتباهات و کم کارهایی کردیم. برخی دعواهای داخلی باعث شده است نتوانیم از شرایط خود بهترین استفاده را بکنیم.
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوالی درباره فعالیت خود در آینده تصریح کرد: تصمیم گرفتم همین کاری که خودم بلد هستم را انجام بدهم. هر انسانی نظر دارد. حتما از مزه قورمه سبزی تا نحوه اداره اقتصاد کشور نظر دارد، ولی نه من آشپز خوبی هستم و نه اقتصاددان.
ظریف گفت: من واقعا یک حوزه ای را نسبتا بلد هستم و آن حوزه دیپلماسی است و در سایر حوزه ها مثل یک شهروند نظر دارم و نظرم را بخواهم به عنوان یک شهروند بیان می کنم. در عین حال چون در کابینه مسوولیت مشترک هست و همه ما مسوول همه تصمیمات هستیم و یا در شورای عالی امنیت به عنوان یک عضو مسوولیتی دارم دیدگاه خودم را مطرح می کنم ولی دیدگاه من کارشناسی نیست دیدگاه تخصصی نیست.
رییس دستگاه دیپلماسی یادآور شد: دیدگاه تخصصی را متخصصین و مسوولین مربوطه دارند. من در حوزه ای که خودم تخصص دارم احساس می کنم که می توانم با مردم صحبت می کنم حوزه های دیگر تخصص من نیست و وارد به حوزه های دیگر نمیشوم
وزیر خارجه در پاسخ به این سئوال که احساس شما بعد از شنیدن خبر خودکشی فردی به خاطر فقر چیست، گفت: چنین خبری هر انسانی را به هم می ریزد اما به عنوان وزیر اولین فکری که می کنم این است که تو کجا کم کاری کرده ای و وظیفه‌ات را درست انجام نداده‌ای که نتوانستی در حد توان خودت معیشت مردم را بهبود ببخشی و موانع را برداری و کاری کنی که وضعیت مردم بهتر شود.
ظریف به پایین بودن حقوق و امکانات وزارت خارجه در مقابل وزارت خارجه کشورهای دیگر اشاره کرد و گفت: همکاران من حقوق‌هایشان خیلی کم است اما من به آنها می گویم که حقوقی که شما می‌گیرید هر یک ریال و یک دلار آن برای کسانی که خارج از ایران هستند، از جیب آن کارتن خوابی آمده که به نان شب هم محتاج است و ما نباید وظیفه خودمان را فراموش کنیم و ما آمده‌ایم برای اینها کار کنیم و باری از روی دوش مردم برداریم و کمکی به بهبود معیشت آنها کنیم.
وی، عضویت خود در دولت را یادآور شد و افزود: به عنوان عضو دولت باید عرض کنم که همکاران من در دولت آنچه که در توان داشتند در شرایط نامساعدی انجام دادند. تخصص ندارم خیلی واردش شوم اما همه ما دلمان می سوزد وقتی که برادران و خواهران ما در خوزستان در یک روستا از امکانات کافی برخوردار نیستند اما فراموش نکنیم که در دولت یازدهم و دوازدهم بسیاری از روستاها از نعمت گاز و آب لوله کشی سالم برخوردار شدند.
وزیر امور خارجه خواستار مقایسه آماری تعداد روستاهایی که در ابتدای دولت تدبیر وامید آب و گاز داشتند با الان شد و افزود: الان را با چند سال قبل مقایسه کنیم؛ تقریبا جایی از کشور نیست که دسترسی به اینترنت نداشته باشد و مردم می‌توانند با این شرایط کرونا از خانه خودشان اکثر کارها را از طریق اینترنت انجام دهند.
ظریف افزود: امکانات زیادی به وجود آمده است البته کمبودهایی هست که باید رفع شود و به عنوان یک عضو دولت باید عرض کنم هر کاری که می توانستیم برای مردم انجام داده ایم.
