رویداد۲۴ مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا که پیشتر وعده داد بود تحریم‌های ایران در تاریخ ۲۰ سپتامبر احیا خواهند شد، در گفتگو با شبکه فاکس‌نیوز با تکرار اتهام‌زنی‌های گذشته به ایران در خصوص ادعا‌های یک رسانه‌های آمریکایی مبنی بر طرح تهران علیه یک دیپلمات آمریکایی، بار دیگر از کشور‌های اروپایی خواست تا واشنگتن را در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران یاری کنند. پمپئو با اشاره به منقضی شدن محدودیت‌های تسلیحاتی سازمان ملل علیه ایران در ۱۸ اکتبر ۲۰۲۰ (۲۷ مهرماه ۹۹) گفت: ظرف ۳۰ تا ۳۲ روز آینده، ایران می‌تواند سلاح خرید و فروش کند و ما از کشور‌های اروپایی می‌خواهیم تا به ما در تضمین تحریم‌های تسلیحاتی (علیه ایران) بپیوندند. فکر می‌کنم همه می‌دانند که دسترسی ایران به سلاح یک چیز بد است.
پمپئو همچنین افزود: کشور‌های اروپایی نیز می‌دانند که (لغو محدودیت‌های تسلیحاتی ایران) ایده بدی است. اطمینان دارم که ایالات متحده ظرف یک هفته موفق خواهد شد و مکانیسم ماشه فعال می‌شود و ایران یکبار دیگر از قاچاق سلاح منع خواهد شد.
وی اضافه کرد: ما هفته آینده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به سازمان ملل برخواهیم گشت تا اطمینان حاصل کنیم که محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران، دائمی می‌شوند. معتقدیم که این کار برای مردمان همه کشورها بهتر است. یک کاری که دولت قبلی صحیح انجام داده در نظر گرفتن ماده‌ای در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که به تک تک کشور‌های مشخص‌شده این حق را اعطا می‌کند که بگویند می‌خواهیم تحریم‌ها علیه ایران را برگردانیم.
تلاش‌های آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که بسیار از تحلیلگران می‌گویند آمریکا با خروج از برجام حقی برای استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد، اما واشنگتن علی رغم شکست‌های پیاپی در قبال ایران بار دیگر در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر در تلاش است تا با زورگویی و تهدید آخرین شانس خود را نیز امتحان کند.
حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت تلاش آمریکا را برای فعال کردن مکانیزم ماشه به دلیل مخالفت و عدم همراهی دیگر کشورها، شکست خورده و بی نتیجه خواند و تاکید کرد: اکنون این آمریکای تنهای رسوا، در این ماجرا دنبال این است که روز شنبه و یکشنبه برای خودش شادمانی درست کند و بگوید موفق شدم این مکانیزم را فعال کنم! روحانی اضافه کرد که روز شنبه و یکشنبه روز پیروزی ملت ایران و شکست آمریکا است. در همین راستا یک وبسایت آمریکایی نیز در تحلیلی پیش بینی کرده است که آخرین تلاش دولت ترامپ نیز با شکست مواجه خواهد. وبسایت استار تریبون در این مقاله آورده است:
به نظر می‌رسد که سیاست‌های دولت ترامپ در قبال ایران به طور فزاینده‌ای تحت تأثیر نگاه سختی در حال حاضر و تا زمان انتخابات آمریکا در ماه نوامبر قرار دارد. صرفنظر از صدمات بلند مدت آن، معلوم نیست این سیاست با منافع آمریکا چه می‌کند.
آخرین اقدام آن تلاش برای تحمیل اسنب بک برای بازگشت تحریم‌های بین المللی علیه ایران است - بر اساس توافق نامه‌ای که ایالات متحده قبلا ترجیح داده بود از آن خارج شود. این تلاش بسیار بعید است که به موفقیت برسد و تهدیدی را برای شکاف دیگری بین آمریکا و متحدانش به وجود می‌آورد.
ماه گذشته دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا و تیمش در تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد ناکام ماندند. آن‌ها هم اکنون نیز برای رسیدن به هدفشان تلاش می‌کنند؛ ماده‌ای در برجام که به کشور‌های عضو در آن اجازه می‌دهد تا تحریم‌های چندجانبه را اعمال کنند.
