رویداد۲۴ تصویری از یکی از کلاسهای درس مدارس سپاه دانش در ایران که در دهه چهل خورشیدی ثبت شده است.
تشکیل سپاه دانش به منظور نجات کشور از فقر فرهنگی و بی سوادی در اصل ششم انقلاب سفید ذکر شده بود. تا آن زمان ۸۵ درصد از مردم ایران در بی سوادی مطلق به سر میبردند؛ بدون اینکه حتی سواد خواندن و نوشتن داشته باشند.
بیسوادی مانعی جدی برای توسعه و مدرنیزاسیون کشور بود و کشورهایی مانند کوبا و مصر در دهه ۶۰ ارتشهای عظیم مبارزه با بی سوادی را ایجاد کرده بودند.
بهمن ماه ۱۳۴۱ هجری خورشیدی مجلس شورای ملی لایحهای مصوب کرد که بر اساس آن تشکیل سپاه دانش جزو وظایف دولت شمرده میشد.
بیشتر بخوانید: توزیع شیر رایگان مدارس در دهه ۵۰
به گزارش رویداد۲۴ آموزگاران سپاه دانش دورهای ۴ ماهه را در مراکز آموزشی ارتش میگذراندند و با درجه گروهبانی برای خدمت در سپاه دانش به وزارت آموزش و پرورش معرفی میشدند.
در سال ۱۳۴۲ هجری خورشیدی کار سپاه دانش عملا آغاز شد و بر اساس تخمینها تا انقلاب بهمن ۱۳۵۷، ۲۸ دوره از پسران و ۱۸ دوره از دختران در این سپاه خدمت میکردند؛ تعداد این آموزگاران به حدود ۱۰۰ هزار نفر میرسید که غالبا پس از اتمام دوره خدمت در آموزش و پرورش به صورت رسمی استخدام میشدند.
سپاه دانش دستاوردهای انکارناپذیری برای ایرانیان داشت؛ در نتیجه فعالیتهای سپاه دانش، نرخ باسوادی ۶۹۲ درصد افزایش یافت؛ همچنین سپاه بهداشت و سپاه ترویج آبادانی در نتیجه این موفقیت تشکیل شدند. کلیه خدمات سپاه دانش رایگان بودند و با افزایش قیمت نفت، خدمات آن بصورت قابل توجهی افزایش یافت.
با اینکه محمدرضا شاه پهلوی تشکیل سپاه دانش را جزو افتخارات خود میداند، ایده تشکیل سپاه دانش از آن پرویز ناتل خانلری بود که از طرف او به اسدلله علم پیشنهاد داده شد و دولت علم اجرای آن را شروع کرد.
سپاه دانش برای حکومت پهلوی مانند شمشیر دو لبه عمل میکرد؛ از طرفی با افزایش نرخ سواد ساختار بروکراتیک کشور را تقویت میکرد و پیشرفتی قابل توجه برای کشوری در حال توسعه بود و از طرف دیگر بسیاری از اعضای سپاه دانش، دانش انقلابی خود را به مرور بالا بردند و به ترویج ایدههای انقلابی در میان دانش آموزان و نوجوانان کردند که سرنوشت ایران را در دهه بعد به کلی تغییر داد.