وی در پاسخ به این سئوال که شما برای بهتر شدن وضعیت اینترنت گوشی موبایلتان به خودتان زحمت دادید و یک طبقه پایین آمدید و رفتید به حیاط. آیا از نظر سیاسی ممکن است به خاطر وضعیت و مسائل کشور جایتان را مقداری تغییر دهید، گفت: بله می توانم به دانشگاه بروم و دانشگاه جای خیلی خوبی است. اخیرا هم دانشیاری‌ام را گرفتم لذا خیلی خوشحالم و آنجا می‌روم.
وزیر خارجه ادامه داد: به خاطر مردم حاضرم بر همان عهدی که روز اول با مردم بستم که آمدیم قربانی و فدای مردم شویم به این عهد عمل کنم.
ظریف با خواندن این قسمت از خطبه متقین امام علی درباره اینکه «من خودم را بهتر از دیگران می شناسم»، گفت: از مولانا هم یاد گرفتم که هر کسی را بهر کاری ساختند؛ کاری که من بلدم همین کاری است که الان در خدمت شما دارم انجام می دهم لذا اگر بخواهم به مردم خدمت کنم باید در همین حوزه ای خدمت کنم که کار و راه و روشش را بلدم و ۴۰ سال تجربه‌اش را دارم.
وی با بیان اینکه تا وقتی هم که از من خواستند در این مسئولیت بوده‌ام و حتی در دولتی که با دیدگاه‌هایش موافقت نداشتم تا زمانی که عذر من را نخواستند من به مسئولیتم عمل کردم، گفت: در این دولت هم علیرغم اینکه علاقه‌ای به قبول مسئولیت نداشتم ولی با توجه به اینکه از من خواستند، این مسئولیت را انجام دادم.
وزیر خارجه تصریح کرد: به جز بساز بفروشی اینهایی که فکر می کنم بلد باشم یکی درس دادن و دیگری دیپلماسی است و این کاری است که انجام می دهم البته خیلی ها با این دو مخالف هستند هم با اولی و هم دومی.
ظریف در پاسخ به این سئوال که چه اتفاقی باید بیافتد که محمد جواد ظریف حاضر شود کاندیدای ریاست جمهوری ۱۴۰۰ شود، نیز گفت: با کمال صداقت عرض می کنم که اصلا من خودم را دارای صلاحیت برای چنین مسئولیتی نمی‌دانم. همین کاری که می کنم را اگر دوستان اجازه بدهند انجام دهم حالا محضر که نبردند ما را که ما تعهد محضری دهیم که اجازه دهند ما کار روابط خارجی را انجام دهیم اما باز هم عرض می کنم من فقط این یک کار را بلدم اگر این کار را هم اجازه ندهند انجام دهم در در دانشگاه درس می‌دهم.
وی در پاسخ به سئوال دیگری درباره اصل ۱۵۴ قانون اساسی که بر اساس آن جمهوری اسلامی در عین خودداری از هر گونه دخالت در امور داخلی ملت‌های دیگر از مبارزه حق‌طلبانه مستضعفین در برابر مستکبرین در هر نقطه از جهان حمایت می کند، و اینکه این ایدئولوژی و منافع ملی را چطور پیوند می دهید و تنظیم کننده این پیوند چیست، نیز گفت: تنظیم کننده یعنی مسئول عالی روابط خارجی کشور در قانون اساسی کاملا مشخص است و آن مقام معظم رهبری است و درستش هم در سیاست این است که یک نفر مسئول نهایی تصمیم گیری باشد.
وزیر خارجه به توصیه خود به شاگردانش در کلاس‌های درس وزارت خارجه اشاره کرد و گفت: همیشه به شاگردانم عرض می کنم که ما به عنوان کارشناس روابط بین الملل دو وظیفه داریم. یکی وظیفه تحلیل که باید بدون اینکه نگران خودسانسوری باشیم حرفمان را بزنیم و نظرمان را بگوییم حتی اگر اعتقاد داشته باشیم نظر ما ۱۸۰ درجه مخالف نظر مقامات عالی کشور است.