بیشتر بخوانید: تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران اجرا نمی‌شود/ اجرای مکانیزم ماشه چه تاثیری بر بازار ارز دارد؟
بحث دیگر اعضای عضو توافق هسته‌ای با آمریکا این است که واشنگتن حقی برای این اقدام غیرقانونی ندارد، از آنجایی که این کشور در سال ۲۰۱۸ به مشارکت خود در برجام خاتمه داد.
نتیجه احتمالی در ۲۰ سپتامبر این خواهند بود: آمریکا ادعا خواهد کرد که همه تحریم‌ها دوباره اعمال خواهند شد. در حالی که جامعه جهانی از این درخواست امتناع می‌ورزد و به دنبال خنثی کردن واشنگتن با استفاده از موانع رویه‌ای در سازمان ملل هستند، این سیاست بیشتر آمریکا را منزوی می‌کند تا ایران.
رویکرد دولت ترامپ احتمالا در دیگر مسیر‌ها نتایج معکوسی به همراه خواهند داشت. روسیه و چین به راحتی می‌توانند محدودیت‌ها را نادیده بگیرند. این امر می‌تواند الگویی برای اجرای انتخابی تحریم‌های سازمان ملل در موارد دیگر باشد. به عنوان مثال تلاش برای مهار برنامه هسته‌ای کره شمالی را تضعیف کند. همچنین ایران فضا را برای محکومیت‌های بین المللی آمریکا فراهم می‌کند و تعهداتش در برجام را اجرا نمی‌کند.
با این اقدام یکجانبه و غیرهوشمندانه ایالات متحده آمریکا توانایی خود برای مقابله با تهران به خطر می‌اندازد. بر اساس یک دیپلماسی موثر آمریکا باید در پی متحد کردن جامعه جهانی باشد و در حاکمیت تهران دو دستگی ایجاد کند. دولت ترامپ دقیقا عکس این اقدام عمل کرده است. اتحاد جهانی را تضعیف کرده که اولین بار ایران را به میز مذاکره کشاند و جناح‌ها را نیز در ایران با هم متحد کرد.
مطمئناً توافق هسته‌ای بسیار ناقص بود. خیلی از مفاد آن از جمله تحریم تسلیحاتی خیلی زود منقضی می‌شود. این توافق نتوانست برنامه موشکی بالستیک ایران را مهار کند و یا با تلاش‌های رژیم برای بی ثبات کردن منطقه مقابله کند. اما رفع موثر این چالش‌ها مستلزم بازسازی اجماع بین المللی درباره ایران است.
ترامپ بار دیگر طعم شکست را قبل از انتخابات خواهد چشید؟
وبسایت سوئیس اینفو نیز در مطلبی با اشاره به هشدار‌های کشور‌های اروپایی در خصوص هر گونه اقدام یکجانبه آمریکا می‌نویسد سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلیس در نامه‌ای عنوان کرده اند که تلاش دولت ترامپ برای بازگرداندن تحریم‌ها فاقد وجاهت قانونی است. در ادامه این نامه آمده است که سه کشور اروپایی تمام تلاش خود را به صورت بی وقفه برای حفظ برجام به کار بسته اند و همچنان متعهد به آن خواهند بود.
واشنگتن پست نیز به نقل از یک دیپلمات می‌نویسد که آمریکا می‌تواند ادعای بازگشت تحریم‌ها را داشته باشد. زیرا این تنها کاری است که آن‌ها می‌توانند انجام دهند و شورای امنیت آن را نخواهد پذیرفت. این دیپلمات به مخالفت چین و روسیه نیز اشاره کرده و اظهار داشته که این دو کشور مایل به تجارت تسلیحات با ایران هستند.
واشنگتن پست در ادامه می‌نویسد که ترامپ در آستانه انتخابات ریاست جمهوری به یک حرکت بولد و مهم در قبال ایران نیاز دارد و انتظار می‌رود که در سخنرانی مجمع عمومی که از کاخ سفید آن را برگزار می‌کند به ایران حملات لفظی کرده و خود را پیروز ماجرا معرفی کند.
این روزنامه آمریکایی همچنین می‌نویسد: در صورت هر گونه اقدام آمریکا جمهوری اسلامی ایران برنامه‌هایی برای انتقام دارد که از جمله آن می‌توان به خروج از توافق هسته‌ای و شدت بخشیدن به فعالیت‌های هسته‌ای اشاره کرد. این روزنامه گزارش خود را با سخنان رئیس جمهور کشورمان یعنی حسن روحانی به اتمام رساند که گفت: شکست آمریکا در آغاز مکانیزم ماشه از پیروزی‌های بزرگ تاریخی ایران است.