رییس دستگاه دیپلماسی تصریح کرد: اما یک وظیفه دیگر هم داریم و آن به عنوان مجری است و شما در کشور نمی توانید دو سیاست خارجی داشته باشید نمی توانید هر روز یک سیاست خارجی داشته باشید شما وظیفه تان این است که در اجرا سیاست کشور را اجرا کنید لذا مشخص است که طبق قانون اساسی، سیاست در کشور توسط سیاست‌های کلی نظام و توسط رهبری تنظیم می شود.
وی در عین حال تصریح کرد: من به عنوان کارشناس یا به عنوان وزیر خارجه یا به عنوان استاد دانشگاه یا به عنوان یک شهروند وظیفه دارم اگر چیزی به عقلم رسید خدمت ایشان گزارش دهم و وظیفه دارم که این گزارش را صریح و صادقانه دهم.
بیشتر بخونید: سه پرده از سناریو تازه آمریکا علیه ایران
وزیر خارجه با بیان اینکه حرف‌هایش را صادقانه در جلسات شورای عالی امنیت ملی مطرح می‌کند حتی اگر مورد قبول بقیه اعضا نباشد، افزود: اما در مقام اجرا ما باید یک سیاست را اجرا کنیم.
به سعود الفصیل گفتم ما گلایه‌های بیشتری از شما داریم
ظریف در بخش دیگری از صحبت های خود، در مورد ادعای ایرانی بودن موشک‌هایی که در حمله به تاسیسات نفتی آرامکو مورد استفاده قرار گرفت، اظهار داشت: این صحبت‌ها، بی‌پایه و اساس است و متاسفانه دبیرخانه سازمان ملل هم نشان داد از تهدیدهای آمریکا تاثیر می‌پذیرد. منطقه شرایط ویژه و وخیمی دارد، عاقلانه آن است که کشورهای منطقه به جای آنکه زندانی گذشته باشند، درباره آینده با یکدیگر گفت‌وگو کنند.
وی ادامه داد: سال اولی که وزیر شده بودم، به سعود الفصیل وزیر خارجه مرحوم سعودی گفتم آیا می‌خواهید درباره گذشته با یکدیگر درددل کنیم. آیا شما می‌خواهید از ما گلایه کنید. خیال‌تان راحت باشد چراکه ما گلایه‌های بیشتری از شما داریم اما می‌توانیم درباره آینده صحبت کنیم. درباره آینده خیلی حرف داریم که به یکدیگر بگوییم.
این دیپلمات عالی‌رتبه با بیان اینکه آن روز ما در یمن جنگ نداشتیم، خیلی از کارهای دیگر هم می‌شد انجام داد و بسیاری از اتفاقات هم رخ نداده بود، خاطرنشان کرد: من فکر می‌کنم اگر کشورهای منطقه متوجه شوند که آمریکایی‌ها پای آنها نمی‌ایستند و فقط به دنبال دوشیدن آنها هستند، امکان رسیدن به یک راه حل و یک توافق در منطقه وجود دارد. پیشنهاد ما به کشورهای منطقه نیز همین است.
انتخاب ایران عاقلانه، عزتمندانه و مقتدرانه خواهد بود
ظریف ادامه داد: هدف آمریکا در منطقه همان هدف اسرائیلی‌ها است که امنیتی‌سازی ایران است. برای عربستان، امارت و دیگران هم دل‌شان نسوخته بلکه آنها به دنبال سیاستی هستند که هیچ چیز دیگری برای ما ندارد.
وی درباره احتمال ارسال پرونده ایران به شورای امنیت از طریق شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ابراز داشت: ما اعلام کردیم اگر این اقدامات را بخواهند انجام دهند، جمهوری اسلامی ایران انتخاب‌های زیادی دارد که برجام و ان‌پی‌تی جزو این انتخاب‌ها هستند. ما براساس آخرین وضعیت خودمان و منافع ملی تصمیم می‌گیریم و حتما تصمیم عاقلانه، عزتمندانه و مقتدرانه‌ای خواهیم گرفت.